Nhớ hoài bát nước chè tươi
Tản văn của Ngô Văn Cư
Lâu lắm rồi tôi không uống nước chè tươi nên hôm rồi làm một hơi cả bát nước chè tươi thì chẳng mấy chốc cồn cào cả ruột gan lên, có lẽ còn vì cứ thấy bát nước chè tươi tôi lại nhớ ba mình.
Ba tôi cũng thường uống chè tươi. Mỗi sáng, ông chỉ ăn qua loa rồi uống một bát nước chè tươi là chịu đến trưa. Sau khi ba tôi qua đời thì hầu như trong nhà tôi không còn ai uống chè tươi nữa. Gần đây, nghe chè tươi có thể chữa được nhiều bệnh nên nhiều người lại trồng chè v à uống như một cách phòng ngừa bệnh. Và tôi được người bạn rót cho một bát chè tươi đặc sánh nóng hổi.
Mỗi vùng, miền có kiểu nấu và uống chè tươi riêng nhưng ở đâu thì đó cũng là kiểu uống trà dân gian, ấm tính cộng đồng bởi uống nước chè tươi không chỉ là giải khát mà còn là yếu tố gắn kết mọi người. Sẽ buồn tẻ và trống vắng biết bao nếu vắng bóng nước chè tươi trong những cuộc hội hè vừa trao đổi kinh nghiệm sản xuất vừa thư giãn sau những buổi lao động mệt nhọc. Nhưng đó là chuyện của... ngày xưa!
Phần nhiều cách thức để có mà uống và cách uống một bát chè tươi rất xuề xòa, giản dị. Nhưng muốn có một siêu nước chè tươi đúng chất lại phải tốn công hơn pha một bình trà khô. Ba tôi là người dễ dãi nhưng ông thường nói nấu chè tươi đúng cách sẽ có một ấm chè đậm đà, không chát gắt, không mùi ngai ngái của lá chè, màu nước không ôi đỏ. Hồi ấy , bếp nấu dùng bằng củi chứ chưa hề có bếp điện, bếp ga như bây giờ. Lá chè nấu trong ấm đất mới thật sự ngon.
Lá chè khi hái về được rửa sạch, vò nát hoặc cho v ào cối giã dập nát mới cho v ào ấm đất rồi đun sôi. Kỹ hơn là nấu nồi nước thật sôi rồi dội vào ấm đất có sẵn chè tươi ngâm ít phút lại đổ ra. Làm thế cho nước chè đỡ ngái. Sau khi “rửa” chè, đổ tiếp nước sôi vào nấu. Ấm chè phải nấu cho thật sôi nhưng không quá lửa để ấm trà khỏi oi khói và màu nước xanh đẹp.
Ở Hoài Ân quê tôi, vùng đất Trung du có chè Gò Loi được xem là đặc sản nổi tiếng của Bình Định. Danh tiếng trà Gò Loi đã vượt ra ngoài huyện, ngoài tỉnh. Mỗi dịp lễ, tết hoặc có khách phương xa thì trà Gò Loi thành món quà không thể thiếu để thưởng thức, biếu nhau, thật là một niềm tự hào. Chè Gò Loi có vị đậm đà và độ ngọt của nước trà Gò Loi khiến cho nhiều người cứ phải tấm tắc khen ngay . Sau nhiều năm xập xệ gần đây chè Gò Loi đã hồi phục v à những gói trà khô đã tràn khắp thị trường thì kỳ lạ thay cùng với chè khô hay như nhiều người vẫn quen gọi là trà, kiểu uống chè tươi lại trở lại trong nhiều gia đình.
Hiện tại, có một bát nước chè tươi để uống đơn giản và nhanh hơn ngày xưa nhiều bởi việc đun nấu đã quá lẹ làng. Chỉ cần hái lá chè, kể cả lá già v à cành nhỏ bỏ v ào cối giã nát rồi nấu sôi là có một ấm chè tươi. Nhưng không còn cảnh mỗi đêm đến là cả gia đình ngồi với bát chè tươi kể chuyện ngày xưa. Chè tươi bây giờ thuần là nước giải khát, thanh nhiệt cho những ngày nắng nóng. Tôi lại nhớ da diết hình ảnh ba tôi vừa uống chè tươi vừa đọc thơ...