Hồ Chí Minh - Người thầy vĩ đại về giáo dục lý luận chính trị
Chủ tịch Hồ Chí Minh - lãnh tụ thiên tài của Đảng và dân tộc Việt Nam cũng là người thầy vĩ đại về giáo dục lý luận chính trị. Trong suốt quá trình hoạt động, lãnh đạo cách mạng Việt Nam, vấn đề giáo dục lý luận chính trị luôn được Người quan tâm một cách sâu sắc, toàn diện và là tấm gương sáng cho cán bộ, đảng viên học tập, noi theo.
Chủ tịch Hồ Chí Minh hiểu rõ vai trò và tầm quan trọng của lý luận chính trị (LLCT) đối với phong trào cách mạng. Ngay từ năm 1927, trong tác phẩm “Đường cách mệnh”, quán triệt quan điểm của V.I.Lênin, Bác đã chỉ rõ: “Không có lý luận cách mệnh thì không có cách mệnh vận động… chỉ theo lý luận cách mệnh tiền phong, đảng cách mệnh mới làm nổi trách nhiệm cách cách mệnh tiền phong”.
Về mục đích giáo dục LLCT
Trước hết, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Không có lý luận về CNXH khoa học thì không thể có lập trường giai cấp vững vàng. Vì vậy, các cô, các chú phải chịu khó học tập lý luận Mác-Lênin, học tập đường lối, chính sách của Đảng…”. Giữ vững lập trường giai cấp công nhân là tiêu chuẩn hàng đầu của người cách mạng, để đạt được điều đó phải trang bị lý luận của Chủ nghĩa Mác-Lênin - hệ tư tưởng của giai cấp vô sản, giai cấp tiên tiến nhất, cách mạng nhất.
Học LLCT còn nhằm mục đích củng cố, trau dồi đạo đức cách mạng: “Có học tập lý luận Mác-Lênin mới củng cố được đạo đức cách mạng, giữ vững lập trường, nâng cao sự hiểu biết và trình độ chính trị, mới làm tốt công tác Đảng giao phó cho mình”. Để có đạo đức cách mạng trong sáng, người học phải nắm vững lý luận, nhận thức rõ đúng, sai, đấu tranh bảo vệ cái đúng, chống cái sai và phấn đấu theo những chuẩn mực đạo đức cách mạng.
Bác Hồ nói chuyện với cán bộ. Ảnh tư liệu
Mục đích cao hơn, xa hơn của học LLCT là học để làm và làm người. Người dạy rằng: “Khi học tập lý luận thì nhằm mục đích học để vận dụng chứ không phải học lý luận vì lý luận hoặc tạo cho mình một cái vốn lý luận để sau này mang ra mặc cả với Đảng. Tất cả những động cơ không đúng đắn đều phải đưa ra tẩy trừ cho sạch”. Và “hiểu Chủ nghĩa Mác-Lênin là phải sống với nhau có tình có nghĩa. Nếu thuộc bao nhiêu sách mà sống không có tình có, có nghĩa thì sao gọi là hiểu Chủ nghĩa Mác-Lênin được”.
Như vậy, học tập lý luận để làm cách mạng và và làm người cách mạng. Để làm cách mạng, phải hiểu Chủ nghĩa Mác-Lênin và biết vận dụng vào thực tiễn. Để làm người cách mạng, phải có lập trường giai cấp vững vàng, có đạo đức cách mạng và phải “sống với nhau có tình có nghĩa”. Quan điểm này hoàn toàn đúng đắn, thấm đượm tình người, tình đồng chí, ngời sáng tính nhân văn.
Về nội dung giáo dục LLCT
Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Học tập Chủ nghĩa Mác-Lênin là học tập tinh thần xử trí mọi việc đối với mọi người và đối với bản thân mình; là học tập những nguyên lý phổ biến của Chủ nghĩa Mác-Lênin để áp dụng một cách sáng tạo vào hoàn cảnh thực tiễn ở nước ta. Học để làm, lý luận đi đôi với thực tiễn”.
Học Chủ nghĩa Mác-Lênin song không đơn thuần là đọc sách, thuộc làu làu kinh điển mà phải nắm được cái “thần” của Chủ nghĩa Mác-Lênin; sau đó tùy thuộc vào hoàn cảnh, điều kiện mà vận dụng cho phù hợp. Bên cạnh đó, Người còn yêu cầu phải nắm vững chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, học tập những bài học kinh nghiệm quý từ các đảng cộng sản anh em trên thế giới…
Về phương châm, phương pháp giáo dục LLCT
Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ giáo dục lý luận cũng phải quán triệt quan điểm “Học đi đôi với hành”.
Đối với giáo viên, Bác dạy: “Các chú dạy cán bộ, đảng viên về chủ nghĩa Mác-Lênin chắc có nhiều người thuộc, nhưng các chú có làm cho họ hiểu chủ nghĩa Mác-Lênin là thế nào không?”. Và “Trường Đảng là một trường học để đào tạo những chiến sỹ tiên tiến phấn đấu cho sự nghiệp của giai cấp vô sản, chứ không phải biến các đồng chí thành những người lý luận suông mà nhằm làm thế nào cho công tác của các đồng chí tốt hơn”.
Đối với người học, Người căn dặn: “Học lý luận không phải để nói mép, nhưng biết lý luận mà không thực hành là lý luận suông. Học để áp dụng vào việc làm. Làm mà không có lý luận thì không khác nào đi mò trong đêm tối, vừa chậm chạp vừa vấp váp. Có lý luận thì mới hiểu được mọi chuyện trong xã hội, trong phong trào để chủ trương cho đúng, làm cho đúng” .
Như vậy, xuyên suốt, nhất quán trong phương pháp, phương châm giáo dục LLCT theo quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh là học đi đôi với hành, lý luận phải gắn với thực tiễn.
Tấm gương học tập và giáo dục LLCT của Bác
Không chỉ có quan điểm đúng đắn về giáo dục LLCT, Chủ tịch Hồ Chí Minh còn trực tiếp thực hiện theo những quan điểm ấy trong suốt quá trình hoạt động, lãnh đạo cách mạng.
Không ngừng nghiên cứu, học tập lý luận, gắn lý luận với thực tiễn, dùng lý luận soi sáng cho thực tiễn, tổng kết thực tiễn bổ sung cho lý luận, Người đã thành công trong vận dụng sáng tạo lý luận vào thực tiễn cách mạng Việt Nam. Nhờ vậy, từ “con đường cách mạng Việt Nam” đến khởi nghĩa toàn dân, kháng chiến toàn dân, lý luận cách mạng không ngừng… đã được Bác vận dụng phù hợp với từng điều kiện, hoàn cảnh từng thời kỳ, giai đoạn cách mạng. Nhờ thế, cách mạng Việt Nam đã đi đúng hướng và thành công.
* * *
Ngày nay, trước những biến động hết sức to lớn của tình hình thế giới và trong nước, những quan điểm về giáo dục LLCT của Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp tục soi sáng cho công tác giáo dục lý luận chính trị. Đồng thời, là “kim chỉ nam” cho Đảng nói chung, mỗi cán bộ, đảng viên nói riêng trong vận dụng lý luận vào thực tiễn, để thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước theo định hướng XHCN, hoàn thành mục tiêu: “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh” trong tương lai không xa.
LÊ VĂN MINH