Chuyện... vỉa hè!?

Vỉa hè là không gian dành để cho người đi bộ là điều ai cũng biết. Thế nhưng cái công năng hiển nhiên này của không ít đoạn vỉa hè ở Quy Nhơn đã bị tước đoạt một cách không thương tiếc. Gần đây, báo chí phản ánh tình trạng chiếm trọn vỉa hè và cả lòng đường cả một tuyến đường nội bộ dọc đường Xuân Diệu để kinh doanh biến thành “phố nhậu” như một “điểm đen” về mất trật tự, an toàn và vệ sinh đô thị. Giới chức địa phương sau đó nói là sẽ sắp xếp, nhưng thực tế thì từ đó đến nay tình hình là “đâu vẫn đấy”.

Ghi nhận từ thực tế cho thấy, tình trạng bao chiếm vỉa hè chung cho mục đích riêng không chỉ có ở một vài nơi mà diễn ra phổ biến ở hầu hết các tuyến phố. Trên đường Nguyễn Thái Học rất nhiều đoạn phố được các tiệm kinh doanh tạp hóa biến thành nơi trưng bày hàng hóa và bán hàng tràn vỉa hè khiến người đi bộ muốn qua thì chỉ còn một cách là bước xuống lòng đường là nơi dành cho người đi xe. Trên các tuyến khác như Lý Thường Kiệt, Lê Thánh Tôn, Lê Hồng Phong, Lê Lợi, Tăng Bạt Hổ và nhiều tuyến khác cũng có không ít đoạn phố bị chiếm dụng như thế. Thậm chí có đoạn đường gia chủ lại có cách “hô biến” cả một đoạn vỉa hè, vốn là của chung dành để đi lại thành hành lang bảo vệ nhà mình, như ở khu biệt thự phía đông sân bay Quy Nhơn (cũ) thuộc phường Lý Thường Kiệt. Việc “hô biến” này được thực hiện bằng cách trồng một loại cây mà tán lá của nó che hết cả không gian của vỉa hè khiến người đi bộ không có lối để đi. Trường hợp rất kỳ quặc này là chuyện hiển nhiên từ rất lâu rồi mà chẳng thấy cơ quan quản lý đô thị có động tĩnh gì thì kể cũng… lạ.

Đặt trường hợp giả sử nếu có ai đó đi bộ qua những đoạn vỉa hè như thế và buộc phải xuống lòng đường để đi mà lỡ rủi bị xe cộ đụng gây tai nạn thì họ có thể kiện cơ quan có trách nhiệm trong chuyện này được lắm chứ.

Vẫn biết hiện nay việc buôn bán ở vỉa hè là một thực tế khách quan của đời sống kinh tế ở nước ta, nhất là ở các đô thị, nên chúng ta cần chấp nhận như một phần tất yếu của đời sống. Tuy nhiên không vì thế mà không có biện pháp quản lý vỉa hè để vừa đảm bảo công năng chính của vỉa hè là phục vụ việc đi lại của mọi người dân có nhu cầu đi bộ, đồng thời có giải pháp sắp xếp, bố trí hợp lý để tạo điều kiện cho các hoạt động kinh doanh buôn bán có thể diễn ra đáp ứng nhu cầu xã hội.

Để bảo đảm công bằng xã hội thì giải pháp tốt nhất mà chính quyền có thể thực hiện là cho hộ có nhu cầu kinh doanh thuê một phần diện tích nhất định và thu phí sử dụng. Đối với một số đoạn vỉa hè rộng, gắn với dải cây xanh, công viên ở các tuyến đường trung tâm như Lê Duẩn, Nguyễn Tất Thành, Xuân Diệu…, chính quyền có thể quy hoạch bố trí cho thuê kinh doanh có quy hoạch và các quy định cụ thể để vừa đảm bảo mỹ quan đô thị, vừa tạo những dịch vụ tiện ích hợp lý cho đời sống đô thị thêm phong phú, sầm uất.

Nếu có hướng xử lý phù hợp trong việc quy hoạch, quản lý và sử dụng vỉa hè thì vỉa hè sẽ trở thành một không gian đô thị sinh động, trật tự ngăn nắp và mang lại cảm giác dễ chịu cho cả du khách và cư dân thành phố thay cho sự hỗn loạn, trật tự và bức bối do bao chiếm sử dụng tùy tiện như lâu nay. Và có lẽ đây không phải là chuyện quá khó trong công tác quản lý đô thị hiện nay.

Vậy thì “tại sao không?”!

H.Đ