NGĂN CHẶN TÀU CÁ VI PHẠM KHAI THÁC IUU Ở PHÙ CÁT:

Xử lý quyết liệt, tuyên truyền mềm mỏng

Sáng 23.5, tại huyện Phù Cát, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nguyễn Tuấn Thanh làm việc với UBND huyện Phù Cát về tình hình hoạt động tàu cá và triển khai các giải pháp cấp bách về chống khai thác IUU. Tại buổi làm việc, đồng chí Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh chỉ đạo chính quyền các cấp huyện Phù Cát phải triển khai đồng bộ các giải pháp, cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc ngăn chặn vi phạm IUU.

Phù Cát là địa phương có số lượng tàu cá vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU) nhiều nhất tỉnh, tập trung ở các xã Cát Minh, thị trấn Cát Tiến. Từ đầu năm đến nay, Phù Cát ghi nhận 6 trường hợp tàu cá vi phạm khai thác IUU. Mặc dù đã triển khai nhiều giải pháp, nhưng tàu cá của ngư dân Phù Cát vẫn liên tục vi phạm, ảnh hưởng rất lớn đến việc khắc phục thẻ vàng IUU.

Nhiều tàu cá vi phạm

Xã Cát Minh có 169 tàu cá đang hoạt động, trong đó có 13 tàu có chiều dài trên 15 m, 156 tàu có chiều dài dưới 15 m. Năm 2021, Cát Minh có 11 tàu cá/25 người bị nước ngoài - cụ thể là Indonesia bắt giữ, đến nay đã thả về địa phương 21 người. Từ đầu năm 2022 đến nay, Cát Minh ghi nhận thêm 2 trường hợp tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài, hiện đang bị lực lượng chức năng Malaysia bắt giữ. Điều đáng nói là những tàu cá này trước khi ra khơi đều được tuyên truyền thực thi Luật Thủy sản năm 2017 và chống khai thác IUU, đã ký cam kết không vi phạm vùng biển nước ngoài.

Ông Trịnh Minh Bình, Chủ tịch UBND xã Cát Minh, nhìn nhận: Mặc dù đã áp dụng nhiều hình thức xử lý, đặc biệt thường xuyên tuyên truyền, đối thoại với ngư dân về thực thi Luật Thủy sản và chống khai thác IUU, song tình trạng tàu cá của Cát Minh vi phạm vùng biển nước ngoài vẫn chưa chấm dứt. Với những tàu cá vi phạm, bị bắt giữ và trả về địa phương, chính quyền đã thực hiện kiểm điểm trước dân, ban hành quyết định xử lý vi phạm hành chính…

Việc tàu cá Phù Cát vi phạm IUU là một áp lực rất lớn với chính quyền các cấp ở huyện. Những giải pháp tuyên truyền, vận động đã triển khai sâu rộng song kết quả chưa được như mong muốn. Chủ tịch UBND huyện Phù Cát Nguyễn Trung Kiên nhìn nhận: Trong tháng 6 này, Phù Cát ban hành nghị quyết chuyên đề về chống khai thác IUU, gắn với trách nhiệm người đứng đầu từng địa phương; quyết liệt hơn trong thực hiện để khắc phục những vi phạm. Cùng với các giải pháp về mặt thực thi pháp luật, chúng tôi phối hợp với ngành NN&PTNT tham khảo về chuyển đổi ngành nghề phù hợp. Ngư dân vi phạm IUU cũng chỉ vì muốn đảm bảo cuộc sống, nếu ta đảm bảo an sinh tốt, chuyển ngành nghề phù hợp, họ sẽ không vi phạm nữa.

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nguyễn Tuấn Thanh phát biểu chỉ đạo tại buổi làm việc. Ảnh: THU DỊU

Xử lý quyết liệt, tuyên truyền mềm mỏng

Tàu cá Phù Cát vi phạm trong thời gian qua chủ yếu là tàu câu mực, đi vào vùng biển nước bạn hành nghề và bị bắt giữ. Theo phân tích của ngành chức năng, từ tháng 4 - 8 hằng năm, ngư trường thuộc lãnh hải của Malaysia có lượng cá, mực rất dồi dào, khiến một số ngư dân “cầm lòng không đặng”. Nhận định được mối nguy trước mắt, Phù Cát tập trung tối đa lực lượng phối hợp liên ngành trong tuyên truyền, vận động ngư dân không vi phạm. Đồng thời xem xét, đề xuất xử phạt hình sự những chủ tàu vi phạm, tái vi phạm…

Chính quyền các cấp huyện Phù Cát nhìn nhận, cần phải thay đổi toàn diện trong tuyên truyền về chống khai thác IUU. Tập trung tuyên truyền theo hình thức “đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà soát từng người” để nắm toàn bộ số lượng tàu thuyền của địa phương hoạt động trên biển. Đồng thời, tập trung tuyên truyền cho người nhà của ngư dân bằng việc duy trì sinh hoạt các CLB phụ nữ có chồng đi biển, lồng ghép hoạt động sinh hoạt hội, từ đó tạo ra thay đổi từ phía gia đình của ngư dân ở địa phương.

Bà Nguyễn Thị Hòa, Chủ tịch Hội LHPN xã Cát Minh cho biết, từ năm 2017 đến nay, Hội LHPN xã Cát Minh tiếp tục duy trì sinh hoạt của CLB Phụ nữ có chồng đi biển ở 2 thôn Đức Phổ 1 và Đức Phổ 2. Dù hiệu quả chưa được như mong muốn, song thông qua hoạt động tuyên truyền, lồng ghép các nội dung về chống khai thác IUU, nhiều chị em đã tích cực trò chuyện với chồng, con, người thân khuyên nhủ chấp hành các quy định về pháp luật trên biển.

Ngành chức năng đưa ra giải pháp khuyến khích, vận động hỗ trợ chủ tàu lắp đặt thiết bị giám sát hành trình cho toàn bộ các tàu cá có chiều dài dưới 15 m, vừa đảm bảo công tác quản lý vừa cảnh báo thiên tai. Ảnh: NGỌC NHUẬN

Nỗ lực khắc phục vi phạm IUU

Theo ông Trần Văn Phúc, Giám đốc Sở NN&PTNT, Sở đã chỉ đạo Chi cục Thủy sản định kỳ làm việc với các địa phương để nâng cao trách nhiệm của các ngành, các cấp, địa phương trong việc ngăn chặn vi phạm IUU. Vấn đề ở Phù Cát chỉ ra rằng - tàu vi phạm chủ yếu là tàu nhỏ, tàu câu mực, do vậy nghiên cứu giúp ngư dân chuyển đổi ngành nghề là giải pháp nên lưu ý. Ngay sau cuộc làm việc này, Sở giao Chi cục Thủy sản rà soát lại toàn bộ các tàu có chiều dài dưới 15 m, tổng hợp ngành nghề hoạt động, kiểm đếm lực lượng lao động để có giải pháp phù hợp trong việc chuyển đổi nghề.

Tại buổi làm việc, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nguyễn Tuấn Thanh chỉ đạo: Phù Cát phải thực hiện ngay 2 nhiệm vụ trọng tâm để chống khai thác IUU. Thứ nhất, phải tổ chức kiểm điểm sâu sắc, rút kinh nghiệm từ các địa phương trong việc tuyên truyền - phải đánh giá đúng vai trò của việc tuyên truyền từ cơ sở, để ngư dân nắm bắt và không vi phạm. Huyện phải rà soát toàn diện để nắm rõ tình hình hoạt động của tàu cá, các biến động về thay đổi chủ tàu, thay đổi phương tiện và ngành nghề, số lao động trên biển, có như vậy mới quản lý sâu sát và theo kịp tình hình. Thứ hai, Phù Cát phải ban hành và triển khai nghị quyết chuyên đề gắn với trách nhiệm của người đứng đầu để thực hiện.

Tình trạng tàu cá vi phạm IUU ảnh hưởng nghiêm trọng tới hoạt động phát triển kinh tế biển của cả tỉnh. UBND tỉnh giao Sở NN&PTNT phối hợp rà soát, triển khai việc chuyển đổi ngành nghề phù hợp. Phải hành động quyết liệt, cứng rắn, giải pháp phù hợp để ngăn chặn vi phạm khai thác IUU. Đặt mục tiêu tới ngày 31.12.2022, không còn tình trạng tàu cá Bình Định vi phạm IUU.

“Trong xử lý các vi phạm IUU phải quyết liệt, cứng rắn, thậm chí với những vụ việc nghiêm trọng phải đề nghị xem xét xử lý hình sự để răn đe. Trong tuyên truyền phải mềm mỏng, khéo léo, lựa chọn tuyên truyền đúng người, đúng việc để đảm bảo hiệu quả” - Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nguyễn Tuấn Thanh nhấn mạnh.

THU DỊU