Mỹ ra tài liệu bác yêu sách của Trung Quốc ở Biển Đông

Mỹ công bố tài liệu 47 trang bác bỏ cơ sở địa lý và lịch sử liên quan đến các yêu sách phi pháp của Trung Quốc ở Biển Đông.

Tài liệu nghiên cứu công bố ngày 12.1 của Cục Đại dương, Môi trường Quốc tế và Các vấn đề khoa học thuộc Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết Trung Quốc đã tuyên bố chủ quyền phi pháp hoặc một số hình thức "thẩm quyền riêng" đối với hầu hết Biển Đông.

Tàu hải cảnh Trung Quốc tại Biển Đông tháng 4.2017. Ảnh: Reuters.

"Những tuyên bố này làm suy yếu nghiêm trọng pháp quyền ở các đại dương và nhiều quy định được công nhận rộng rãi của luật pháp quốc tế được nêu Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển năm 1982", tài liệu có đoạn.

Bộ Ngoại giao Mỹ tiếp tục kêu gọi Bắc Kinh "ngừng các hoạt động trái pháp luật và cưỡng chế trên Biển Đông".

Tài liệu 47 trang là bản cập nhật của một nghiên cứu tiến hành năm 2014, trong đó bác bỏ cái gọi là "đường chín đoạn" của Bắc Kinh ở Biển Đông.

Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) năm 2016 ra phán quyết ủng hộ Philippines, bác bỏ yêu sách chủ quyền của Trung Quốc. Bắc Kinh đáp lại bằng cách đưa ra những lý lẽ như nước này có "quyền lịch sử" với khu vực.

Tài liệu của Bộ Ngoại giao Mỹ cho rằng những tuyên bố về quyền lịch sử như vậy "không có cơ sở pháp lý" và Trung Quốc không đưa ra lý lẽ cụ thể. Nghiên cứu cũng chỉ ra các lý do về mặt địa lý nhằm bác bỏ tuyên bố của Trung Quốc, nói rằng hơn 100 thực thể mà Bắc Kinh đề cập ở Biển Đông đều chìm dưới mực nước biển khi thủy triều lên, "vượt quá giới hạn hợp pháp về lãnh hải" của bất kỳ quốc gia nào.

Bắc Kinh từng viện dẫn những đặc điểm địa lý như vậy để tuyên bố chủ quyền với bốn nhóm đảo, nhưng nghiên cứu của Bộ Ngoại giao Mỹ cho rằng chúng không đáp ứng các tiêu chí về đường cơ sở theo công ước của Liên Hợp Quốc.

Báo cáo mới được đưa ra trong bối cảnh Mỹ ngày càng thách thức Trung Quốc trên toàn cầu, khi cho rằng sự trỗi dậy của quốc gia này là mối đe dọa lâu dài với Washington.

Năm 2020, ngoại trưởng Mỹ khi đó là Mike Pompeo công khai ủng hộ tuyên bố chủ quyền của các quốc gia Đông Nam Á ở Biển Đông, vượt xa lập trường của Mỹ trước đây là thách thức Trung Quốc nhưng không chỉ rõ ràng quốc gia nào có quyền hợp pháp.

"Đường chín đoạn" mà Trung Quốc đơn phương vẽ ra đòi yêu sách chủ quyền phi lý với gần như toàn bộ diện tích Biển Đông. Bắc Kinh cũng bồi đắp phi pháp 7 đá thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam, biến chúng thành đảo nhân tạo và quân sự hóa thành tiền đồn trên biển.

(Theo Thanh Tâm/VnE/Theo AFP)