Chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi
Để chăm sóc tốt sức khỏe cho người cao tuổi, trước tiên cần chọn thực phẩm có lợi như thực vật giàu chất xơ để tránh táo bón, làm giảm nguy cơ tăng huyết áp; các loại hoa quả nhiều kali có lợi cho tim mạch như chuối, cam. Chế độ ăn giảm muối là một biện pháp khá hữu hiệu để khống chế cũng như dự phòng tăng huyết áp. Đối với người đã tăng huyết áp thì việc theo dõi huyết áp tại nhà là quan trọng. Dụng cụ đo huyết áp có quấn tay tốt hơn máy đo điện tử, nên quấn băng quấn trên khuỷu tay 3cm, có thể đo tư thế ngồi hay nằm, nên đo 2-3 lần trong ngày và ghi vào sổ theo dõi và nghỉ ít nhất 5 phút rồi mới đo. Huyết áp người bình thường tối đa 140mmHg, tối thiểu 80mmHg. Nếu huyết áp tăng cao phải đi khám bác sĩ chuyên khoa tim mạch để sử dụng thuốc, không được tự ý điều trị.
Duy trì cân nặng hợp lý là bước quan trọng giảm nguy cơ tim mạch, ngoài việc ăn uống còn phải tập luyện, nhất là đi bộ ít nhất 30-45 phút mỗi ngày và 3-4 lần trong tuần. Khi đi bộ hay gắng sức mà mệt thì phải ngừng ngay và hỏi ý kiến bác sĩ chuyên khoa để có hướng dẫn cụ thể.
Người lớn tuổi thường khó khăn trong vận động đi lại do giảm khối cơ vân, sức đi lại giảm, có những biến đổi về khớp, yếu dây chằng, biến dạng các mặt tiếp xúc ở khớp, loãng xương. Ở nữ giới, do giảm hormon từ chế độ ăn thiếu canxi gây mất cân bằng trong đi đứng nên dễ vấp ngã khi lên xuống cầu thang, té ngã dễ gây gãy xương. Người lớn tuổi cần nằm ở tầng trệt, tập những bài tập thể dục nhẹ, ăn nhiều chất có canxi như tôm, cua… và có thể uống các loại sữa chống loãng xương.
Do hệ tiêu hóa gan mật hoạt động kém khi tuổi cao, nên ăn uống không được no quá, nhai kỹ, trong khẩu phần ăn có nhiều chất xơ, hạn chế dầu mỡ để phòng táo bón, uống nhiều nước (khoảng 2 lít/ ngày). Buổi tối không nên dùng chất kích thích vì dễ gây mất ngủ, buổi sáng thức dậy nên xoa bóp bụng từ phải qua trái khoảng 3-5 phút để làm tăng nhu động ruột.
Khi thức dậy buổi sáng không nên mở cửa ra ngoài đột ngột vì sự thay đổi có thể gây tai biến, thường ngủ dậy phải ngồi tại giường 3-5 phút, cử động vài động tác nhẹ, không nên ngồi dậy đột ngột dễ gây hạ huyết áp tư thế và choáng. Mùa hè khi nằm quạt phải cho quạt xoay, nếu dùng điều hòa thì để khoảng 26-270C để tránh các bệnh đường hô hấp.
BS TRẦN VĂN TRUNG