Người gìn giữ nghề nỏ truyền thống
Cùng với các môn thể thao truyền thống như đẩy gậy, kéo co, đi cà kheo..., bắn nỏ là nội dung không thể thiếu trong ngày vui của đồng bào dân tộc Hre ở huyện An Lão. Với niềm say mê nét văn hóa truyền thống này, nhiều năm qua ông Đinh Văn Xác - SN 1974, ở thôn 1, xã An Hưng - đã dày công giữ gìn, tìm cách nâng cấp, chế tạo ra những cánh nỏ thật tốt.
Ông Đinh Văn Xác kiểm tra một chiếc nỏ mới làm xong.
Đến thăm nhà ông Đinh Văn Xác, ấn tượng đầu tiên với tôi là những chiếc nỏ do ông chế tác theo yêu cầu và rất nhiều huy chương của các giải bắn nỏ ông từng tham gia. Ông Xác chia sẻ: Nhà tôi có truyền thống giỏi bắn nỏ và làm nỏ. Ngay khi mới 14 tuổi, tôi đã làm nỏ thành thạo. Ban đầu, tôi chỉ làm cho mình dùng, những năm gần đây, do nhiều người biết đến và đặt hàng nên tôi còn làm nhiều chiếc nỏ theo yêu cầu riêng của khách hàng.
Với đôi bàn tay khéo léo, giàu kinh nghiệm của 30 năm trong nghề, sản phẩm của ông Xác làm ra đều có độ chính xác cao, phù hợp tối đa với người sử dụng. Ông Xác kể: Với bộ phận cánh nỏ, tôi lựa chọn những đoạn tre cứng, chắc và dẻo nhất. Dây nỏ được tước từ những cây gai có đủ độ già để đảm bảo độ bền dẻo nhưng cũng không già quá sẽ khiến dây nỏ bị giòn, hay đứt. Phần báng nỏ có nhiều lựa chọn hơn, có thể làm bằng gỗ lim, ké, dổi… miễn là đủ độ cứng. Tôi hay làm mũi tên bằng gỗ cây mai già trên rừng để đảm bảo độ cứng cần thiết giúp mũi tên không bị xòe phần đuôi khi bắn. Nguyên liệu là thế, nhưng khi mình làm cơ bản xong vẫn cần thời gian chỉnh sửa cho cân, đều, giúp nỏ bắn dễ trúng đích. Đặc biệt, với người dùng thường xuyên, hoặc để thi đấu, mình còn phải tính toán để phù hợp với thể trạng của họ nữa.
Ông Xác bắt đầu bán những chiếc nỏ đầu tiên từ năm 2006. Tiếng lành đồn xa, lượng khách hàng tìm đến với ông ngày càng nhiều. Dù vậy, trung bình mỗi năm ông cũng chỉ làm chừng 100 chiếc nỏ. Ông Xác cho biết: Tôi còn phải dành thời gian để truyền nghề bắn nỏ cho các cháu thanh thiếu niên trong làng, trong xã nữa. Vì đây cũng là một cách lưu giữ bản sắc văn hóa dân tộc Hre.
DIỆP THỊ DIỆU