Nhơn Hải bức xúc nước sạch
Tận mắt nhìn thấy công trình nước sạch xã Nhơn Hải (TP Quy Nhơn) hoành tráng với nhiều hạng mục nằm lộ thiên trên tuyến đường từ Nhơn Hội đến Nhơn Hải, chúng tôi cứ ngỡ dòng nước sạch từ công trình này đã giải quyết được nỗi khổ thiếu nước sinh hoạt lâu nay của người dân ở xã bán đảo này. Nhưng thực tế không phải vậy …
Buổi trưa cuối tháng 5, trời nắng như đổ lửa. Nhiều người dân xã bán đảo Nhơn Hải tranh thủ đi lấy nước. Người quang gánh, kẻ đẩy xe ba gác chất đầy can nhựa tiến về các giếng làng…
Khổ vì thiếu nước
Theo ông Phạm Văn Hùng, Chủ tịch UBND xã Nhơn Hải: Nhiều năm sử dụng nguồn nước bị nhiễm mặn, nhiễm bẩn, sức khỏe của nhân dân ít nhiều đã bị ảnh hưởng, tỉ lệ người dân bị các chứng bệnh liên quan đến việc sử dụng nước sinh hoạt không đảm bảo vệ sinh luôn ở mức cao. Hoạt động sản xuất kinh doanh của người dân cũng gặp không ít khó khăn do thiếu nước sinh hoạt. Năm 2012 và 2013, UBND TP Quy Nhơn đã đầu tư xây dựng một số bồn nước tại 3 thôn và vận chuyển nước từ xã Nhơn Hội về đổ vào bồn để bán cho dân với giá từ 250 - 500 đồng/can 20 lít; nhờ đó đã hạn chế phần nào bức xúc về nước sinh hoạt của người dân. Tuy vậy, từ đầu năm 2014 đến nay thời tiết nắng nóng kéo dài, các giếng nước đều khô cạn, trong khi UBND thành phố không cấp nước cho dân nữa, nên hộ nào cũng thiếu nước nghiêm trọng, người dân rất bức xúc.
Trời đã tối, nhưng nhiều hộ dân ở thôn Hải Bắc vẫn còn chực chờ để lấy nước giếng bị nhiễm mặn, nhiễm bẩn về sử dụng.
Nghe chúng tôi hỏi về chuyện nước sinh hoạt, bà Phạm Thị Tho, ở khu tái định cư vùng thiên tai Nhơn Hải, trả lời mà như trách móc: “Nhiều người cũng đến hỏi chuyện nước sạch, rồi hứa này nọ, nhưng mấy năm nay có thay đổi được gì đâu. Đào, đóng giếng gặp phải đá bàn; mua nước bình hoài tốn tiền không chịu nổi. Ngày nào tui cũng phải thức dậy từ 2 giờ sáng quang gánh đi cả cây số lấy nước. Có ngày mệt quá, phải mua lại các hộ khác với giá 3.000 đồng/can 20 lít nước giếng về dùng, khổ lắm”.
Theo chân bà Tho, chúng tôi tìm đến giếng nước thôn ở Hải Nam. Giếng nước này khá nhỏ và sâu, nhưng chỉ còn ít nước đọng lại ở đáy giếng. Trưa đã tròn bóng, nhưng nhiều người vẫn nhẫn nại vây quanh giếng chực chờ lấy nước. Ông Đoàn Văn Đặng, ở thôn Hải Đông, cúi rạp người trên thành giếng, tay nắm chắc dây, mắt chăm chú nhìn xuống gàu nước nơi đáy giếng. Khoảng vài phút sau ông mới kéo lên chừng 1/3 gàu nước đổ vào can nhựa để sẵn. Lấy tay gạt mồ hôi trên mặt, ông Đặng lắc đầu ngao ngán: “Tôi đi lấy nước từ sáng sớm, nhưng đến nơi đã thấy nhiều người đứng đợi lấy nước rồi, nên tôi về. 9 giờ sáng tôi quay lại vẫn thấy còn nhiều người chực chờ lấy nước, họ thấy tôi ở xa nên “ưu tiên” cho lấy trước. Suốt 2 giờ “bán mặt cho đáy giếng, bán lưng cho trời” tôi mới múc được mấy can nước (mỗi can 20 lít). Lấy nước xong, mặt mày xây xẩm, tôi gọi điện thoại cho vợ con đưa xe ba gác đến đẩy nước về, chứ tôi mệt quá không gánh nổi”.
Việc lấy nước sinh hoạt đối với những hộ gia đình thuộc diện già cả, neo đơn và những hộ ở xa giếng làng càng vất vả hơn. Bà Trần Thị Gái, ở thôn Hải Bắc, nói với chúng tôi: “Sức khỏe vợ chồng tôi không tốt, giếng nước lại ở xa, đường gập ghềnh khó đi, nên lấy được gánh nước mang về nhà vất vả lắm. Có hôm bận công việc không đi lấy nước được, phải “ứng” trước hàng xóm một can nước giếng dùng tạm, hôm sau đi lấy nước về trả lại. Trước đây, cho một vài can nước là chuyện thường, nhưng nay nước quá hiếm, nên phải mua trả lại cho họ”.
Ông Phan Văn Hiếu, Trưởng thôn Hải Bắc, cho biết: Thôn có 210 hộ, 100% số hộ đều bị thiếu nước sạch sinh hoạt nghiêm trọng. Thu nhập của người dân thấp, nhưng mỗi ngày mỗi hộ phải bỏ ra từ 20.000- 30.000 đồng để mua nước giếng bị nhiễm mặn về dùng. Thiếu nước sạch sinh hoạt, nhiều vấn đề phát sinh, cuộc sống của bà con vốn đã khó nay lại càng khó khăn hơn. Chúng tôi đã nhiều lần kiến nghị chính quyền các cấp quan tâm, giải quyết bức xúc nước sinh hoạt cho nhân dân, nhưng đến nay vẫn chưa có kết quả”.
Công trình cấp nước sạch bao giờ hoàn thành?
Mấy năm trước, xét kiến nghị của chính quyền và nhân dân Nhơn Hải, UBND tỉnh đã chỉ đạo ngành chức năng và chính quyền TP Quy Nhơn kiểm tra tình hình thực tế, xây dựng phương án cụ thể để giải quyết bức xúc về nguồn nước sinh hoạt cho người dân địa phương. Năm 2011, dự án mở rộng hệ thống cấp nước sạch xã Nhơn Hải đã được UBND tỉnh phê duyệt.
Ngày 13.7.2012, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 1432/QĐ-CTUBND điều chỉnh bổ sung dự án này với tổng kinh phí 21,181 tỉ đồng. Công trình do UBND TP Quy Nhơn làm chủ đầu tư, khởi công từ tháng 8.2012, theo kế hoạch sẽ hoàn thành, đưa vào sử dụng sau 9 tháng thi công. Tuy nhiên, đến nay công trình vẫn chưa hoàn thành. Hạng mục còn lại của công trình là việc đấu nối đường dẫn nước từ hệ thống đường ống chính của công trình đến hộ dùng nước chưa thực hiện được.
Trước tình hình trên, ngày 24.4.2014, UBND tỉnh đã có văn bản chỉ đạo UBND TP Quy Nhơn khẩn trương hoàn chỉnh hạng mục còn lại của công trình và bàn giao công trình cho Công ty TNHH MTV Cấp thoát nước Bình Định quản lý, vận hành. Chi phí đấu nối đường ống dẫn nước sử dụng nguồn vốn vay từ Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh.
Tuy nhiên, hướng giải quyết của chính quyền địa phương lại khác. Cụ thể, tại Tờ trình số 139 ngày 8.5.2014 về việc thực hiện đấu nối nước sạch vào các hộ gia đình thuộc dự án mở rộng hệ thống cấp nước sạch Nhơn Hải, UBND TP Quy Nhơn đã đề nghị tỉnh cho phép sử dụng kinh phí đấu nối đường ống dẫn nước từ nguồn vốn đầu tư dự án theo Quyết định số 2610/QĐ-TCDN ngày 17.11.2011 của UBND tỉnh với cơ cấu các nguồn vốn: 60% kinh phí từ nguồn vốn Chương trình mục tiêu quốc gia nước sạch-vệ sinh môi trường nông thôn và nguồn vốn của tỉnh; 40% kinh phí do ngân sách UBND TP Quy Nhơn hỗ trợ chi trả. Cũng tại Tờ trình này, UBND thành phố đã đề nghị UBND tỉnh cho phép Công ty TNHH MTV Cấp thoát nước Bình Định thực hiện phần việc thi công đường ống cấp nước đến từng hộ gia đình và xây dựng đơn giá bán nước sinh hoạt ở địa bàn xã Nhơn Hải trình UBND tỉnh xem xét, quyết định.
Hiện nay, không biết các văn bản, tờ trình đang chạy lòng vòng như thế nào? UBND tỉnh đã chỉ đạo chủ đầu tư khẩn trương hoàn chỉnh hạng mục còn lại của công trình nước sạch Nhơn Hải. Trong khi đó, người dân Nhơn Hải đang “khát” nước sạch sinh hoạt, nhất là trong mùa hè cháy bỏng như hiện nay. Với cách thực hiện chậm chạp như vậy, biết đến bao giờ nước sạch sinh hoạt của người dân xã bán đảo Nhơn Hải mới được giải quyết? Câu hỏi này xin gửi đến chính quyền TP Quy Nhơn.
Bài, ảnh: TIẾN SỸ- ĐOAN NGỌC