Tiếp tục tiếp sức ngư dân vươn khơi, bám biển
Vừa qua, UBND tỉnh đã phối hợp với Hội Hữu nghị Nhật - Việt tại Sakai (Nhật) tổ chức lễ giao nhận thiết bị và công nghệ câu cá ngừ đại dương (CNĐD) của Nhật cho ngư dân; ký kết hợp tác phát triển đội tàu cá... Đây là những hoạt động thiết thực nhằm tiếp sức cho ngư dân vươn khơi, bám biển khai thác thủy sản đạt hiệu quả, góp phần giữ gìn và bảo vệ biển đảo Tổ quốc.
Hỗ trợ ngư dân nâng cao hiệu quả khai thác CNĐD
Thời gian qua, được sự hỗ trợ của Nhà nước, ngư dân tỉnh ta đã đầu tư đóng thêm nhiều tàu cá công suất lớn; mua sắm, lắp đặt các thiết bị hiện đại phục vụ hoạt động khai thác thủy sản. Nhờ vậy, sản lượng khai thác đạt khá cao, riêng năm 2013 toàn tỉnh đã khai thác được gần 181 ngàn tấn thủy sản các loại, trong đó sản lượng CNĐD đạt 8.400 tấn. Tuy vậy, khách quan nhìn nhận, phần lớn tàu cá Bình Định đều có công suất nhỏ, trang thiết bị còn lạc hậu; việc bảo quản sản phẩm của ngư dân còn nhiều hạn chế, chất lượng sản phẩm còn thấp; đầu ra không ổn định nên giá trị sản phẩm không cao, nhất là CNĐD.
Để khắc phục những hạn chế, tỉnh đã cử các đoàn công tác sang Nhật Bản tìm hiểu thị trường và học tập kỹ thuật đánh bắt, chế biến và bảo quản CNĐD, về hướng dẫn lại ngư dân trong tỉnh. UBND tỉnh cũng đã chỉ đạo ngành chức năng phối hợp với UBND huyện Hoài Nhơn lựa chọn 1 tổ, đội với 5 tàu cá khai thác CNĐD ở xã Tam Quan Bắc triển khai thí điểm mô hình đánh bắt và bảo quản CNĐD xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản; hỗ trợ kinh phí cho các chủ tàu tham gia mô hình thí điểm cải tạo, nâng cấp hầm ướp cá; mua sắm các thiết bị đánh bắt và bảo quản CNĐD theo kiểu Nhật Bản.
Ngày 10.6, tại xã Tam Quan Bắc (huyện Hoài Nhơn), UBND tỉnh đã phối hợp với Hội Hữu nghị Nhật- Việt tại Sakai trao tặng 5 bộ thiết bị và công nghệ câu CNĐD của Nhật trị giá 1,5 tỉ đồng cho đội tàu của 2 ngư dân: La Tình và Nguyễn Quê, đều ở xã Tam Quan Bắc.
Theo ông Hirosuke Kato, Phó Chủ tịch Hội Hữu nghị Nhật - Việt tại Sakai: Hàng năm Nhật Bản tiêu thụ khoảng 600 ngàn tấn CNĐD, trong đó có 300 ngàn tấn phải nhập từ nước ngoài. Tuy năng lực khai thác CNĐD của ngư dân Bình Định là khá lớn, nhưng do quy trình khai thác và cách bảo quản chưa tốt, nên chất lượng sản phẩm không đảm bảo, chưa đủ tiêu chuẩn xuất khẩu qua Nhật. Bởi vậy, qua quá trình nghiên cứu, phân tích, chúng tôi đã chế tạo thiết bị và công nghệ nâng cao chất lượng sản phẩm CNĐD để chuyển giao cho ngư dân Bình Định. Hiện có 80% ngư dân các nước xuất khẩu cá ngừ sang thị trường Nhật Bản đều sử dụng thiết bị và công nghệ do chúng tôi cung cấp. Bởi vậy, chúng tôi tin rằng, ngư dân địa phương cũng sẽ áp dụng tốt thiết bị và công nghệ đã chuyển giao. Chất lượng sản phẩm CNĐD tốt, thị trường tiêu thụ tại Nhật Bản sẽ đón nhận ngay.
Ông La Tình, ngư dân được hỗ trợ bộ thiết bị và công nghệ câu CNĐD của Nhật, phấn khởi: “Chúng tôi đã cải tạo hầm lạnh, áp dụng quy trình khai thác, bảo quản sản phẩm theo kiểu của Nhật Bản và đã đạt kết quả bước đầu. Riêng chuyến biển từ ngày 19.3 đến ngày 10.4, 2 tàu cá trong tổ đội của chúng tôi đã khai thác được
1,6 tấn CNĐD; trong đó, có 2/3 sản lượng cá đảm bảo chất lượng xuất khẩu, được Công ty cổ phần Thủy sản Bình Định mua với giá cao hơn giá thị trường tại thời điểm 20%. Với bộ thiết bị, công nghệ mới được chuyển giao; đồng thời áp dụng quy trình khai thác, bảo quản sản phẩm theo kiểu Nhật Bản, chắc chắn sản lượng và giá trị CNĐD của chúng tôi sẽ cao hơn trước nhiều”.
Từng bước hiện đại hóa đội tàu cá
Cũng tại buổi lễ nói trên, UBND tỉnh đã ký kết thỏa thuận hợp tác phát triển đội tàu cá vỏ sắt và vật liệu mới với Tổng Công ty công nghiệp tàu thủy Việt Nam (SBIC). Theo biên bản thỏa thuận, tỉnh ta và SBIC xem xét và tạo cơ hội cho chương trình, dự án kinh doanh, đầu tư, hợp tác phát triển tàu cá vỏ sắt và vật liệu mới. Tỉnh tạo điều kiện thuận lợi cho các ngư dân, doanh nghiệp ở địa phương có nhu cầu đóng mới, sửa chữa tàu cá vỏ sắt để làm việc với SBIC từng nhu cầu cụ thể; phối hợp với SBIC hỗ trợ ngư dân, doanh nghiệp có nhu cầu đóng mới tàu cá vỏ sắt tiếp cận các nguồn vốn của Chính phủ và các ngân hàng thương mại trong Chương trình tài trợ vốn đóng mới tàu cá vỏ sắt.
Ông Nguyễn Ngọc Sự, Chủ tịch Hội đồng thành viên SBIC, cho biết: Hiện chúng tôi có 5 mẫu thiết kế tàu cho ngư dân các tỉnh lựa chọn. Với tỉnh Bình Định, địa phương có nghề khai thác CNĐD mạnh, chúng tôi chọn mẫu tàu vỏ sắt chuyên sử dụng đánh bắt CNĐD để giới thiệu cho ngư dân. Loại tàu này có ưu điểm: Tính ổn định cao, chịu được gió cấp 6 - 7, tốc độ di chuyển nhanh hơn tàu gỗ, tiết kiệm nhiên liệu khoảng 15%, tổng kinh phí từ 5 - 7 tỉ đồng/tàu. Chúng tôi sẽ tham vấn ý kiến của ngư dân, trên cơ sở đó điều chỉnh phù hợp với yêu cầu của bà con. SBIC sẽ phối hợp với UBND tỉnh bàn bạc, thống nhất và hiện thực hóa thỏa thuận đã ký kết.
Trao đổi với chúng tôi về chủ trương và giải pháp hiện đại hóa đội tàu cá của tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh Lê Hữu Lộc cho biết: Muốn tăng năng suất, chất lượng khai thác thì không còn cách nào khác là phải đóng tàu công suất lớn, đổi mới công nghệ và phương pháp đánh bắt. Hiện chủ trương của tỉnh là tổ chức lại sản xuất khai thác thủy sản, phát triển mô hình, tổ đội đoàn kết sản xuất trên biển hiện đại; mô hình liên kết sản xuất theo chuỗi khai thác, thu mua, xuất khẩu. Dự kiến giai đoạn 2014-2017, tỉnh ta sẽ phát triển đội tàu vỏ sắt và bằng vật liệu mới gồm 1.000 chiếc, kinh phí khoảng 3.500 tỉ đồng.
Cũng theo Chủ tịch UBND tỉnh Lê Hữu Lộc: Vừa qua, UBND tỉnh và Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) đã ký kết tài trợ tín dụng đóng mới, phát triển đội tàu công suất lớn giai đoạn 2014-2017. BIDV cũng đã ký kết tài trợ tín dụng đóng mới 27 tàu cá vỏ sắt công suất lớn trị giá khoảng 150 tỉ đồng với lãi suất thấp cho các doanh nghiệp và ngư dân trong tỉnh. Ngoài ra, BIDV cũng đã thống nhất với tỉnh cho ngư dân vay vốn lưu động để mua trang thiết bị, ngư lưới cụ với lãi suất 5%/năm.
UBND tỉnh cũng đã chỉ đạo ngành Nông nghiệp tỉnh phối hợp với chính quyền các địa phương tư vấn cho ngư dân các mẫu tàu cá vỏ sắt và các trang thiết bị; hỗ trợ đào tạo, hướng dẫn ngư dân phương pháp quản lý, sử dụng tàu cá mới để đánh bắt có hiệu quả, gắn liền với bảo vệ chủ quyền biển đảo Tổ quốc. Công ty cổ phần Thủy sản Bình Định chịu trách nhiệm mua sản phẩm đảm bảo chất lượng của ngư dân với giá cao hơn giá thị trường 20%. UBND tỉnh sẽ tiếp tục phối hợp với Hội Hữu nghị Nhật - Việt tại Sakai quảng bá sản phẩm CNĐD và tìm kiếm thị trường tiêu thụ sản phẩm cho ngư dân.
PHẠM TIẾN SỸ