Nhiều nguyên nhân gây thoát vị đĩa đệm cột sống
Thoát vị đĩa đệm cột sống là nguyên nhân gây đau cột sống cổ, cột sống thắt lưng cũng như đau tay chân. Bệnh xảy ra ở khoảng 30% dân số. Đây là bệnh lý lâm sàng rất phức tạp, đa dạng, nhất là trường hợp khối lượng thoát vị quá to gây chèn ép tủy sống và đuôi ngựa.
Tại phòng khám Phục hồi chức năng, BVĐK tỉnh, trong những tháng đầu năm 2014, lượng bệnh nhân đến khám tăng hơn 30% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, có khoảng 25% bệnh nhân chẩn đoán bị thoát vị đĩa đệm cột sống.
Đĩa đệm là lớp đệm có khả năng đàn hồi nằm giữa 2 đốt sống. Nhờ thế mà cột sống có tính mềm dẻo để thực hiện chức năng vận động. Cấu tạo của đĩa đệm bao gồm vòng sợi bao quanh khối nhân nhầy bên trong. Thoát vị đĩa đệm là tình trạng vòng sợi bị rách, nhân nhầy thoát ra khỏi vị trí giữa 2 đốt sống, gây chèn ép tủy sống hoặc các rễ thần kinh.
Bệnh thoát vị đĩa đệm xảy ra ở lứa tuổi trên 40, tuổi càng lớn nguy cơ mắc bệnh càng cao. Bởi, cùng với sự già đi của cơ thể, các đĩa đệm cũng dễ bị thoái hóa, các vòng sợi dễ bị rách gây nên tình trạng thoát vị đĩa đệm cột sống. Mặt khác, trọng lượng cơ thể quá cao sẽ gây tăng áp lực lên các đĩa đệm dễ gây tổn thương vòng sợi. Ngoài ra, những người làm công việc phải mang vác nặng tạo áp lực lên cột sống, hoặc những người làm công việc mà cột sống thường phải ở những tư thế như nghiêng, xoay, khom cũng gây thoát vị đĩa đệm cột sống, hoặc chấn thương sang chấn mạnh vùng cột sống, dễ gây tổn thương các vòng sợi bao quanh nhân nhầy.
Người bị thoát vị đĩa đệm nếu không điều trị kịp thời sẽ bị tê yếu, teo cơ ở phần chi do rễ thần kinh chi phối hoặc chèn ép làm ảnh hưởng chức năng vận động sinh hoạt. Đau kéo dài ảnh hưởng đến thể chất, tinh thần, kinh tế gia đình và chất lượng cuộc sống.
Bệnh nhân không tự ý mua thuốc điều trị hoặc mượn đơn thuốc của người bị thoát vị đĩa đệm để điều trị hoặc điều trị theo phương pháp khác như nắn, chỉnh cột sống của một số thầy lang. Tại bệnh viện, thỉnh thoảng gặp một số bệnh nhân sau khi nắn chỉnh xong để lại một số di chứng gây khó khăn trong vận động.
Điều trị vật lý và các liệu pháp phản xạ bao gồm phương pháp nhiệt như chườm nóng (túi nước, muối rang, cám rang, lá lốt, lá ngải cứu nóng); dùng các dòng điện tại khoa vật lý trị liệu, điều trị bằng laser; châm cứu. Dùng thuốc: chủ yếu là dùng các loại thuốc chống viêm, giảm đau, giãn cơ, an thần, trấn tĩnh thần kinh và vitamin nhóm B liều cao (B1, B6, B12). Các thuốc này đều có chống chỉ định nên phải do thầy thuốc chuyên khoa kê toa và hướng dẫn.
Khi mắc thoát vị đĩa đệm cột sống giai đoạn cấp tính, quan trọng là phải nằm nghỉ. Tư thế nằm ngửa trên ván cứng, có đệm ở vùng khoeo làm co nhẹ khớp gối và khớp háng.
BS PHẠM THỊ PHƯỢNG