Can thiệp sớm cho trẻ khiếm thị:
Mở cánh cửa tương lai cho trẻ
Phó mặc cho số phận hoặc lúng túng trong chăm sóc và nuôi dạy trẻ là tâm lý chung của rất nhiều bậc phụ huynh có con khiếm thị. Lần đầu tiên, một khóa học về hỗ trợ phát triển kỹ năng cho người nhà và trẻ khiếm thị độ tuổi mầm non, nhằm can thiệp sớm đến sự phát triển của trẻ, đã được tổ chức và mở ra nhiều hy vọng cho các gia đình.
Đầu tháng 7 vừa qua, 5 trẻ khiếm thị độ tuổi từ dưới 6 tuổi và phụ huynh cùng với 1 cán bộ Hội Người mù tỉnh đã hoàn tất khóa học phát triển kỹ năng cho trẻ khiếm thị độ tuổi mầm non tại Trung tâm Khiếm thị Nhật Hồng (quận Thủ Đức, TP Hồ Chí Minh) và trở về quê. Chỉ diễn ra trong 2 tuần, nhưng với những người tham dự khóa học đã gặt hái nhiều thành công trong việc chăm sóc trẻ, giúp những đứa trẻ bị khiếm thị tìm thấy ánh sáng cuộc sống.
Mừng rơi nước mắt!
Đó là câu đầu tiên mà chị Nguyễn Thị Duyên, 30 tuổi, ở thôn Thượng Giang 2, xã Tây Giang, huyện Tây Sơn thốt lên khi kể về niềm vui sau khóa học. Mừng là bởi trước hết cậu con trai Nguyễn Trịnh Anh Khôi, 6 tuổi của chị đã chập chững những bước chân vui sau 6 năm không thể đi lại.
“Khóa học phát triển kỹ năng cho trẻ khiếm thị độ tuổi mầm non tại Trung tâm Khiếm thị Nhật Hồng bước đầu trang bị cho phụ huynh 8 nhóm kỹ năng: nhận thức, ngôn ngữ, vận động thô, vận động tinh, bù trừ, thị giác, tự phục vụ, xã hội. Lớp học có hai giáo viên chính đứng lớp. Toàn bộ chi phí học tập và sinh hoạt trong thời gian trẻ và người nhà theo lớp đều do Trung tâm hỗ trợ”, bà Mai Thị Bích Thu cho biết.
Khôi là bé lớn trong số hai con sinh đôi của vợ chồng chị. Cùng là sinh non, nhưng Khôi kém may mắn hơn người em chào đời liền sau, do bị mù bẩm sinh. Do không nhìn thấy nên bé không thể đi được. Cứ nhắc đến việc tập đi là Khôi lại khóc thét lên. Thương con, ba mẹ không ép Khôi đi. Lây lất 6 năm trời, cậu bé chưa một lần đứng dậy bằng chính đôi chân của mình.
“Vậy mà nhờ sự tư vấn tâm lý của các thầy cô tại Trung tâm kết hợp với những bài học về vận động, Khôi đã vượt qua nỗi sợ hãi để tập đi. Những bước chân đầu tiên của con đồng hành cùng tiếng khóc thét, sợ hãi. Nhưng chỉ ngày hôm sau, rồi hôm sau nữa, tiếng khóc giảm dần. Hòa cùng bước chân của con là tiếng cười, tiếng hát. Với tôi, cái giây phút đó vỡ òa, rưng rưng”, chị Duyên kể lại. Bây giờ, thay vì bồng con như bao năm qua, chị Duyên vui mừng nắm lấy bàn tay nhỏ của con để đi dạo.
Với chị Lê Thị Thảo, 47 tuổi, ở thôn Tân Lộc, xã Nhơn Lộc, thị xã An Nhơn, khóa học kỹ năng đã mở ra cho gia đình chị và con trai Nguyễn Gia Huy, 4 tuổi, một cánh cửa. Niềm vui lớn nhất của chị Thảo là con mình tìm thấy cơ hội để học tập, tự nuôi sống bản thân đã được đáp ứng khi Trung tâm nhận Gia Huy vào học hệ mầm non sau khóa học.
“Với gia đình, đó là tin vui không gì sánh bằng. Gia Huy đã có thể khoe với anh em và bạn bè về việc đi học sắp đến. Con trai tôi tìm thấy cơ hội đến trường như bao đứa trẻ khác. Khóa học còn giúp tôi rất nhiều về kỹ năng chăm sóc con. Dẹp bỏ tâm lý xót con nên làm thay con mọi việc, tôi tập dần cho bé tự lập, tự phục vụ mình. Huy đã biết đánh răng, tự mặc quần áo, tập ngủ một mình”, mắt lấp lánh chị Thảo kể về những đổi thay của con.
Cùng với Gia Huy, Võ Dương Gia Hân, 6 tuổi, ở xã Vĩnh Thịnh, huyện Vĩnh Thạnh, cũng được Trung tâm Khiếm thị Nhật Hồng nhận vào học để giúp bé sớm hòa nhập với cộng đồng. Bà Võ Thị Kim Hồng, 53 tuổi, bà ngoại của Gia Hân cho biết, sau khi trở về từ khóa học, Gia Hân hoạt bát và lanh lẹ hơn hẳn. Bé nhớ cô, nhớ lớp học. “Mắt của Hân chưa mù hẳn. Trung tâm hứa giúp bé học tốt, đồng thời có những phương pháp để tránh việc tiếp tục suy giảm thị lực của bé. Cả nhà thấy yên tâm hẳn về điều đó”, bà Hồng cho biết thêm.
Chưa được nhận vào Trung tâm để sớm bắt đầu học tập và hòa nhập như Gia Huy và Gia Hân, các bé Đàng Thị Minh Thư (huyện Phù Cát), Võ Quốc Linh (huyện Vĩnh Thạnh) cũng đã được hướng dẫn nhiều phương pháp để tập luyện, sớm phát triển một số kỹ năng để có thể tham gia lớp học trong thời gian tới.
Chân trời tươi sáng hơn đã mở ra khi Gia Huy (hàng đầu tiên) được nhận vào lớp mẫu giáo ở tuổi lên 4.
- Trong ảnh: Gia Huy đang vui đùa cùng anh em, bạn bè.
Giúp trẻ hòa nhập sớm
Ngay sau khi phát hiện ra khuyết tật cho đến khi trẻ 6 tuổi, việc can thiệp sớm sẽ giúp hạn chế rất nhiều các ảnh hưởng của khuyết tật, tạo điều kiện để trẻ phát triển tối đa năng lực và khả năng trong tương lai. Ở giai đoạn đầu đời, phụ huynh là những người giữ vai trò chính yếu. Nhưng do tâm lý phó mặc cho số phận của phụ huynh hoặc rất quan tâm, muốn dạy dỗ con nhưng lại không biết phải bắt đầu từ đâu, làm như thế nào nên rất nhiều trẻ bị khiếm thị không được định hướng đúng, ảnh hưởng không nhỏ đến tương lai của trẻ.
“Khóa học vừa qua là niềm vui bất ngờ đối với các gia đình có trẻ khiếm thị và thể hiện sự nỗ lực của Tỉnh Hội trong việc hỗ trợ trang bị cho phụ huynh những kiến thức và một số kỹ năng để giúp trẻ phát triển đúng hướng trong giai đoạn đầu đời. Toàn tỉnh hiện có 45 cháu khiếm thị đang tuổi đến trường. Nhưng lượng trẻ được đưa đi học kỹ năng, văn hóa để hòa nhập cộng đồng thì mới chỉ 35%. Rất nhiều trong số còn lại là những trẻ chưa đủ điều kiện để được đến lớp. Điều này một phần là do trẻ không được can thiệp sớm”, bà Mai Thị Bích Thu - Ủy viên thường vụ Hội Người mù tỉnh, chia sẻ.
Hội Người mù tỉnh đang nỗ lực để tìm kiếm thêm nhiều sự hỗ trợ để giúp trẻ sớm hòa nhập. Định hướng can thiệp sớm cho trẻ khiếm thị trên địa bàn tỉnh mới chỉ bắt đầu nhưng đã hé lộ nhiều tín hiệu tích cực, trở thành động lực cho những người làm công tác Hội thời gian tới.
NGUYỄN MUỘI