BAN THANH TRA NHÂN DÂN, BAN GIÁM SÁT ÐẦU TƯ CỦA CỘNG ÐỒNG:

Phát huy vai trò, góp phần thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở

Hiệu quả thiết thực từ hoạt động của ban thanh tra nhân dân, ban giám sát đầu tư của cộng đồng góp phần phát huy quy chế dân chủ ở cơ sở, phát huy quyền làm chủ cũng như vai trò chủ động, tích cực của nhân dân trong tham gia thực hiện nhiệm vụ chính trị ở cơ sở.

Ngày 31.5, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh tổ chức Hội nghị trao đổi kinh nghiệm về hoạt động ban thanh tra nhân dân (TTND), ban giám sát đầu tư của cộng đồng (GSĐTCĐ).

“Cánh tay nối dài” của Mặt trận

Hoạt động của ban TTND và ban GSĐTCĐ thời gian qua được ví như “cánh tay nối dài” của ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp trong thực hiện chức năng giám sát.

Đến nay, toàn tỉnh có 159 ban TTND được thành lập ở 159 xã, phường, thị trấn (đạt 100%), với 1.152 thành viên được bầu từ 1.116 thôn, làng, khu vực. Nhiều ban TTND đã phát huy khá tốt vai trò đại diện quyền làm chủ của nhân dân trong tham gia giám sát hoạt động của HĐND, UBND cấp xã thông qua việc theo dõi các kỳ họp HĐND, các đợt tiếp xúc cử tri của đại biểu HĐND, việc tổ chức, triển khai thực hiện các nghị quyết của HĐND, quyết định của UBND đến khu dân cư và kết quả thực hiện các chỉ tiêu: Nghĩa vụ quân sự; đóng góp, thu chi các quỹ của địa phương; thực hiện chính sách đền bù, giải phóng mặt bằng, tái định cư; nhất là việc thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn đối với các nội dung về công khai, minh bạch… Hằng năm, có từ 150 - 170 đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân gửi đến ban TTND cấp xã, được ban TTND chọn lọc, kiến nghị chính quyền địa phương xem xét, giải quyết.

Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh tổ chức Hội nghị trao đổi kinh nghiệm về hoạt động ban TTND, ban GSĐTCĐ. Ảnh: N.M

Trong 5 năm qua, ủ̉y ban MTTQ Việt Nam cấp xã đã thành lập 1.660 ban GSĐTCĐ/3.548 công trình, dự án. Mỗi ban GSĐTCĐ có ít nhất 5 thành viên; thực hiện giám sát việc chấp hành các quy định về thực hiện chủ trương đầu tư; chỉ giới đất đai và sử dụng đất; quy hoạch mặt bằng, phương án kiến trúc, chính sách đền bù, giải phóng mặt bằng, phương án tái định cư, bảo vệ môi trường và theo dõi những tác động tiêu cực, xâm hại đến lợi ích cộng đồng...

Ông Trương Minh Sanh, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam xã Phước Quang (huyện Tuy Phước), Trưởng Ban GSĐTCĐ xã, thông tin: “Năm 2019, khi giám sát thi công đường bê tông tại xóm Lạc Đạo, thôn Lương Quang, nhân dân và Ban GSĐTCĐ xã đã phát hiện một đoạn đường khoảng 30 m có độ dày 12 cm, chưa đảm bảo độ dày theo thiết kế là 18 cm. Ban đã báo cáo UBND xã. UBND xã tiếp thu, tổ chức cuộc họp với nhà đầu tư, đơn vị thi công với nhân dân, đưa ra yêu cầu đơn vị thi công thực hiện đúng theo thiết kế”.

Kiện toàn, củng cố

Tại Hội nghị, đại diện các ban TTND, GSĐTCĐ đã chia sẻ về những vướng mắc, khó khăn, tồn tại trong quá trình thực hiện chức năng thanh tra, giám sát.

Cụ thể, hoạt động của ban TTND chưa đồng đều, rõ nét, chưa phát huy hết vai trò, trách nhiệm; chưa sâu sát thực tiễn, nên việc phát hiện sai sót có lúc chưa kịp thời. Không ít ban TTND còn lúng túng, thụ động trong việc xây dựng chương trình, kế hoạch, xác định nội dung giám sát hằng năm. Việc thành lập ban GSĐTCĐ ở nhiều địa phương chưa thực hiện được, chưa thành lập riêng ban GSĐTCĐ cho từng công trình, dự án. Một số địa phương chưa bố trí kinh phí cho ban GSĐTCĐ.

Thành viên ban TTND, ban GSĐTCCĐ phần lớn đều kiêm nhiệm, thiếu kinh nghiệm về lĩnh vực đầu tư xây dựng, năng lực, nghiệp vụ giám sát còn hạn chế. Ông Nguyễn Hữu Phước, Trưởng Ban GSĐTCĐ xã An Hòa (huyện An Lão), cho hay: “Không phải người dân nào được bầu vào ban cũng có hiểu biết về xây dựng, phương pháp giám sát nên không tránh khỏi lúng túng. Hiện nay, hoạt động giám sát của ban GSĐTCĐ chủ yếu là bên ngoài, bằng mắt chứ chưa sâu vào bên trong”.

Ông Nguyễn Đình Thảo, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam xã Cát Minh (huyện Phù Cát), Trưởng Ban TTND xã, cho rằng: “Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam xã là Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy xã có nhiều thông tin về các chương trình, kế hoạch, phải phát huy vai trò trong hướng dẫn, định hướng hoạt động cho ban TTND, ban GSĐTCĐ”. 

Phát biểu tại hội nghị, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nguyễn Tuấn Thanh đánh giá cao vai trò của ban TTND, ban GSĐTCĐ tại cơ sở. Trong thời gian tới, ông yêu cầu ban TTND, ban GSĐTCĐ tiếp tục tăng cường giám sát chất lượng công trình do xã làm chủ đầu tư; đồng hành, giúp chính quyền các cấp xác định nguồn gốc đất đai trong thực hiện các dự án đầu tư trọng điểm, xét duyệt hỗ trợ đối với các đối tượng thụ hưởng chính sách… 

Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Nguyễn Thị Phong Vũ chỉ đạo ủy ban MTTQ Việt Nam cấp huyện chủ động tham mưu với cấp ủy Đảng và phối hợp với chính quyền lãnh đạo, chỉ đạo về hỗ trợ kinh phí, cung cấp tài liệu các công trình, dự án… để cao nâng cao chất lượng hoạt động TTND, GSĐTCĐ, góp phần đẩy mạnh hoạt động giám sát tại cơ sở trong thời gian tới.      

NGUYỄN MUỘI