Tập trung triển khai nhiều giải pháp chống hạn
Ông Nguyễn Xuân Phú
Trước tình hình hạn hán xảy ra trên diện rộng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp và đời sống của người dân, ngành chức năng và chính quyền các địa phương đã tập trung triển khai các biện pháp chống hạn, nhằm hạn chế thấp nhất thiệt hại. PV Báo Bình Định đã phỏng vấn ông Nguyễn Xuân Phú, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi, đê điều và phòng chống lụt bão (thuộc Sở NN-PTNT), về vấn đề này.
* Xin ông cho biết về tình hình hạn hán xảy ra trên địa bàn tỉnh ta tính đến hiện nay?
- Nắng hạn ngày càng gay gắt, lượng nước tại các hồ thủy lợi giảm mạnh, số liệu về cây trồng bị hạn, số hộ dân thiếu nước do các địa phương báo cáo về Chi cục ngày càng nhiều hơn. Hiện lượng nước tại các hồ do Công ty TNHH Khai thác công trình thủy lợi quản lý (không kể hồ Định Bình) chỉ còn khoảng 61/232 triệu m3. Lượng nước tại các hồ chứa do các địa phương quản lý còn 16/117 triệu m3. Mới tuần trước toàn tỉnh có 112/165 hồ bị cạn nước thì nay số hồ chứa khô cạn đã lên đến 123 hồ. Trong đó, đáng quan ngại là huyện Phù Cát 22/22 hồ bị khô cạn, Phù Mỹ 43/44 hồ, Tây Sơn 17/24 hồ, Hoài Nhơn 16/17 hồ, Vân Canh 5/5 hồ, Hoài Ân 7/21, Tuy Phước 4/4, An Lão 2/4, Trung tâm Giống thủy sản tỉnh có 4/4 hồ đã cạn nước.
Vừa qua, tuy có mưa song lượng mưa không đáng kể. Hiện toàn tỉnh có 12.974 ha cây trồng bị hạn, trong đó có 7.705 lúa và 3.736 ha cây trồng cạn. Diện tích cây trồng bị mất trắng do khô hạn là 1.534 ha, trong đó có 1.203 ha lúa và 331 ha màu. Hoạt động nuôi trồng thủy sản cũng gặp rất nhiều khó khăn. Đến nay, nông dân trong tỉnh mới sử dụng 1.118 ha/2.068 ha mặt nước để nuôi cá nước ngọt. Trung tâm Giống thủy sản cũng đã ngừng việc sản xuất cá giống tại Trạm nuôi trồng thủy sản thực nghiệm Mỹ Châu. Lĩnh vực lâm nghiệp cũng bị ảnh hưởng bởi nắng hạn, nhiều diện tích rừng trồng sản xuất bị chết, có thể xảy ra cháy rừng bất cứ lúc nào.
Đáng quan ngại hơn là nguồn nước sinh hoạt tại các địa phương đang bị thiếu nghiêm trọng. Hiện có 18.725 hộ dân bị thiếu nước sinh hoạt, nhiều nhất là huyện Phù Mỹ với trên 7.000 hộ, tiếp đến Tây Sơn 4.756 hộ, Hoài Nhơn 1.500 hộ, Phù Cát 1.287 hộ… Nếu trong thời gian tới không có mưa lớn thì sẽ có thêm nhiều hộ bị thiếu nước sinh hoạt và nhiều diện tích cây trồng sẽ bị chết khô.
* Công tác chống hạn đã được ngành Nông nghiệp tỉnh thực hiện như thế nào thưa ông?
- Trước tình hình nắng hạn kéo dài, ngành Nông nghiệp tỉnh đã thành lập 3 tổ công tác phối hợp với chính quyền các địa phương kiểm tra cụ thể lượng nước hiện có, khoanh vùng tưới và thông báo cụ thể khu vực có thể cung cấp đủ nước tưới, khu vực bị hạn cho các địa phương biết để chủ động chống hạn. Công ty TNHH Khai thác công trình thủy lợi điều tiết hợp lý lượng nước tại các hồ chứa do công ty quản lý để chống hạn và hỗ trợ cho các nhu cầu khác. Trung tâm Nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn phát huy hết công suất các công trình cấp nước tập trung (CTCNTT) đã xây dựng để phục vụ nhân dân trong vùng hưởng lợi và hỗ trợ cho các vùng lân cận; đẩy nhanh tiến độ mở mạng cấp nước tại công trình cấp nước Cát Nhơn để cấp nước cho dân.
* UBND tỉnh đã chỉ đạo ngành Nông nghiệp phối hợp với các ngành chức năng của tỉnh tham mưu, đề xuất cho tỉnh về định mức hỗ trợ cấp nước sinh hoạt cho người, gia súc và kinh phí chống hạn. Công tác này đã được thực hiện đến đâu, thưa ông?
- Thực hiện ý kiến kết luận của Chủ tịch UBND tỉnh Lê Hữu Lộc tại văn bản số 106/TB-UBND ngày 25.6.2014 về việc triển khai các giải pháp chống hạn vụ Hè Thu năm 2014 và sau khi lấy ý kiến góp ý của ngành chức năng cùng chính quyền các địa phương, Sở NN-PTNT đã xây dựng mức hỗ trợ cấp nước sinh hoạt cho người, gia súc và hỗ trợ chống hạn cho cây trồng.
Đối với việc hỗ trợ cấp nước uống, nước sinh hoạt cho người và gia súc (hỗ trợ trực tiếp bằng tiền, áp dụng cho vùng không khoan được giếng, không đào sâu âm bộng giếng, không có đường ống dẫn nước từ CTCNTT đến vùng bị hạn), định mức hỗ trợ 30 lít/người/ngày, tăng 10 lít/người/ngày so với mức hỗ trợ năm 2013; hỗ trợ nước uống cho gia súc với định mức 30 lít/con/ngày; hỗ trợ cho gia cầm 0,4 lít/con/ngày. Mức hỗ trợ 70.000 đồng/m3 nước, tăng 20.000 đồng/m3 so với giá năm 2013, bao gồm chi phí nước uống, sinh hoạt tại nguồn cung cấp, chi phí vận chuyển, công lao động tiếp nhận và phân phối tại chỗ. Thời gian hỗ trợ từ tháng 5 đến tháng 8.2014.
Hỗ trợ khoan giếng, âm bộng giếng (áp dụng cho vùng có thể khoan giếng, đào sâu thêm âm bộng giếng) đối với giếng khoan đường kính ống 60 mm, cấp cho tối thiểu 5 hộ gia đình, khoảng cách các giếng tối thiểu 200 m, sẽ hỗ trợ theo chiều sâu khoan thực tế, mức hỗ trợ 150 ngàn đồng/m giếng khoan. Trường hợp giếng đào sâu thêm, âm bộng, lắp đặt thêm bộng giếng, bơm hút sạch bùn cát trong lòng giếng, mức hỗ trợ 150 ngàn đồng/giếng.
Đối với việc hỗ trợ nước tưới phục vụ sản xuất, ngân sách Trung ương và tỉnh hỗ trợ tiền nạo vét cửa lấy nước hồ chứa, trạm bơm, kênh chính theo khối lượng thực tế với định mức không quá 100 ngàn đồng/m3 nếu thi công bằng thủ công và 20.000 đồng/m3 thi công bằng cơ giới. Hỗ trợ bơm bổ sung ngoài định mức bằng tiền tương đương lượng hoặc dầu bơm vượt mức với định mức tiêu hao năng lượng 1 đợt tưới là 50kwh/ha cho bơm điện và 5 lít/ha cho bơm dầu, hỗ trợ không quá 6 đợt tưới. Hỗ trợ chi phí đào ao, đào giếng để tưới từ 5 ha trở lên theo khối lượng đào thực tế và kinh phí tối đa 6 triệu đồng/ao. Hỗ trợ khoan giếng đường kính ống 60 mm, cấp tối thiểu cho 3 ha, khoảng cách các giếng tối thiểu 350 m sẽ hỗ trợ theo chiều sâu khoan thực tế, với mức 150 ngàn đồng/m. Hỗ trợ kinh phí khoan giếng đường kính ống 42 mm, với mức 1 triệu đồng/giếng để tưới cho 1 ha cây trồng.
Sở NN-PTNT cũng đã tham mưu, đề xuất UBND tỉnh tạm ứng 5 tỉ đồng hỗ trợ cho các địa phương để phục vụ công tác phòng chống hạn.
* Xin cảm ơn ông!
PHẠM TIẾN SỸ (Thực hiện)