Gói hỗ trợ 2% lãi suất: Vì sao vẫn còn ít doanh nghiệp được vay ?

Đã hơn 2 tháng kể từ khi Chính phủ công bố gói hỗ trợ lãi suất 2%/năm cho DN với quy mô lên đến 40.000 tỷ đồng, nhiều DN, HTX và hộ kinh doanh vẫn ngóng hướng dẫn cụ thể từ phía các ngân hàng thương mại để được hỗ trợ lãi suất. Về phía ngân hàng, nơi triển khai gói hỗ trợ lãi suất cũng gặp khá nhiều khó khăn; thông tin từ nhiều ngân hàng cho biết, họ chưa thấy cơ hội kinh doanh thực sự khi triển khai gói này.

Ngân hàng Nhà nước triển khai Nghị định 31/2022/NĐ-CP về gói hỗ trợ 2% lãi suất.

Cuối tháng 5.2022, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái đã ký Nghị định 31/2022/NĐ-CP về gói hỗ trợ lãi suất từ ngân sách Nhà nước đối với khoản vay của DN. Ngay sau đó, Ngân hàng Nhà nước cũng ban hành Thông tư 03/2022/TT-NHNN hướng dẫn các ngân hàng thương mại thực hiện.

Tuy nhiên, mãi hai tháng sau đó, chỉ mới có một số ngân hàng công bố triển khai gói hỗ trợ lãi suất 2%. Trong đó, đi đầu là nhóm ngân hàng có vốn Nhà nước. Nhóm này gần như công bố triển khai và thực hiện sau khi nghị định ban hành, gồm: Agribank, Vietcombank, Vietinbank và BIDV. Từ tháng 6, một số ngân hàng tư nhân mới công bố thông tin về việc bắt đầu triển khai gói hỗ trợ này nhưng quy mô hỗ trợ khiêm tốn hơn, chỉ vài trăm tỷ đồng.

“Mối quan tâm hàng đầu hiện nay của các DN là giảm lãi suất. Nghe gói hỗ trợ lãi suất 2% thì mừng lắm nhưng để tiếp cận được thì xa quá”, ông Phạm Ngọc Hưng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TP Hồ Chí Minh (HUBA) nói. Theo ông, từ khi có thông tin gói hỗ trợ, nhiều thành viên trong Hiệp hội đã tìm cách tiếp cận nhưng phía ngân hàng đều từ chối với lý do chung là chưa có quy định cụ thể. Do đó, ở góc độ DN, việc làm rõ quy trình ngân hàng là yêu cầu cấp thiết.

Việc triển khai đang chậm có thể ảnh hưởng đến cơ hội tiếp cận gói hỗ trợ lãi suất của DN vì thời hạn hỗ trợ chỉ 2 năm. Hiện tại, nhu cầu vay vốn trên thị trường đang tăng cao mà lại vướng vấn đề về hạn mức tăng trưởng tín dụng nên DN càng “khát” vốn rẻ.

Trong những câu chuyện bên lề với giới ngân hàng, trao đổi về lý do chậm trễ, hầu hết lãnh đạo ngân hàng đều cho biết, ngoài việc chờ phê duyệt hạn mức và hướng dẫn cụ thể từ phía cơ quan quản lý, ngân hàng còn phải xây dựng quy trình nội bộ riêng, sau đó phải đào tạo, tập huấn cho nhân viên nắm kỹ quy định để tránh làm sai.

Theo chia sẻ trước đó của lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước, việc hỗ trợ lãi suất lần này được thực hiện theo cơ chế thông qua các khoản vay bình thường của ngân hàng thương mại, tức phải được thẩm định kỹ càng và không hạ chuẩn cho vay. Vì vậy, câu chuyện tiếp theo là các ngân hàng sẽ giải ngân và giám sát như thế nào khi phát sinh những vấn đề mới trong lúc thực hiện chính sách để vừa có thể đạt được mục tiêu của Chính phủ nhưng đồng thời không gây bất lợi cho các bên tham gia.

Đa số các ngân hàng, đặc biệt là các ngân hàng thuộc nhóm dân doanh đều xem đây là “nhiệm vụ chính trị” thay vì cơ hội kinh doanh, vì phải chi tiền hỗ trợ trước rồi mới quyết toán sau - một cách làm mang lại rủi ro cao hơn cho ngân hàng. Có lãnh đạo chia sẻ, cho đến nay vẫn không quyết toán được khoản hỗ trợ lãi suất 4% trong giai đoạn kích cầu năm 2009 nên đành phải chấp nhận tổn thất. Điều này cũng khiến ngân hàng đắn đo hơn khi triển khai gói hỗ trợ mới.

Nếu những khó khăn của DN, ngân hàng được Ngân hàng Nhà nước cùng cơ quan chức năng lắng nghe và giải quyết thì gói hỗ trợ lãi suất 2% sẽ phát huy hiệu quả, giúp DN “khỏe” lên, tăng năng lực sản xuất, kinh doanh để sớm hồi phục sau đại dịch Covid-19.

ĐÔNG A

(Theo VOV, SaigonTimes, Thời báo Ngân hàng)