Các mỏ cát hết hạn khai thác: Quản lý chưa chặt chẽ gây nhiều hệ lụy
Hiện nay, có tình trạng một số mỏ cát đã hết hạn khai thác nhưng chưa thực hiện đóng cửa mỏ, hoàn thổ, cải tạo, phục hồi môi trường theo quy định, gây ra nhiều hệ lụy cho môi trường, cản trở dòng chảy vào mùa lũ và làm gia tăng nạn khai thác cát trái phép.
Trước đây, trên dòng sông Côn đoạn qua huyện Tây Sơn, lúc cao điểm có tới 12 mỏ cát. Tuy nhiên, hiện nay chỉ còn 4 mỏ cát còn giấy phép hoạt động, một số mỏ cát từ nhiều tháng nay không còn hoạt động, đang chờ gia hạn giấy phép.
Đường công vụ tại Công ty TNHH Thiên Hưng Mỹ Thọ chưa được phá dỡ, tạo điều kiện cho tình trạng khai thác cát trái phép. Ảnh: MINH TUẤN
Đáng chú ý là một số mỏ cát đã hết thời hạn khai thác từ những năm trước, như mỏ cát Công ty TNHH Thiên Hưng Mỹ Thọ, mỏ cát Công ty TNHH gạch không nung Phương Thảo. Các mỏ cát này được cấp phép ở địa phận xã Tây Bình nhưng làm đường công vụ để vận chuyển cát qua xã Bình Nghi, rồi về hướng TX An Nhơn tiêu thụ. Tuy đã hết thời hạn khai thác từ lâu, nhưng việc lập thủ tục đóng cửa mỏ, đặc biệt là hoàn thổ, cải tạo, phục hồi môi trường vẫn chưa được thực hiện.
Ông Lê Văn Bình, ở xã Bình Nghi, cho biết: Con đường làm bằng cát sỏi do chủ mỏ đắp ngang sông để làm đường công vụ vận chuyển cát hiện vẫn còn nguyên vẹn. Nhiều héc ta đất quanh khu vực khai thác vẫn còn các hố lớn, sâu; những nhà tạm bằng tôn dựng lên trước đó làm trạm kiểm soát xe ra vào mỏ chưa dỡ dọn. Một số cá nhân ở địa phương lợi dụng điều này đưa phương tiện tự do vào khu vực mỏ khai thác cát trái phép từ nhiều tháng nay, nhưng không bị cơ quan chức năng kiểm tra, xử lý.
“Tình trạng này nếu không kiên quyết xử lý sẽ làm thất thoát tài nguyên quốc gia, ảnh hưởng đến ANTT tại địa phương”, ông Bình lo lắng nói.
Theo quan sát của chúng tôi, đường công vụ rộng hai làn xe vào Công ty TNHH Thiên Hưng Mỹ Thọ vẫn còn nguyên. Những chiếc xe công nông, xe tải nhỏ ngang nhiên theo con đường mòn vào mỏ cát Công ty TNHH gạch không nung Phương Thảo để khai thác cát trái phép dưới lòng sông.
Ông Nguyễn Văn Vui, chuyên viên Phòng TN&MT huyện Tây Sơn, xác nhận: Mỏ cát Công ty TNHH Thiên Hưng Mỹ Thọ và mỏ cát Công ty TNHH gạch không nung Phương Thảo được UBND tỉnh cấp phép trên địa bàn xã Tây Bình đã hết hạn hơn một năm nay; máy móc, thiết bị đã được DN vận chuyển đi nơi khác, chỉ còn lại nhà tạm trước đó làm trạm kiểm soát xe ra vào mỏ, nhưng không có người trông coi. “Việc người dân địa phương lợi dụng đường công vụ, không có người trông coi mỏ vào khai thác cát trộm, chúng tôi chưa nghe phản ánh. Sắp đến, chúng tôi sẽ kiểm tra, xử lý”, ông Vui nói.
Theo ông Trương Bá Vinh, Trưởng Phòng Tài nguyên khoáng sản (Sở TN&MT), sau khi giấy phép khai thác hết hạn, nếu không có hồ sơ xin gia hạn, DN phải tiến hành lập đề án đóng cửa mỏ để trình cơ quan có thẩm quyền thẩm định, phê duyệt, làm cơ sở thực hiện đóng cửa theo quy định.
Thời gian qua, các cơ quan chức năng của tỉnh thường xuyên tiến hành kiểm tra, đánh giá, đôn đốc và yêu cầu các chủ mỏ thực hiện nghiêm quy định về hoàn thổ sau khi đóng cửa. Tuy nhiên, tỉnh đang chỉ đạo cho phép các mỏ cát trên địa bàn huyện Tây Sơn gia hạn để phục vụ các công trình trên địa bàn tỉnh, nhất là dự án đường cao tốc Bắc - Nam.
“Về nguyên tắc, cát ngoài khu vực mỏ thì địa phương quản lý, còn trong khu vực mỏ thì DN quản lý. Chúng tôi kiểm tra, nếu phát hiện vi phạm sẽ xử lý theo quy định của pháp luật”, ông Vinh nói.
MINH TUẤN