CHỐNG KHAI THÁC IUU:
Đi vào nền nếp, đáp ứng yêu cầu
Hơn 3 năm qua, tỉnh ta đã tập trung mọi nguồn lực quyết liệt triển khai các giải pháp chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (khai thác IUU) để cùng cả nước tháo gỡ “thẻ vàng” thủy sản của Ủy ban châu Âu (EC).
Để thực hiện Luật Thủy sản, Chỉ thị 45 của Thủ tướng Chính phủ về chống khai thác IUU, Ban Thường vụ Tỉnh ủy (khóa XI) đã ban hành Chỉ thị số 43-CT/TU về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác chống khai thác IUU; UBND tỉnh đã thành lập Ban chỉ đạo IUU, ban hành 68 văn bản chỉ đạo, tổ chức nhiều cuộc họp, kiểm tra thực tế tại các địa phương để đánh giá, chỉ đạo cho các sở, ngành và chính quyền địa phương triển khai quyết liệt các giải pháp chống khai thác IUU, nhằm tháo gỡ ”thẻ vàng” của EC, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm phát triển ngành thủy sản của tỉnh.
Nhiều chuyển biến tích cực
Giám đốc Sở NN&PTNT Trần Văn Phúc, cho biết: Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, Sở NN&PTNT cũng đã tham mưu UBND tỉnh xây dựng Kế hoạch triển khai giải pháp chống khai thác IUU hằng năm; phối hợp các ngành liên quan, UBND các huyện, thành phố ven biển triển khai thực hiện nhiều giải pháp cụ thể như đẩy mạnh tuyên truyền Luật Thủy sản, các quy định IUU; tuần tra, kiểm soát hoạt động nghề cá; quản lý tàu cá ra vào cảng, tàu cá hoạt động khai thác thủy sản (KTTS); việc bốc dỡ thủy sản qua cảng và truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác...
Tổ công tác liên ngành Chi cục Thủy sản, BĐBP, CA tỉnh, Ban quản lý cảng cá tỉnh tuyên truyền ngư dân chấp hành Luật Thủy sản, các quy định IUU. Ảnh: NGỌC NHUẬN
Sự vào cuộc đồng bộ của ngành chức năng, chính quyền các địa phương đã tạo chuyển biến mạnh mẽ, ngư dân tuân thủ Luật Thủy sản, các quy định IUU trong việc thực hiện lắp đặt và sử dụng thiết bị giám sát hành trình tàu cá theo luật định, tuân thủ nghiêm các quy định khai báo trước 1 giờ khi tàu cập, rời cảng; ghi và nộp nhật ký KTTS...
Ngư dân Huỳnh Chánh Thi, ở phường Hoài Hương (TX Hoài Nhơn), chủ 4 tàu cá đánh bắt xa bờ, tâm tình: “Giờ mà nhắc tới câu chuyện IUU thì hầu hết ngư dân nào cũng biết, ngư dân KTTS xa bờ như chúng tôi càng nắm rõ hơn. Hơn 3 năm qua, ngành chức năng, chính quyền địa phương thường xuyên tổ chức các đợt tuyên truyền, tập huấn, cả chủ tàu lẫn anh em bạn tàu ai cũng nắm bắt Luật Thủy sản, quy định IUU, rồi tự nhắc nhở nhau để cùng thực hiện”.
Nhận thấy lợi ích thực hiện các quy định IUU, ngư dân đã chủ động hơn trong việc thực hiện đầy đủ điều kiện để vươn khơi KTTS. Ngư dân Lê Văn Cu, ở phường Đống Đa (TP Quy Nhơn), chủ 2 tàu cá BĐ 91347-TS, BĐ 91057-TS, chia sẻ: “Khi “thẻ vàng” tháo gỡ được thì thủy sản nước ta được xuất khẩu, giá trị tăng lên, thu nhập ngư dân tăng cao, nghề cá mới phát triển. Những quy định tỉnh ta triển khai cũng vì cái chung hướng tới phát triển ngành thủy sản bền vững, trên hết vì lợi ích của ngư dân nên mình phải đồng lòng, chung sức cùng thực hiện chống khai thác IUU. Điều quan trọng nhất hiện giờ là phải làm sao xử lý triệt để tình trạng tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài thì chúng ta mới gỡ được “thẻ vàng” của EC”.
Thêm giải pháp củng cố
Ngoài việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tỉnh ta thành lập và duy trì hoạt động các tổ thường trực IUU tại 3 cảng cá Quy Nhơn, Đề Gi, Tam Quan và các tổ công tác liên ngành (Chi cục Thủy sản, BĐBP, CA tỉnh, Ban quản lý cảng cá tỉnh) tại cảng cá Quy Nhơn, Đề Gi để kiểm soát tàu cá ra vào cảng; tàu cá hoạt động KTTS ven bờ; xác nhận, chứng nhận nguồn gốc thủy sản… đã mang lại hiệu quả cao.
Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản Trần Kim Dương, cho biết: “Việc tăng cường các giải pháp quản lý chặt chẽ các thủ tục, giấy tờ và tuần tra, kiểm soát hoạt động của tàu cá đã giúp nhận thức ngư dân chấp hành Luật Thủy sản, các quy định IUU nâng lên rõ rệt, góp phần thực hiện các khuyến cáo IUU của EC”.
Trạm bờ tại Chi cục Thủy sản giám sát tàu cá đánh bắt xa bờ qua hệ thống vệ tinh kết nối thiết bị giám sát hành trình tàu cá. Ảnh: NGỌC NHUẬN
TX Hoài Nhơn là địa phương điển hình cả tỉnh khi 2 năm qua (2020 - 2021) không còn tàu cá và ngư dân Hoài Nhơn vi phạm vùng biển nước ngoài. Phó Chủ tịch UBND TX Hoài Nhơn Nguyễn Chí Công, chia sẻ: “Hoài Nhơn không còn tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài nhưng chúng tôi không chủ quan mà phải có những động thái mạnh tay hơn nữa. Ngoài việc tăng cường triển khai thực hiện kế hoạch IUU của thị xã, chúng tôi quán triệt xuyên suốt đưa nội dung “tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài” vào tiêu chí xét thi đua, khen thưởng hằng năm. Người đứng đầu chính quyền cấp xã, phường chịu trách nhiệm trước chủ tịch UBND thị xã nếu để tàu cá vi phạm.
Tuy vậy, công tác chống khai thác IUU của tỉnh còn gặp nhiều khó khăn, nhất là số tàu cá hoạt động KTTS ven bờ còn thiếu giấy tờ, không có giấy tờ; tình trạng tàu cá bị bắt giữ vẫn chưa chấm dứt hẳn, việc xử lý tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài còn gặp nhiều vướng mắc; chưa có chế tài xử phạt tàu cá bị cảnh báo qua hệ thống giám sát hành trình...
Giám đốc Sở NN&PTNT Trần Văn Phúc, cho biết: Có thể nói rằng cho đến giờ nhận thức của ngư dân đã chuyển biến, nhất là đội tàu đánh bắt xa bờ. Tuy vậy, khó khăn lớn nhất đối với tỉnh ta hiện nay vẫn còn tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài, mà số tàu cá này hoạt động tại các tỉnh phía Nam đã lâu không về Bình Định. Chúng tôi sẽ tiếp tục phối hợp với BĐBP, CA tỉnh, các địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm vùng biển nước ngoài. Chỉ đạo Chi cục Thủy sản, Ban quản lý cảng cá tỉnh tăng cường hơn nữa công tác theo dõi, giám sát tàu cá, chứng nhận, xác nhận nguồn gốc thủy sản, đảm bảo vệ sinh cảng cá...
ĐOÀN NGỌC NHUẬN