Chỉ có thể truyền cảm hứng khi mình “làm thật”!
“Đánh bại” những đối thủ nặng ký khác trong số 2.000 người ứng tuyển từ khắp nơi trên thế giới, Nguyễn Phú - chàng trai vừa bước qua ngưỡng cửa học sinh Trường THPT Trần Cao Vân (TP Quy Nhơn) trở thành 1 trong 150 đại biểu và là đại biểu duy nhất của Việt Nam được nhận tài trợ toàn phần tham dự Hội nghị mô phỏng COP27 - Hội nghị thượng đỉnh về biến đổi khí hậu của Liên Hợp Quốc lần thứ 27, sẽ diễn ra vào tháng 10.2022 tại Ai Cập.
Gửi đến thông điệp thanh niên Việt Nam tham gia bảo vệ môi trường
Những ngày này, Nguyễn Phú cấp tốc luyện tiếng Anh, tập huấn online chuẩn bị cho chuyến đi tham dự COP27, diễn ra từ ngày 13 - 21.10.2022. Sự cuốn hút ở chàng trai ấy đến từ năng lượng tràn đầy và lan tỏa, truyền cảm hứng tích cực.
● Dấu ấn nổi bật năm 2022 của Phú là có mặt trong 150 đại biểu được nhận tài trợ toàn phần tham dự Hội nghị mô phỏng COP27, cảm xúc của bạn lúc này thế nào?
- Thật ra, năm nay tôi có hai niềm vui lớn, đó là nhận tài trợ toàn phần tham dự COP27 và học bổng Innovation Scholarship 2022 - học bổng Đổi mới sáng tạo của Viện Nghiên cứu và Đào tạo Việt - Anh với mức cao nhất trong lịch sử tài trợ cho sinh viên.
Riêng COP27, thật sự là một dịp tình cờ. Thời điểm biết đến thông tin tuyển đại biểu dự Hội nghị, tôi đang nước rút ôn tập thi tốt nghiệp THPT 2022. Không có nhiều thời gian để đầu tư, từ lên ý tưởng, hoàn thiện và gửi báo cáo cho ban tổ chức về nội dung bảo vệ môi trường vỏn vẹn chỉ có… 3 ngày. Càng bất ngờ hơn, tôi là đại biểu trẻ nhất Hội nghị, cũng là đại biểu duy nhất của Việt Nam - châu Á có 2 đại diện đến từ Ấn Độ và Việt Nam. Tôi nghĩ mình có một chút may mắn!
● Bạn có cho rằng phần thưởng trên có được bởi thành tích theo đuổi những hoạt động bảo vệ môi trường trong nhiều năm qua?
- Đúng là có một phần. Đặc biệt nhất, tôi từng tham gia với vai trò đồng sáng lập dự án Youth for Climate Network - YNET, là mạng lưới của gần 20 dự án, tổ chức thanh niên trên toàn quốc hoạt động trong lĩnh vực môi trường và biến đổi khí hậu tại Việt Nam hướng đến việc nâng cao nhận thức của thanh niên về biến đổi khí hậu và liên kết, hỗ trợ các mạng lưới thanh niên trong nước, quốc tế; đồng tác giả “Báo cáo đặc biệt Thanh niên Việt Nam hành động vì khí hậu” tháng 8.2021 do Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) tài trợ.
Tuy nhiên, tôi cho rằng quan trọng chính là ở nội dung bản báo cáo gửi đến Hội nghị với những ý tưởng sẽ thực hiện trong và sau Hội nghị. Đó là, tôi không chỉ đề xuất những chính sách, nghị sự liên quan đến chương trình bảo vệ môi trường, mà còn mong muốn đưa mô hình COP27 về Việt Nam.
● Là đại diện duy nhất tham gia COP27, bạn sẽ mang đến hội nghị tiếng nói của thanh niên Việt Nam…
- Nói đại diện “tiếng nói của thanh niên Việt Nam” thì to tát quá. Tôi mang đến Hội nghị nội dung bản báo cáo đặc biệt Thanh niên Việt Nam hành động vì khí hậu để gửi thông điệp hành động của thanh niên Việt Nam tham gia bảo vệ môi trường và kêu gọi kết nối để thúc đẩy mục tiêu “net zero” (phát thải ròng bằng “0”) càng sớm càng tốt, chậm nhất là vào năm 2050.
Nguyễn Phú (hàng đầu, thứ hai từ trái sang) tham gia trại viết “Báo cáo đặc biệt Thanh niên Việt Nam hành động vì khí hậu” 2021. Ảnh: NVCC
Đòi hỏi nhiều thời gian và nỗ lực
Năm 2020, Nguyễn Phú là 1 trong 20 thanh niên xuất sắc cả nước tham gia trại viết “Báo cáo đặc biệt Thanh niên Việt Nam hành động vì khí hậu” xuất bản tháng 8.2021, do UNDP Việt Nam khởi động trong sáng kiến Youth4Climate nhằm nâng cao nhận thức, tăng cường năng lực đẩy mạnh các hành động của thanh niên liên quan đến vấn đề khí hậu. Đây là hoạt động nằm trong chương trình “Lời hứa Khí hậu” do UNDP khởi động toàn cầu với tài trợ từ chính phủ các nước: CHLB Đức, Thụy Điển, Tây Ban Nha, Ý và Liên minh châu Âu.
● Cơ duyên nào để Phú đến với hoạt động tham gia bảo vệ môi trường?
- Dịch Covid-19 đến vào cuối năm học lớp 10, nhà trường chuyển sang dạy học online và thời gian đó tôi làm đủ thứ việc. Khi tìm kiếm hoạt động ngoại khóa online để tham gia hoạt động về môi trường thì có rất ít diễn đàn, rất ít người tham gia. Cái gì khó, ít người làm thì tôi làm. Tôi bắt đầu tham gia hoạt động đầu tiên tại diễn đàn tham vấn thanh niên hành động vì khí hậu các tỉnh miền Trung của UNDP và Cục Biến đổi khí hậu (Bộ TN&MT). Sau đó, tham gia một số hoạt động nữa.
Năm 2020, tôi nhận được thư mời của UNDP và trở thành đồng tác giả của bản báo cáo đặc biệt Thanh niên Việt Nam hành động vì khí hậu, xuất bản tháng 8.2021. Bản báo cáo chỉ ra những thách thức, hướng giải quyết cho những nút thắt và đưa ra một lộ trình hành động cụ thể thúc đẩy, dẫn dắt các hành động vì khí hậu của thanh niên từ năm 2021 - 2025 tại Việt Nam.
● Dù ngày càng nhiều nhóm, tổ chức làm về môi trường song điều quan trọng là phải truyền cảm hứng đến thanh niên, đến cộng đồng để tự thay đổi nhận thức, điều này có khó không?
*Nguyễn Phú (SN 2003) hiện là sinh viên năm thứ nhất Viện Nghiên cứu và Đào tạo Việt - Anh.
* Phú là đồng sáng lập YNET; đồng tác giả “Báo cáo đặc biệt Thanh niên Việt Nam hành động vì khí hậu” tháng 8.2021; tốp 21 dự án xuất sắc nhất cuộc thi Thanh niên sáng tạo vì biến đổi khí hậu do Trung ương Đoàn, UNDP Việt Nam tổ chức 2021; đại biểu truyền cảm hứng tại hội nghị tham vấn thanh niên hành động vì khí hậu miền Trung 2019; đại biểu tham gia các hội nghị mô phỏng Liên Hợp Quốc tại Bình Định và Bình Dương; đại biểu trại tập huấn Thanh niên với phát triển năng lượng bền vững năm 2021 tổ chức bởi GreenID Vietnam…
- Thanh niên dưới 25 tuổi tại Việt Nam hiện chiếm 23% dân số, là nguồn cung cấp năng lượng sáng tạo và nhiệt huyết hành động, và là một trong những lực lượng quan trọng nhất để giành chiến thắng trong cuộc đua với khí hậu. Hoạt động bảo vệ môi trường trong giới trẻ hiện nay phát triển nhưng chưa mang lại những hiệu quả rõ rệt, xuất hiện tình trạng một số bạn trẻ tham gia chỉ để “lấy thành tích” hoặc hùa theo các “trend”.
Tôi không phải là người đi tiên phong mà chỉ là một cá nhân muốn giảm thiểu những tác động gây ô nhiễm môi trường của con người đối với trái đất. Không có gì hiệu quả bằng việc mình làm thật, có thể mình nói rất hay nhưng chỉ khi nhìn thấy kết quả thực hiện tốt, mới truyền được cảm hứng lâu dài và hiệu quả. Điều đó không dễ dàng bởi nó đòi hỏi nhiều thời gian và nỗ lực.
Hiện tôi làm cố vấn dự án thanh niên cho mạng lưới “Change for green Binh Dinh - Thay đổi vì một Bình Định xanh”, thuộc Viện nghiên cứu Khoa học và Giáo dục liên ngành (Trung tâm Quốc tế Khoa học và Giáo dục liên ngành - ICISE), do TS Đỗ Thị Thu Trang phụ trách. Riêng tôi cũng có các dự án tuyên truyền cá nhân về bảo vệ môi trường và đang lên kế hoạch tổ chức cuộc thi tìm kiếm sáng kiến thanh niên liên quan biến đổi khí hậu và môi trường.
Tôi thích khoảnh khắc yên bình, không thích cuộc đời bình yên!
Với quan niệm: “Ở tuổi trẻ, tôi thích khoảnh khắc yên bình, không thích cuộc đời bình yên”, Nguyễn Phú luôn tích cực theo đuổi những điều thú vị trong cuộc sống.
● Kế hoạch cho tương lai của Phú là gì?
- Hẳn nhiên, trước hết là học tập thật tốt tại Viện Nghiên cứu và Đào tạo Việt - Anh. Song hành đó sắp tới tôi sẽ ra mắt dự án về hoạt động môi trường.
Tôi chọn chuyên ngành quản trị kinh doanh số nghe có vẻ không liên quan đến hoạt động môi trường. Thật ra, với ngành học này tôi có nhiều cơ hội tiếp cận kiến thức, liên kết hoạt động bảo vệ môi trường đến với kinh doanh những sản phẩm xanh, năng lượng sạch…
● Cảm ơn Phú, chúc bạn thành công với những kế hoạch của mình!
MAI HOÀNG (Thực hiện)