Cẩn trọng, tỉ mỉ, không được bỏ sót bất cứ hài cốt liệt sĩ nào
Đó là căn dặn của đồng chí Hồ Quốc Dũng - Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy khi đi kiểm tra thực tế công tác quy tập hài cốt liệt sĩ vừa được phát hiện tại khu vực gò Mít (thôn Nhơn Sơn, xã Ân Nghĩa, huyện Hoài Ân).
Tham gia đoàn công tác của Thường trực Tỉnh ủy kiểm tra công tác quy tập hài cốt liệt sĩ (HCLS) còn có các đồng chí: Lê Kim Toàn - Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh; Lâm Hải Giang - Phó Chủ tịch UBND tỉnh; đại tá Trần Thanh Hải - Chỉ huy trưởng Bộ CHQS tỉnh.
Phát hiện hố chôn tập thể
Theo Bộ CHQS tỉnh, đơn vị nhận được thông tin quý giá từ CCB Đặng Hà Thụy (77 tuổi, nguyên cán bộ Đoàn 5501, hiện ở phường Hoài Thanh Tây, TX Hoài Nhơn) có hố chôn tập thể liệt sĩ hy sinh trong trận đánh tập kích cứ điểm Xuân Sơn vào đêm 26.12.1966. Từ những thông tin đó, ngày 10.3, Bộ CHQS tỉnh đã phối hợp với địa phương huy động lực lượng và phương tiện tổ chức tìm kiếm, khai quật tại gò Mít.
Bí thư Tỉnh ủy Hồ Quốc Dũng (hàng đứng, thứ hai từ phải sang) và Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Lê Kim Toàn (thứ tư từ phải sang) khảo sát vị trí hố chôn tập thể hài cốt liệt sĩ vừa được phát hiện tại khu vực Gò Mít (thôn Nhơn Sơn, xã Ân Nghĩa, huyện Hoài Ân). Ảnh: HỒNG PHÚC
Thiếu tá Phạm Thanh Tấn - Trưởng ban Chính sách (Bộ CHQS tỉnh) chia sẻ: “Chúng tôi mất khoảng 1 tuần để tiến hành khảo sát trên diện tích khoảng 400 m2. Sau khi xác định đúng vị trí, các lực lượng tiến hành khai quật trên diện tích khoảng 45 m2. Sau 1 ngày cật lực làm việc, đến ngày 11.3, các anh em mới phát hiện được sinh phẩm và di vật của liệt sĩ”.
Trực tiếp chứng kiến việc khai quật, CCB Đặng Hà Thụy xúc động kể: “Tôi dành nhiều thời gian để kết nối với các cựu binh Mỹ từng tham chiến ở Việt Nam để tìm mộ đồng đội. Sau đó, họ vẽ sơ đồ gửi cho tôi nói rằng ở khu vực này đã từng làm các hố chôn tập thể quân ta bằng xe ủi. Từ đó, tôi liên hệ cơ quan chức năng để tìm kiếm, quy tập. Với tôi, hành trình tìm mộ đồng đội dù có gian khổ cũng không được nản lòng, bỏ cuộc; vì như thế thì chẳng khác gì bỏ rơi đồng đội của mình”.
Đến nay, các lực lượng đã phát hiện được nhiều sinh phẩm và di vật của liệt sĩ còn sót lại; ước lượng đã quy tập được khoảng 25 HCLS. Theo thông tin ban đầu, hiện vẫn còn 1 hố chôn tập thể khác nên Bộ CHQS tỉnh đang tiếp tục phối hợp với chính quyền mở rộng khu vực tìm kiếm và khai quật.
Sẽ tổ chức truy điệu, an táng trang trọng
Mặc dù thời tiết nắng nóng, nhưng các lực lượng vẫn quyết tâm khai quật để tìm hết những HCLS. Theo đại tá Nguyễn Văn Phước - Phó Chủ nhiệm Chính trị (Bộ CHQS tỉnh), những ngày qua, bộ đội, dân quân phải dựng lều bạt ăn nghỉ ngay tại hiện trường. “Hành trình tìm kiếm HCLS dù có gian khổ, có dãi nắng dầm mưa là chuyện rất thường, quan trọng hơn hết là tìm được liệt sĩ”, đại tá Phước nói.
Quá trình khai quật, tất cả mọi người đều làm việc tỉ mỉ, cẩn thận bóc tách từng tấc đất với hy vọng tìm được HCLS. Trực tiếp kiểm tra hiện trường, đoàn công tác của Thường trực Tỉnh ủy đã đánh giá cao nỗ lực quy tập HCLS của các cơ quan, đơn vị trong những ngày qua. Bí thư Tỉnh ủy Hồ Quốc Dũng xúc động nói: “Các liệt sĩ đã nằm ở đây 56 năm, không ai biết, không ai hương khói. Hôm nay chúng ta đã tìm được các liệt sĩ là điều hết sức xúc động. Vì vậy, phương châm quy tập phải kỹ lưỡng, thận trọng, chu đáo; lấy đầy đủ mẫu sinh phẩm lưu trữ, xác định đúng HCLS; không chủ quan, nóng vội và tìm được càng nhiều HCLS càng tốt. Với các HCLS đã được tìm thấy, Bộ CHQS tỉnh và huyện Hoài Ân phải cắt cử lực lượng túc trực tại nhà Tổ quốc ghi công để tổ chức thờ cúng bài bản, trang trọng cho đến khi tỉnh làm lễ truy điệu. Bên cạnh đó, nhanh chóng xác định chính xác các vị trí khác để mở rộng quy mô tìm kiếm, quy tập”.
Theo Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Lê Kim Toàn, từ nguồn tin cung cấp, việc tìm kiếm HCLS sẽ được tiếp tục mở rộng sang khu vực khác. Trước mắt, huyện cần tuyên truyền, vận động cho bà con tạo điều kiện thuận lợi cho đoàn công tác khai quật ở các vị trí khác. Các cơ quan, đơn vị liên quan nhanh chóng liên hệ với Ban liên lạc CCB Sư đoàn 3 Sao Vàng lấy danh sách các liệt sĩ hy sinh trong trận đánh tập kích cứ điểm Xuân Sơn để phục vụ tốt cho công tác xác định danh tính. “Đây là việc làm có ý nghĩa thiết thực, không chỉ là sự tri ân mà còn là trách nhiệm của thế hệ hôm nay đối với thế hệ cha anh đã hy sinh anh dũng vì sự nghiệp giải phóng dân tộc”, đồng chí Lê Kim Toàn nhấn mạnh.
Đoàn công tác của Thường trực Tỉnh ủy cũng khảo sát thực địa một số vị trí trên địa bàn huyện Hoài Ân để xây dựng mộ tưởng niệm các liệt sĩ vừa được quy tập. Qua khảo sát, Thường trực Tỉnh ủy thống nhất sẽ đưa các HCLS vừa được quy tập tại xã Ân Nghĩa về an táng, xây dựng mộ tập thể tại Nghĩa trang liệt sĩ của huyện; giao UBND tỉnh chỉ đạo các đơn vị liên quan nhanh chóng lập phương án tổ chức thực hiện. Riêng khu vực phát hiện hố chôn tập thể sau khi hoàn thành quy tập sẽ giữ nguyên hiện trạng, xây dựng lư hương để thờ cúng và sau này sẽ xây dựng thành một địa chỉ đỏ để giáo dục truyền thống cách mạng. Tỉnh cũng sẽ làm việc với Bộ Tư lệnh Quân khu 5 để tổ chức lễ truy điệu và an táng trang trọng nhất cho các HCLS vừa được quy tập.
HỒNG PHÚC