Xử lý vi phạm trong sản xuất, kinh doanh phân bón:
Cần chế tài đủ mạnh
Thời gian qua, hoạt động sản xuất, kinh doanh (SXKD) phân bón giả, phân bón kém chất lượng trên địa bàn các tỉnh miền Trung diễn biến khá phức tạp. Điều đáng nói, mặc dù lực lượng Quản lý thị trường (QLTT) và ngành chức năng đã nỗ lực kiểm tra, kiểm soát, xử lý, song xem ra đây là “cuộc chiến không cân sức”.
Vi phạm tràn lan
Ông Mai Xuân Hoàng, Chi cục phó Chi cục QLTT Bình Định, cho biết: Mới đây, qua nguồn tin của nhân dân, lực lượng QLTT Bình Định đã tiến hành kiểm tra cơ sở sản xuất của Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Anh Trang tại tổ 5, KV 9, phường Trần Quang Diệu - TP Quy Nhơn. Qua kiểm tra, QLTT phát hiện tại đây chứa 1.220 kg phân bón NPK 20-20-14 giả nhãn hiệu Đầu Trâu của Công ty cổ phần Phân bón Bình Điền. Qua kiểm nghiệm của cơ quan chức năng, hàm lượng của lô hàng 1.220 kg phân bón giả này chỉ đạt 29,2%, thấp hơn nhiều so với phân bón thật. Trước vụ việc trên, Chi cục QLTT Bình Định đã trình Chủ tịch UBND tỉnh ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính Công ty Anh Trang (90 triệu đồng) và tịch thu, tiêu hủy toàn bộ số phân bón giả.
Có thể nói rằng, hoạt động SXKD phân bón giả, kém chất lượng trên địa bàn 7 tỉnh miền Trung diễn biến khá phức tạp, với nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi. Theo ông Đỗ Thanh Lam, Phó Cục trưởng Cục QLTT (Bộ Công Thương), Cục QLTT đã chỉ đạo Chi cục QLTT 7 tỉnh duyên hải miền Trung (từ Quảng Nam đến Bình Thuận) xây dựng kế hoạch triển khai kiểm tra, kiểm soát hoạt động SXKD mặt hàng phân bón trên địa bàn. Kết quả, trong vòng 2 tháng (từ 20.3 đến 20.5.2014), qua kiểm tra 500 cơ sở SXKD phân bón trên địa bàn 7 tỉnh miền Trung, lực lượng QLTT đã phát hiện, xử lý 89 vụ vi phạm; làm rõ phương thức, hành vi, thủ đoạn vi phạm tinh vi của gian thương trong lĩnh vực này. Trong đó, vi phạm về nhãn hàng hóa chiếm 26 vụ; vi phạm về đăng ký kinh doanh 7 vụ; không niêm yết giá 4 vụ; tem kiểm định hết hạn 4 vụ; không cấp hóa đơn 3 vụ; hàng lậu 2 vụ; hàng giả 1 vụ và không công bố tiêu chuẩn 1 vụ...
Xử lý còn bất cập
Tại Hội nghị tổng kết, rút kinh nghiệm 2 tháng cao điểm kiểm tra và xử lý các vi phạm trong SXKD phân bón tại 7 tỉnh duyên hải miền Trung vừa tổ chức tại TP Quy Nhơn, lãnh đạo Cục QLTT đã khẳng định: Công tác kiểm tra, xử lý vi phạm về mặt hàng phân bón còn những hạn chế, bất cập.
Làm thế nào để kiểm tra, kiểm soát và xử lý có hiệu quả tình trạng SXKD phân bón giả? Ông Mai Xuân Hoàng cho rằng: Trong quá trình thực thi nhiệm vụ QLTT về lĩnh vực phân bón giả, đã nảy sinh khá nhiều bất cập. Việc cấp phép cho các đơn vị, cơ sở SXKD phân bón quá đơn giản, thậm chí nhiều cơ sở không đủ điều kiện, vô tình đã tạo “đất sống” cho hoạt động SXKD phân bón giả. Đồng thời, trên thị trường hiện có hàng trăm loại phân bón với nhiều kiểu mẫu mã, bao bì khác nhau nên người nông dân không thể phân biệt được đâu là phân bón thật, đâu là phân giả; ngay đối với lực lượng QLTT cũng khó có thể xác định chính xác. Bên cạnh đó, những quy định về kiểm nghiệm cũng còn những bất cập. Cụ thể, theo quy định, phân bón đạt dưới 70% chỉ tiêu mới bị coi là giả, còn từ 71% trở lên thì chỉ là phân kém chất lượng và chỉ bị phạt. Điều trớ trêu là số tiền phạt lại nhỏ hơn số lợi nhuận nên không đủ sức răn đe kẻ SXKD phân bón giả. Không chỉ có vậy, việc phân cấp, phân nhiệm quản lý phân bón cũng có nhiều bất cập, chồng chéo. Chẳng hạn, theo quy định của Chính phủ thì Bộ Công Thương quản lý phân bón vô cơ, còn phân hữu cơ thì được giao cho Bộ NN-PTNT. Riêng phân vi sinh thì không rõ đơn vị nào quản lý…
Trước những tồn tại, vướng mắc nói trên, đại diện Chi cục QLTT các tỉnh miền Trung đã thống nhất kiến nghị Chính phủ và các bộ, ngành cần có những biện pháp chế tài đủ mạnh và ban hành những văn bản hướng dẫn cụ thể nhằm tạo điều kiện thuận lợi để lực lượng QLTT có thể kiểm tra, kiểm soát, xử lý rốt ráo tình trạng SXKD phân bón giả, kém chất lượng. Đề nghị Chính phủ sửa đổi Điều 20 Nghị định 163/2013/NĐ-CP, đồng thời bổ sung biện pháp khắc phục hậu quả là buộc thu hồi để tái chế đối với phân bón không đảm bảo chất lượng nếu không gây hại cho sức khỏe con người, vật nuôi, cây trồng và môi trường; ban hành Thông tư hướng dẫn thực hiện chi tiết Nghị định 202/2013/NĐ-CP “Về quản lý phân bón”; ban hành quy định về quy chuẩn, tiêu chuẩn, mức sai số cho phép đối với từng loại phân bón để có căn cứ xác định phân bón đạt chất lượng với phân bón kém chất lượng.
Đặc biệt, đại diện Chi cục QLTT 7 tỉnh miền Trung đã nhất trí thông qua các giải pháp chủ yếu nhằm thực hiện có hiệu quả công tác kiểm tra, kiểm soát, xử lý những vi phạm trong SXKD phân bón giả, kém chất lượng: Tiếp tục tổ chức kiểm tra, kiểm soát đồng bộ, kịp thời và xử lý triệt để các hành vi vi phạm trên tất cả các tuyến, địa bàn từ biên giới vào nội địa, chú trọng tập trung ngăn chặn quyết liệt, thường xuyên, có hiệu quả ngay từ biên giới và trong suốt quá trình vận chuyển, tiêu thụ.
VIẾT HIỀN