Tăng cường bảo vệ nguồn lợi thủy sản vịnh Quy Nhơn
Theo đánh giá của Chi cục Thủy sản (Sở NN&PTNT), công tác bảo vệ rạn san hô và nguồn lợi thủy sản vùng biển Quy Nhơn đang có những kết quả tích cực, từng bước góp phần giữ gìn và tái tạo hệ sinh thái vùng biển Quy Nhơn theo hướng bền vững.
Năm 2016, UBND tỉnh ban hành quyết định phê duyệt Đề án thành lập khu vực biển vịnh Quy Nhơn do cộng đồng địa phương quản lý, trong đó đặc biệt tập trung vào 152,35 ha rạn san hô ở các vùng biển thuộc xã Nhơn Lý, Nhơn Hải, Nhơn Châu và phường Ghềnh Ráng (TP Quy Nhơn).
Các chuyên gia của MCD thực hiện quan trắc rạn san hô tại khu vực Bãi Dứa xã Nhơn Lý, TP Quy Nhơn. Ảnh: ÁI TRINH
Trên cơ sở đề án này, ngành chức năng tỉnh Bình Định triển khai nhiều hoạt động, chương trình giúp nâng cao nhận thức cho cộng đồng địa phương trong bảo vệ nguồn lợi thủy sản, tạo sinh kế cho người dân. Nổi bật trong đó là dự án “Nâng cao năng lực của các tổ chức cộng đồng địa phương gắn với giao quyền quản lý, bảo vệ rạn san hô tại vùng biển ven bờ thuộc vịnh Quy Nhơn, tỉnh Bình Định (gọi tắt dự án Vịnh Quy Nhơn)” do Hiệp hội Thủy sản tỉnh Bình Định triển khai với sự hỗ trợ từ Quỹ Môi trường toàn cầu (GEF/SGP) trong thời gian từ năm 2019 - 2021.
Từ tác động của dự án, nhận thức, thói quen của cư dân địa phương trong tham gia bảo vệ hệ sinh thái biển, đặc biệt là các rạn san hô từng bước thay đổi. Trong khuôn khổ dự án, đã thành lập được 4 tổ chức cộng đồng bảo vệ nguồn lợi thủy sản với sự tham gia của 230 hộ dân tại 4 xã, phường; các thành viên trong tổ được đào tạo cơ bản kiến thức, kỹ năng trong công tác quản lý, bảo vệ và khai thác hợp lý hệ sinh thái rạn san hô và tài nguyên sinh vật biển tại địa phương. Đồng thời, thông qua dự án, thực hiện thành công mô hình xây dựng vào giao quyền cho tổ chức cộng đồng thực hiện đồng quản lý theo Luật Thủy sản tại 4 khu vực biển có rạn san hô tại vịnh Quy Nhơn với tổng diện tích 46,2 ha.
Trong 3 ngày từ 12 - 14.4.2022, MCD cùng với Chi cục Thủy sản tổ chức hoạt động giám sát rạn san hô, nguồn lợi thủy sản và tập huấn kỹ thuật trực tiếp tại hiện trường ở các khu vực biển giao cho cộng đồng quản lý ở vịnh Quy Nhơn. Kết quả tổng hợp nhanh tại hiện trường cho thấy độ phủ của các rạn san hô ở vùng biển do cộng đồng quản lý ở mức độ khá và tốt. Cụ thể phía Tây Hòn Nhạn (Ghềnh Ráng) 30%; Bãi Dứa (Nhơn Lý) 62%; phía Tây Hòn Khô nhỏ (Nhơn Hải) 38%.
“Tham gia tổ cộng đồng địa phương, tôi hiểu rõ hơn việc giữ gìn rạn san hô giúp tái tạo nguồn lợi thủy sản ở các vùng biển, từ đó đưa tới sinh kế ổn định cho người dân làng chài. Cùng với đó, khi mình bảo vệ biển, biển trao cho mình cơ hội để phát triển, để khai thác các tiềm năng từ biển cho hoạt động dịch vụ, du lịch”, ông Nguyễn Hữu Đảo, thành viên Tổ cộng đồng bảo vệ rạn san hô Bãi Dứa (Nhơn Lý) chia sẻ.
Tiếp đó, giai đoạn năm 2021 - 2023, Bình Định triển khai dự án “Hỗ trợ Việt Nam thực hiện Luật Thủy sản 2017 với các sáng kiến từ trung ương đến địa phương” do Trung tâm Bảo tồn sinh vật biển và Phát triển cộng đồng (MCD) hỗ trợ thực hiện tại 2 xã Nhơn Lý, Nhơn Hải và phường Ghềnh Ráng. Nhờ đó, hoạt động của các tổ chức cộng đồng địa phương tiếp tục được nâng cao, năng lực quản lý tốt hơn và thực hiện bảo vệ rạn hô, nguồn lợi thủy sản hiệu quả hơn.
Qua đánh giá, hiện trạng các rạn san hô và nguồn lợi thủy sản vùng vịnh Quy Nhơn từng bước phục hồi, duy trì và phát triển tốt. Các số liệu từ các đợt quan trắc giúp ngành chức năng nhìn nhận tổng quan, đánh giá được mức độ tác động của con người và thiên tai, nhằm đưa ra dự báo, cảnh báo và giải pháp giúp cộng đồng địa phương bảo vệ tốt hơn nguồn lợi thủy sản.
Theo ông Trần Kim Dương, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản, thành công lớn và quan trọng nhất từ các dự án, các chương trình là chuyển biến tích cực trong nhận thức của cộng đồng dân cư ven biển trong bảo vệ hệ sinh thái biển. Đến nay, toàn tỉnh thành lập được 4 tổ chức cộng đồng quản lý, bảo vệ nguồn lợi thủy sản tại các xã Nhơn Lý, Nhơn Hải, Nhơn Châu và phường Ghềnh Ráng (TP Quy Nhơn); các tổ chức này hoạt động tích cực trong truyền thông nâng cao nhận thức, tham gia các hoạt động bảo vệ hệ sinh thái biển.
Không có tình trạng khai thác san hô trái phép tại Hòn Sẹo
Chiều 19.4, UBND xã Nhơn Lý (TP Quy Nhơn) có báo cáo xác minh về thông tin san hô bị khai thác trái phép tại khu vực Hòn Sẹo và cho rằng đây là thông tin không chính xác.
Theo đó, từ ngày 12 - 14.4, các chuyên gia của Trung tâm Bảo tồn sinh vật biển và Phát triển cộng đồng (MCD), Hiệp hội Thủy sản Bình Định, Chi cục Thủy sản cùng Tổ cộng đồng bảo vệ rạn san hô Bãi Dứa thực hiện quan trắc trong khu vực giao cho tổ quản lý; đồng thời quan trắc xác minh hiện trạng san hô ở khu vực Hòn Sẹo. Qua đó, các chuyên gia đánh giá khu vực rạn san hô ở Hòn Sẹo không có tình trạng khai thác trái phép, khu vực này là bãi rạn, san hô thưa thớt, ít san hô mềm sinh sống, một số san hô bị chết còn nguyên chân, nguyên hiện trạng.
Kết quả đánh giá nhanh cho thấy san hô khu vực này bị ảnh hưởng do các đợt sóng mạnh, triều cường do thiên tai; không có dấu hiệu của hoạt động khai thác trái phép của con người. Hiện ở Hòn Sẹo có 2 khu vực có rạn san hô đang phát triển nằm ở vùng nước sâu phân bố ở phía Tây Nam và Tây Bắc Hòn Sẹo.
Để đảm bảo thực hiện tốt công tác bảo vệ nguồn lợi thủy sản, rạn san hô từ khu vực Bãi Dứa đến Hòn Sẹo, UBND xã Nhơn Lý đề xuất UBND TP Quy Nhơn xem xét cho chủ trương tiếp tục giao quyền quản lý một phần diện tích mặt nước khu vực Hòn Sẹo cho tổ chức cộng đồng quản lý. Hiện Tổ cộng đồng bảo vệ rạn san hô Bãi Dứa được giao đồng quản lý khu vực Bãi Dứa với diện tích 8,02 ha.
THU DỊU