Lễ hội cầu ngư Nhơn Hải

Ðến hẹn, cứ vào tháng 2 âm lịch, ngư dân làng biển xã Nhơn Hải, TP Quy Nhơn lại náo nức chuẩn bị tổ chức lễ hội cầu ngư. Ðây là dịp để du khách về Nhơn Hải thưởng thức nhiều điều thú vị.

Làng biển Nhơn Hải không chỉ là điểm đến du lịch biển với cảnh đẹp, hải sản tươi ngon, mà còn có những giá trị văn hóa đặc trưng miền biển được ngư dân lưu truyền từ bao đời nay, mà lễ hội cầu ngư tổ chức vào dịp tháng 2 âm lịch hằng năm, mấy năm gần đây đã trở thành sự kiện thu hút rất đông du khách. Năm nay, lễ hội cầu ngư ở Nhơn Hải sẽ được tổ chức từ ngày 13 - 16.3 (tức ngày 11 - 14.2 âm lịch).

+ Lễ hội cầu ngư ở Nhơn Hải được đánh giá là lễ hội hoành tráng, mang nhiều màu sắc ở Bình Định. - Trong ảnh: Lễ hội cầu ngư Nhơn Hải năm 2021. Ảnh: NGỌC NHUẬN

Cũng giống như các vùng biển dọc dải đất miền Trung nói chung, trong tỉnh Bình Định nói riêng, lễ hội cầu ngư ở Nhơn Hải gắn với tục thờ cúng cá voi - loài cá thường giúp ngư dân tai qua nạn khỏi khi đi biển - ngư dân tôn kính gọi cá Ông (thần Nam Hải). Mỗi khi phát hiện cá voi chết trôi dạt vào bờ, ngư dân làm lễ tế, chôn cất trang nghiêm và thờ cúng trong Lăng Ông Nam Hải. Ngư dân tổ chức lễ hội cầu ngư để bày tỏ công ơn đối với cá Ông, cầu nguyện Ông phò hộ độ trì người dân làng biển quốc thái dân an, đánh bắt thủy sản được mùa bội thu, đời sống ấm no, hạnh phúc.

Đội bả trạo Nhơn Hải tập luyện để chuẩn bị phục vụ dịp lễ hội cầu ngư năm nay.  Ảnh: NGỌC NHUẬN

Những ngày lễ hội, làng biển Nhơn Hải rực rỡ sắc màu, rộn rã nhất là buổi chiều ngày 11.2 âm lịch diễn ra lễ nghinh thần Nam Hải. Trong ngày đầu thiết lễ, khu vực Lăng Ông Nam Hải náo nhiệt bởi người dân tập trung để làm lễ rước cá Ông. Đoàn rước lễ với trang phục chỉnh tề, mang theo cờ lọng rực rỡ, chiêng trống, kiệu án uy nghi tiến về bãi biển giữa xã, đi kèm là đội gươm, đội bả trạo theo hầu nghinh thần từ biển về lăng. Trong lăng, bàn thờ thiết trần hương đăng, hoa quả, đồ cúng trang nghiêm hòa trong tiếng nhạc lễ, tiếng chiêng, tiếng trống chầu giục giã càng thêm háo hức, tạo không khí hân hoan trong mùa vui ở làng biển Nhơn Hải.

Lễ hội cầu ngư ở Nhơn Hải đặc sắc là có thêm phần biểu diễn của đội bả trạo, đội gươm vào buổi chiều và giữa đêm 11.2 âm lịch khi làm lễ nghinh, tế thần tại Lăng Ông Nam Hải. Hát múa Bả trạo ở Nhơn Hải là nghệ thuật diễn xướng dân gian có tuồng tích, chương hồi mang hồn cốt của hát bội Bình Định, ngư dân biểu diễn bả trạo vừa là cúng Ông, vừa biểu diễn cho người dân, du khách xem. Khác với bả trạo, nghệ thuật múa gươm mang tính trình diễn nghệ thuật qua động tác múa võ, các nhân vật đội gươm được hóa trang như hát bội, mặc võ phục, cầm theo các loại binh khí, như gươm, roi, cung tên, đao… biểu diễn hoạt cảnh mang ý nghĩa thể hiện một đội quân đang ở trên thuyền chống lại hải tặc, khải hoàn trở về. Tiếp sau phần múa gươm là biểu diễn hát bội với những trích đoạn trong vở “Cổ thành”, như: Quan Công phò nhị tẩu, Huê Dung Lộ, Tam anh chiến Lữ Bố…

Lễ hội cầu ngư ở Nhơn Hải thu hút sự quan tâm của nhiều du khách phương xa nhờ những nét đặc trưng riêng có của mình. Ảnh: NGỌC NHUẬN

Buổi sáng ngày hôm sau, sẽ diễn ra lễ ra quân đánh bắt thủy sản và hoạt động thể thao, trò chơi dân gian vui nhộn, như đua thuyền, bơi thúng, lắc thúng, bóng chuyền, đá bóng, kéo co, bịt mắt bắt vịt, nhảy bao bố… Các buổi tối còn lại trong dịp lễ hội sẽ có biểu diễn hát bội.

Về Nhơn Hải vui ngày lễ hội cầu ngư, du khách không những cảm nhận được nét đẹp văn hóa gắn với đời sống ngư dân địa phương, mà phần nào hiểu được tính năng động, đoàn kết, hướng về cội nguồn, hiền hòa hiếu khách của ngư dân miền biển nơi đây…

ÐOÀN NGỌC NHUẬN