Tập trung tu sửa, nâng cấp đê khu Đông
Trong thời gian qua, mặc dù được Bộ NN-PTNT, UBND tỉnh đầu tư vốn để nâng cấp, tu sửa thường xuyên, song hệ thống đê khu Đông (HTĐKĐ) vẫn chưa thể gọi là hoàn chỉnh. PV Báo Bình Định đã phỏng vấn ông Nguyễn Xuân Phú, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi, Đê điều và Phòng chống lụt bão thuộc Sở NN-PTNT (đơn vị được giao quản lý HTĐKĐ), về các biện pháp tăng cường năng lực phòng chống lụt bão cho tuyến đê này trước mùa mưa bão năm nay.
* Xin ông cho biết về thực trạng HTĐKĐ trước mùa mưa lũ năm nay?
- HTĐKĐ là tuyến đê xung yếu của tỉnh ta có tổng chiều dài 47 km, xuất phát từ phường Nhơn Bình (TP Quy Nhơn) đi qua địa bàn các xã khu Đông của huyện Tuy Phước, Phù Cát. Trên toàn tuyến đê có tất cả 26 tràn với chiều dài 2.686 m, 32 cống với 86 cửa và nhiều công trình trên đê có nhiệm vụ ngăn mặn, giữ ngọt vào mùa khô, tiêu thoát lũ vào mùa mưa bão, bảo vệ hàng ngàn hộ dân và đất sản xuất, nuôi trồng thủy sản ở địa phương.
Trong thời gian qua, từ nguồn ngân sách Trung ương và tỉnh hỗ trợ, mỗi năm đơn vị đã đầu tư từ 4 - 6 tỉ đồng để nâng cấp đê Đông. Tuy nhiên, do số vốn đầu tư ít, trong khi tuyến đê bị xuống cấp khá nghiêm trọng, nên luôn tiềm ẩn nhiều nỗi lo trong mùa mưa lũ. Đáng lo nhất là có nhiều tràn, cống lấy nước trên toàn tuyến bị xuống cấp do ảnh hưởng của các đợt mưa lũ các năm trước chưa được sửa chữa nên không đảm bảo nhiệm vụ tiêu thoát lũ trong mùa mưa bão sắp tới.
* Được biết, trên toàn tuyến đê hiện có khá nhiều nhà dân đang xây dựng trái phép, Chi cục đã có biện pháp gì để xử lý vấn đề này, thưa ông?
“Hệ thống đê khu Đông là tuyến đê xung yếu của tỉnh ta có tổng chiều dài 47 km, xuất phát từ phường Nhơn Bình (TP Quy Nhơn) đi qua địa bàn các xã khu Đông của huyện Tuy Phước, Phù Cát. Trên toàn tuyến đê có tất cả 26 tràn với chiều dài 2.686 m, 32 cống với 86 cửa và nhiều công trình trên đê có nhiệm vụ ngăn mặn, giữ ngọt vào mùa khô, tiêu thoát lũ vào mùa mưa bão, bảo vệ hàng ngàn hộ dân và đất sản xuất, nuôi trồng thủy sản ở địa phương”
- Theo thống kê, trên toàn HTĐKĐ thuộc địa phận các xã Phước Thuận, Phước Sơn, Phước Hòa, Phước Thắng (Tuy Phước); Cát Chánh (Phù Cát); phường Nhơn Bình, Nhơn Phú (TP Quy Nhơn)… hiện có hơn 1.700 ngôi nhà xây dựng trái phép. Hàng ngày, những hộ nằm trong hành lang an toàn của tuyến đê tổ chức chăn nuôi gia súc, gia cầm thả rông ngay trên sườn và mái đê, làm cho tuyến đê bị sạt lở, xuống cấp.
Trong thời gian qua, Chi cục đã tăng cường phối hợp với chính quyền các địa phương lập biên bản vi phạm đối với nhiều trường hợp xây dựng nhà cửa trái phép trên tuyến đê để có hướng xử lý. Tuy nhiên, cái khó hiện nay là nhiều trường hợp xây dựng nhà ở trên HTĐKĐ xảy ra và tồn tại từ trước khi Luật Đê điều năm 2006 có hiệu lực thi hành nên việc xử lý còn lúng túng. Bên cạnh đó, địa phương chưa bố trí được các địa điểm tái định cư để di dời các hộ dân sống trong hành lang an toàn tuyến đê. Do vậy, để giải quyết vấn đề này, đòi hỏi phải có thời gian và kinh phí, chứ không thể giải quyết trong một thời gian ngắn được.
* Trước mùa mưa lũ năm nay, Chi cục đã triển khai những giải pháp gì để bảo vệ an toàn cho HTĐKĐ?
- Để đảm bảo an toàn cho HTĐKĐ trong mùa mưa lũ năm nay, từ nguồn kinh phí hỗ trợ khắc phục hậu quả bão lụt năm 2013 và vốn tu bổ đê điều năm 2014, Bộ NN-PTNT và UBND tỉnh đã đầu tư 3,9 tỉ đồng để đầu tư, nâng cấp 13 hạng mục công trình xung yếu trên toàn tuyến đê Đông. Hiện nay, đơn vị đang ưu tiên nguồn vốn này để tập trung sửa chữa những công trình bị xuống cấp nghiêm trọng nhằm đảm bảo vượt lũ an toàn. Trong đó, tập trung sửa chữa, nâng cấp một số đoạn đê Đông qua địa bàn xã Phước Hòa, Phước Thuận, Phước Sơn (Tuy Phước); nâng cấp cống Kiến Thiết thôn Chánh Hội, xã Cát Chánh (Phù Cát), cống Kim Thuông, thôn An Lợi, xã Phước Thắng (Tuy Phước), cống Tân Giản xã Phước Thắng; đồng thời, sửa chữa thay mới các cánh cửa tràn trên toàn tuyến đê…
Bên cạnh nguồn vốn tu bổ đê điều hàng năm, hiện nay, Sở NN-PTNT cũng đã giao nhiệm vụ cho Ban quản lý dự án thủy lợi làm chủ đầu tư thực hiện Dự án nâng cấp hệ thống đê và trồng rừng ngập mặn để ứng phó với biến đổi khí hậu vùng đầm Thị Nại với tổng nguồn vốn đầu tư 304 tỉ đồng. Dự án này có 2 hợp phần chính, gồm củng cố, nâng cấp đê, công trình trên đê và trồng rừng ngập mặn được triển khai từ năm 2013 đến năm 2015. Trong năm 2013, đơn vị thi công đã nâng cấp khoảng 3,5 km đê trên địa bàn phường Nhơn Bình và 4,5 km đê trên địa bàn xã Phước Thuận; trồng mới và chăm sóc 36,3 ha rừng ngập mặn với kinh phí thực hiện 81,8 tỉ đồng. Năm 2014 này tiếp tục nâng cấp 4,3 km đê ở phường Nhơn Bình, 3,7 km đê ở xã Phước Thuận, 1,5 km đê ở xã Phước Sơn; trồng mới và chăm sóc 66,7 ha rừng ngập mặn tập trung và 35 ha rừng ngập mặn phân tán, kinh phí thực hiện 111,5 tỉ đồng.
Để đảm bảo tiến độ vượt lũ, từ cuối tháng 5, nhiều hạng mục công trình do Chi cục làm chủ đầu tư đã triển khai thi công. Theo cam kết của các nhà thầu, các công trình này sẽ thi công đảm bảo an toàn vượt lũ trước ngày 31.8 theo quy định của UBND tỉnh. Ngoài ra, để bảo vệ HTĐKĐ an toàn trong suốt mùa mưa lũ, Chi cục đã phối hợp với chính quyền các địa phương có tuyến đê đi qua, lên phương án phòng chống lụt bão theo phương châm “4 tại chỗ” để trình UBND tỉnh phê duyệt. Đồng thời, chuẩn bị lực lượng, phương tiện tại chỗ để ứng phó kịp thời với các sự cố xảy ra…
* Xin cảm ơn ông!
NGUYỄN HÂN (Thực hiện)