Ô nhiễm môi trường từ hoạt động cho thuê kho chứa nông sản trái phép:
Cần xử lý dứt điểm
Thời gian qua, hoạt động đầu tư, xây dựng các dự án chế biến nông sản (CBNS) và cho thuê nhà xưởng làm kho chứa mì lát tại các khu công nghiệp (KCN) trên địa bàn tỉnh diễn biến khá phức tạp, gây ô nhiễm môi trường (ÔNMT). Làm thế nào để xử lý dứt điểm tình trạng trên là vấn đề đang được các cơ quan chức năng và dư luận quan tâm.
Hệ lụy từ các kho chứa mì lát trái phép
Theo Ban quản lý (BQL) Khu kinh tế (KKT) tỉnh, hiện nay, tại các KCN: Nhơn Hòa, Phú Tài, Long Mỹ có 23 dự án đầu tư vào lĩnh vực CBNS, với tổng công suất 540.640 tấn sản phẩm/năm. Trong số này mới chỉ có 7 dự án hoàn chỉnh đi vào hoạt động với tổng công suất 277.700 tấn sản phẩm/năm. Có 14 doanh nghiệp (DN) đang triển khai xây dựng cơ sở hạ tầng nhưng tiến độ chậm so với kế hoạch. Nhiều DN hoạt động chưa đảm bảo môi trường và một số chưa hoàn thành cơ sở hạ tầng nhưng lại cho thuê làm kho bãi chứa mì lát, gây ÔNMT nghiêm trọng. Chẳng hạn, KCN Long Mỹ có 3 DN đầu tư lĩnh vực CBNS và hầu hết đã hoàn tất phần xây dựng nhà xưởng nhưng chưa đầu tư thiết bị và hiện đang chứa mì lát. Tại các KCN trên đã xảy ra những trường hợp lấy danh nghĩa CBNS nhưng thực tế là cho thuê nhà xưởng, nhà kho chứa mì lát và các loại hàng hóa trái quy định. Điều đáng nói là các trường hợp cho thuê làm kho chứa mì lát phát sinh mối mọt gây ÔNMT.
Xung quanh vấn đề này, ông Man Ngọc Lý, Trưởng BQL KKT tỉnh, cho biết: Qua kiểm tra tình hình các DN tại 3 KCN Nhơn Hòa, Phú Tài và Long Mỹ cho thấy, tình trạng các DN chứa mì lát diễn ra tương đối nhiều, gây ảnh hưởng đến môi trường và đời sống, sinh hoạt của cư dân trong khu vực. Hình thức vi phạm của các DN cũng khá đa dạng. Chẳng hạn, một số DN đăng ký đầu tư ngành nghề CBNS, chế biến thức ăn gia súc, nhưng thực tế không đầu tư máy móc, thiết bị để sản xuất mà chỉ đầu tư kho để chứa mì lát. Một số DN cũng đăng ký đầu tư như trên, nhưng thực tế chỉ lắp đặt dây chuyền sấy bắp và dùng kho để chứa mì lát. Ngoài ra, tại KCN Phú Tài hiện nay có 4 DN CBNS, song để giải quyết các vấn đề khó khăn về kinh tế trong thời gian nghỉ mùa, các DN này đã cho thuê kho chứa mì lát trái phép.
Ông Man Ngọc Lý phân tích thêm: Các DN được cấp giấy chứng nhận đầu tư dự án CBNS, chế biến thức ăn gia súc chỉ là hình thức để thuê đất, còn thực tế là họ sử dụng làm kho chứa nông sản (chủ yếu là mì lát), không đầu tư máy móc, thiết bị chế biến. Một số DN tại KCN Phú Tài còn “tận dụng” kho chứa, phân xưởng sản xuất gỗ... cho thuê chứa mì lát trái phép.
Đáng lo ngại là do giá thành của các loại thuốc sát trùng, khử trùng và công thực hiện cao nên một số DN phun thuốc với hình thức đối phó; đồng thời, việc phun thuốc khử trùng, sát trùng vệ sinh tại các kho chứa của DN chưa được thực hiện đồng loạt, đã xảy ra tình trạng lây nhiễm mối mọt từ kho này sang kho khác. Bên cạnh đó, do tình hình xuất khẩu mặt hàng này chậm lại nên dẫn đến phát sinh ra côn trùng, phát tán ra môi trường xung quanh gây ÔNMT.
Kiên quyết xử lý
Mới đây, BQL KKT đã tổ chức cuộc họp nhằm rà soát việc sử dụng nhà xưởng làm kho chứa nông sản không đúng quy định gây ÔNMT. Tại cuộc họp, ông Đỗ Tấn Anh, Phó Chủ tịch UBND phường Bùi Thị Xuân - TP Quy Nhơn, bức xúc cho biết: Tình trạng ÔNMT do mối mọt phát sinh tại các KCN thời gian qua đã ảnh hưởng đến sinh hoạt của người dân, gây bức xúc trong dư luận. Mỗi khi vào mùa gió Nam thổi thì coi như người dân “lãnh đủ” vì mọt mì lát bay cả vào cơm, canh, nước uống.
“Các DN được cấp giấy chứng nhận đầu tư dự án CBNS, chế biến thức ăn gia súc chỉ là hình thức để thuê đất, còn thực tế là họ sử dụng làm kho chứa nông sản (chủ yếu là mì lát), không đầu tư máy móc, thiết bị chế biến. Một số DN tại KCN Phú Tài còn “tận dụng” kho chứa, phân xưởng sản xuất gỗ... cho thuê chứa mì lát trái phép”
Ông MAN NGỌC LÝ - Trưởng Ban Quản lý Khu Kinh tế tỉnh
Theo ông Man Ngọc Lý, trước tình hình trên, đầu tháng 5.2014, UBND tỉnh đã có văn bản chỉ đạo việc hạn chế đầu tư kinh doanh kho bãi, tăng cường công tác bảo vệ môi trường, cấm sử dụng hoặc cho thuê nhà xưởng các dự án trong các KCN để làm kho trung chuyển hàng hóa nông sản. Tuy nhiên, tình hình trên vẫn chưa được cải thiện.
Tại cuộc họp, nhiều cơ quan, đơn vị, DN đã đề xuất một số giải pháp nhằm chấn chỉnh, hạn chế và tiến tới chấm dứt tình trạng ÔNMT do các hoạt động sử dụng nhà xưởng làm kho hoặc cho thuê làm kho chứa mì lát trái phép, gây ÔNMT. Đại diện chủ đầu tư hạ tầng KCN Nhơn Hòa (An Nhơn) góp ý: Nên thực hiện việc khử trùng đối với những kho chứa nông sản của các DN theo một thời gian thống nhất và phun định kỳ 2 tháng/lần. Đồng tình với ý kiến này, nhưng đại diện chủ đầu tư hạ tầng KCN Phú Tài - Long Mỹ bổ sung thêm: Cần tăng mức xử phạt để đủ sức chế tài đối với DN. Bởi thực tế là vì lợi nhuận, một số DN sẵn sàng nộp phạt 15-20 triệu đồng để rồi tiếp tục cho thuê kho chứa mì lát.
Trên cơ sở tiếp thu những ý kiến góp ý của đại diện các cơ quan, đơn vị và các DN, ông Man Ngọc Lý đã đề ra một số biện pháp như sau: Đến thời điểm trước ngày 31.8.2014, toàn bộ mì lát, hàng hóa lưu chứa trái phép trong các nhà xưởng, nhà kho của các dự án nêu trên phải được di chuyển đi nơi khác, trả lại mặt bằng để tiếp tục lắp đặt thiết bị, hoàn thiện theo dự án được duyệt. Đồng thời, các DN phải tập trung nguồn lực đẩy nhanh tiến độ đầu tư xây dựng của từng dự án; đến hết ngày 31.12.2014, dự án nào chưa hoàn tất công tác xây dựng hoặc không cải thiện được tiến độ đầu tư, BQL KKT sẽ xem xét xử lý các hình thức vi phạm về đầu tư theo quy định, kể cả việc thu hồi giấy chứng nhận đầu tư.
Đối với các DN hiện đang chứa mì lát hoặc cho thuê nhà xưởng để chứa mì lát, BQL KKT tỉnh yêu cầu: Phải thực hiện phun thuốc khử trùng hoặc sát trùng vệ sinh nhà xưởng theo định kỳ. Việc phun thuốc phải tiến hành đồng loạt dưới sự giám sát của BQL KKT và địa phương để xử lý dứt điểm côn trùng phát sinh. Tiếp tục thực hiện chủ trương của tỉnh cấm các DN cho thuê kho chứa mì lát trái phép tại các KCN. Nếu đến ngày 20.7.2014, DN nào không thực hiện phun thuốc, khắc phục, để tình trạng trên tiếp diễn làm ảnh hưởng đến đời sống và sức khỏe người dân địa phương thì BQL KKT sẽ thành lập tổ công tác, cùng với các cơ quan chức năng kiểm tra, xử lý vi phạm hành chính theo quy định.
VIẾT HIỀN