TRUNG TÂM KHÁM PHÁ KHOA HỌC VÀ ĐỔI MỚI SÁNG TẠO:
Đẩy mạnh, nâng cao chất lượng giáo dục STEM
Bên cạnh việc phát triển, phổ biến khoa học đến công chúng, từ năm 2021 đến nay, Trung tâm Khám phá khoa học và Đổi mới sáng tạo (Sở KH&CN) đã đầu tư xây dựng chương trình STEM phục vụ trải nghiệm, tương tác, mở hướng đào tạo mới khi tiếp cận học sinh, sinh viên.
Th.S Nguyễn Hà Oanh Trang, Phòng Truyền thông - Phổ biến khoa học, Trung tâm Khám phá khoa học và Đổi mới sáng tạo, cho biết: Chúng tôi bắt đầu triển khai hoạt động giáo dục STEM từ năm 2019 với việc cho học sinh tham gia chế tạo cánh tay robot thủy lực. Với hoạt động này, học sinh được tập luyện cách tư duy vấn đề, sáng tạo, thuyết trình về sản phẩm nhờ kết hợp kiến thức được học với trải nghiệm thực tế. Hoạt động này chính là tiền đề, tiềm năng đơn vị tiếp tục xây dựng nhiều chương trình trải nghiệm STEM bổ ích khác.
Sau thành công này, Trung tâm thiết kế thêm một số chương trình trải nghiệm STEM trực tiếp tại đơn vị, cũng như trong các ngày hội STEM bên ngoài, nhằm giúp học sinh ôn luyện, củng cố kiến thức và hình thành kiến thức mới thông qua việc kiến tập - luyện tập - thực tập, tạo điều kiện cho học sinh làm quen với giáo dục STEM.
Em Hồ Hoàng Ngọc Anh trải nghiệm STEM thiên văn chủ đề hệ Mặt Trời. Ảnh: A.N
Chẳng hạn, vào tháng 4.2021, Trung tâm đã tổ chức ngày hội Thiên văn cộng đồng lần thứ nhất, thu hút hơn 500 học sinh tham gia các hoạt động trải nghiệm STEM thiên văn, như: Chế tạo vòng đội đầu gắn liền với các hành tinh trong Hệ Mặt Trời; tạo các hành tinh theo tỷ lệ kích thước cho sẵn, trang trí lên những hành tinh. Điểm thú vị, bổ ích ở ngày hội, đó chính là việc học sinh được vận dụng các kiến thức về khoa học, công nghệ, kỹ thuật, toán học và nghệ thuật để tính toán kích thước, chọn các vật liệu, như đất nặn, bong bóng để tạo ra các hành tinh đúng với tỷ lệ kích thước đã tính toán. Những hành tinh đất đá, hành tinh khí được tô vẽ một cách tỉ mỉ và chăm chút.
Ông Nguyễn Hữu Hà, Phó Giám đốc Sở KH&CN, cho biết: Năm 2022, Trung tâm tiếp tục phối hợp với Sở GD&ĐT, các trường đại học, cao đẳng phát triển giáo dục STEM thông qua các chương trình trải nghiệm, tương tác gắn kết lý thuyết, kiến thức với trải nghiệm, trực quan cho học sinh, sinh viên, theo nhiều chủ đề, như làm robot mini côn trùng, chong chóng nhiệt, lò nướng bằng năng lượng mặt trời…
Tại Ngày hội thiên văn cộng đồng lần thứ hai, năm 2022, lặng lẽ đứng từ xa quan sát con mình là Hồ Hoàng Ngọc Anh (lớp 3C, Trường Tiểu học Lý Thường Kiệt, TP Quy Nhơn) hăng hái giơ tay xin phát biểu, trả lời câu hỏi về các kiến thức liên quan chủ đề hệ Mặt Trời, anh Hồ Hoàng Thân (ở phường Ngô Mây, TP Quy Nhơn) thổ lộ: “Năm 3 tuổi, cháu Anh có sở thích xem các hình ảnh ngôi sao, hành tinh, thiên hà… trong sách. Thấy cháu đam mê về thiên văn, nên một người chị trong gia đình đã tặng cháu bộ kính thiên văn. Hôm nay, được tham gia Ngày hội, thấy cháu chăm chú lắng nghe các kiến thức về hệ Mặt Trời, tự tin trả lời chính xác nhiều nội dung liên quan chủ đề này, tôi rất vui…”.
Đến nay, cơ sở vật chất của Trung tâm Khám phá khoa học và Đổi mới sáng tạo đã khá đầy đủ, hiện đại; Trung tâm đang từng bước hoàn thiện khu thiếu nhi, trang bị thêm thiết bị để có thể phát triển mạnh hơn các hoạt động STEM. Để nâng cao chất lượng giáo dục STEM, ông Nguyễn Hữu Hà cho biết thêm: Trung tâm đã và đang thực hiện nhiệm vụ KH&CN cấp cơ sở năm 2022 “Xây dựng các chương trình STEM phục vụ trải nghiệm, tương tác gắn kết với đào tạo trực quan cho học sinh, sinh viên” với nhiều nội dung trọng tâm, gồm việc xây dựng tài liệu STEM để triển khai cho các nhóm trải nghiệm theo từng chủ đề (STEM làm xà phòng, làm nến thơm, lò nướng bằng năng lượng mặt trời, làm bộ nhạc cụ bằng chai nhựa, robotic mini côn trùng…). Tới đây sẽ tính toán tổ chức ngày hội STEM với quy mô 300 học sinh tham gia; lựa chọn một điểm trường tiểu học/ THCS tổ chức hoạt động ngay tại khuôn viên trường. Chúng tôi hy vọng giáo dục STEM sẽ tạo điểm nhấn trong giáo dục trung học của tỉnh.
Giáo dục STEM là gì?
STEM là một chương trình giảng dạy được thiết kế để trang bị cho người học các kiến thức và kỹ năng liên quan đến lĩnh vực khoa học (Science), công nghệ (Technology), kỹ thuật (Engineer), toán học (Math). Điểm thú vị trong giáo dục STEM chính là cách tiếp cận liên môn (interdisciplinary).
Theo chương trình giáo dục thông thường, học sinh phải học 4 môn tách biệt và rời rạc, tuy nhiên theo như cách học tích hợp, 4 môn học được kết hợp lại thành một để học sinh, sinh viên có thể áp dụng giải quyết mọi vấn đề trong cuộc sống hằng ngày dựa vào kiến thức kết hợp trong quá trình giảng dạy. Sự linh hoạt trong truyền tải kiến thức giúp người học xử lý tình huống thực tế một cách hiệu quả nhất.
AN NHIÊN