Nhận diện những rủi ro

Theo BHXH tỉnh, việc rút BHXH một lần của người lao động tại Bình Ðịnh từ đầu năm đến nay không tăng đột biến như các địa phương khác. Tuy nhiên, ngành BHXH tiếp tục tuyên truyền, giải thích để người lao động nhận diện những rủi ro, hạn chế rút BHXH một lần.

Bà Dương Vĩnh Ngọc, Phó Chánh Văn phòng phụ trách Bộ phận Tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả hành chính BHXH tỉnh, cho biết đến thời điểm hiện tại, số lượng người lao động (NLĐ) làm hồ sơ rút BHXH một lần tại bộ phận không tăng đột biến. Đối với các trường hợp này, các tư vấn viên của bộ phận đều dành thời gian phân tích kỹ về việc NLĐ sẽ không còn cơ hội được hưởng lương hưu và được cấp thẻ BHYT miễn phí trong suốt thời gian hưởng lương hưu để đảm bảo cuộc sống và sức khỏe khi về già - độ tuổi dễ gặp bất trắc về sức khỏe, nhất là trong bối cảnh tiềm ẩn nhiều rủi ro, dịch bệnh như hiện nay.

NLĐ được tư vấn, hỗ trợ các thủ tục về BHXH tại Bộ phận Tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả hành chính BHXH tỉnh. Ảnh: NGUYỄN MUỘI

“Việc tư vấn, phân tích thiệt hơn sẽ đặc biệt và kỹ lưỡng hơn nữa đối với những NLĐ đã tham gia BHXH hơn 10 năm hoặc thậm chí là chỉ còn khoảng 5 năm là đủ điều kiện hưởng lương hưu. Một bộ phận NLĐ sau khi được tư vấn sẽ suy nghĩ và quyết định lại. Tuy nhiên, một bộ phận khác, vì cuộc sống khó khăn, gia đình đang cần tiền ngay cho một việc cấp thiết nào đó thì họ vẫn quyết định rút BHXH một lần”, bà Ngọc chia sẻ.

Theo quy định, NLĐ tham gia BHXH có yêu cầu thì được hưởng BHXH một lần nếu thuộc một trong các trường hợp: Đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH (hoặc chưa đủ 15 năm đóng BHXH đối với lao động nữ là người hoạt động chuyên trách hoặc không chuyên trách ở xã, phương, thị trấn) và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện; NLĐ tham gia BHXH bắt buộc sau một năm nghỉ việc, người tham gia BHXH tự nguyện sau một năm không tiếp tục đóng BHXH mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH; ra nước ngoài để định cư; người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng… Tổng mức đóng BHXH vào quỹ hưu trí, tử tuất là 22% mức tiền lương tháng làm căn cứ đóng BHXH của NLĐ. Trong đó, NLĐ đóng 8% và người sử dụng lao động đóng 14%. Mức đóng vào quỹ BHXH hằng năm bằng 2,64 tháng lương.

Nếu NLĐ hưởng BHXH một lần thì mức hưởng mỗi năm đóng BHXH chỉ bằng 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014 và bằng 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi. Như vậy, nếu lĩnh BHXH một lần, NLĐ sẽ mất đi khoảng 1,14 tháng lương đối với mỗi năm đóng BHXH trước năm 2014 và khoảng 0,64 tháng lương đối với mỗi năm đóng BHXH sau năm 2014. Vì vậy, NLĐ nên cân nhắc kỹ trước khi quyết định hưởng BHXH một lần. Nếu đang rơi vào thời điểm khó khăn không thể đóng tiếp BHXH, NLĐ có quyền bảo lưu và sau đó đóng tiếp (bằng cách tham gia BHXH bắt buộc hoặc tự nguyện) để đủ điều kiện nhận lương hưu và được cấp thẻ BHYT giúp chăm sóc sức khỏe khi về già.

Hiện tại, cơ quan xây dựng chính sách, quản lý nhà nước về BHXH đã nghiên cứu, đề xuất sửa đổi chính sách theo hướng tăng lợi ích và tính hấp dẫn của chính sách BHXH, đảm bảo an sinh xã hội. Bộ LĐ-TB&XH đang triển khai hoàn thiện dự thảo sửa đổi Luật BHXH, phấn đấu đến năm 2022 trình Chính phủ. Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung đã thông tin: Dự thảo Luật BHXH sẽ đề xuất giảm dần số năm đóng BHXH tối thiểu để được hưởng chế độ hưu trí. Từ 20 năm theo quy định hiện hành xuống còn 15 năm, hướng tới còn 10 năm với mức hưởng được tính toán phù hợp. Với đề xuất này, người lao động có thể tiếp cận sớm hơn với quyền lợi từ việc đóng BHXH, hạn chế rút BHXH một lần.

Trong thời gian chờ chính sách sửa đổi, ngành BHXH, các cơ quan liên quan, các địa phương cần tiếp tục nâng cao nhận thức của NLĐ để họ thấy được sự cần thiết và lợi ích lâu dài của việc tham gia BHXH. 

NGUYỄN MUỘI