Chuyện quanh tấm bằng đại học
Hàng trăm ngàn sĩ tử vừa kết thúc kỳ sát hạch khó khăn để chen chân tìm một suất vào cổng trường đại học. Những ngày này, rất nhiều sĩ tử và phụ huynh hồi hộp, lo lắng chờ điểm thi. Năm nào kỳ thi tuyển sinh đại học cũng để lại nhiều trạng thái cảm xúc cho cả người ngồi trong phòng thi và người đứng ngoài cổng dõi theo.
Cũng cùng thời điểm này, thông tin về kết quả khảo sát việc làm của Trung tâm hướng nghiệp, dạy nghề và giới thiệu việc làm thanh niên ở một tỉnh phía Bắc cho thấy: Trong tổng số hơn 226 ngàn đoàn viên thanh niên được khảo sát, có đến 32,1% người có việc làm nhưng không ổn định, hoặc làm việc theo thời vụ. Nguyên nhân là do thanh niên chưa có nghề chuyên môn, chưa có kinh nghiệm, kỹ năng làm việc; chưa tìm được việc phù hợp, thiếu thông tin về việc làm... Bên cạnh đó, một nguyên nhân quan trọng là công tác hướng nghiệp còn nhiều hạn chế.
Rồi một thống kê sơ bộ năm 2013 của ngành GD&ĐT tỉnh này cũng cho thấy, có tới gần 25.000 người tốt nghiệp các trường trung cấp, cao đẳng, đại học, trên đại học gặp khó khăn về tìm kiếm việc làm. Thực tế cho thấy, rất nhiều người cầm bằng cử nhân, thạc sĩ không có việc làm đúng với trình độ, chuyên môn được đào tạo, phải chấp nhận làm nghề “tay trái”, “cất” tấm bằng đại học để… học lại nghề.
Thêm một thông tin gây sốc: Tháng 4.2014, Trung tâm hướng nghiệp, dạy nghề và giới thiệu việc làm thanh niên Thanh Hóa phối hợp Công ty Bảo vệ an ninh dầu khí Việt Nam mở khóa đào tạo “Bảo vệ an ninh dầu khí Việt Nam”. Khóa học đã xét tuyển được 153/325 hồ sơ xin tham gia, trong số hồ sơ trúng tuyển có 57 hồ sơ học viên có bằng cao đẳng, đại học. Thật đáng buồn, khi những người đã qua đào tạo cao đẳng, đại học lại đi học làm… bảo vệ.
Theo quan niệm của người Việt lâu nay, học đại học là chuẩn mực quan trọng để xóm giềng đánh giá một đứa con có giỏi hay không, hoặc gia đình ấy có phúc hay không. Và rồi, thỉnh thoảng đây đó lại nghe tin có học sinh tự tử vì không đậu đại học, vì nghĩ mình làm cha mẹ buồn lòng, làm tủi hổ cả dòng họ. Vì tấm bằng đại học (chưa chắc đã mở ra cơ hội đổi thay cuộc đời, hay chí ít là có được việc làm tốt) mà đánh đổi quá nhiều thứ như thế, liệu có đáng?
MAI HOÀNG