Dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông, giai đoạn 2021 - 2025: Tăng tốc bàn giao mặt bằng cho chủ đầu tư

Thời gian qua, các địa phương trên địa bàn tỉnh có dự án xây dựng đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Ðông đi qua đã nỗ lực hoàn thành tiến độ kiểm đếm, phê duyệt bồi thường giải phóng mặt bằng, xây dựng các khu tái định cư… Khối lượng công việc thực hiện khá lớn, đạt hơn 87,5%, nhưng nhiều nơi không thể bàn giao mặt bằng vì thiếu tiền để chi trả bồi thường.

Ban Quản lý dự án 85 liên tục nhận lỗi

Theo báo cáo của Sở GTVT, 8 địa phương có cao tốc đi qua đã kiểm kê đạt 100% số hộ dân; xác nhận nguồn gốc đất đạt 96,8%; đã phê duyệt phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng (GPMB) 203 đợt, với số tiền hơn 1.493 tỷ đồng; đã chi trả 1.083,98 tỷ đồng cho hơn 6.000 hộ dân và tổ chức (87,5% vốn cấp), tương ứng 62,2% diện tích mặt bằng tuyến chính. Theo kế hoạch, đến ngày 31.12.2022 diện tích bồi thường mặt bằng tuyến chính phải đạt tỷ lệ 88,3%, với số tiền cần chi trả hơn 1.910 tỷ đồng. Dù vậy đến thời điểm này vẫn còn thiếu tới 573,7 tỷ đồng.

Tại cuộc họp trực tuyến của Ban chỉ đạo nhà nước các công trình, dự án quan trọng quốc gia vào ngày 15.11, Thủ tướng Chính Phủ Phạm Minh Chính khen ngợi tỉnh Bình Định là 1 trong 5 địa phương thực hiện tốt công tác GPMB và giải ngân tốt dự án xây dựng đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông, giai đoạn 2021 - 2025, qua địa phận tỉnh. Thế nhưng trong Văn bản số 12676/BGTVT-CQLXD của Bộ GTVT ngày 29.11, tỉnh Bình Định bị nêu tên trong 5 địa phương chậm thực hiện công tác GPMB và giải ngân.

Đại diện Ban QLDA 85 nhận lỗi chậm trễ cấp kinh phí chi trả bồi thường cho các địa phương do lỗi hệ thống chuyển tiền và khắc phục trong ngày 12.12. Ảnh: HẢI YẾN

Theo chỉ đạo của Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Tự Công Hoàng, UBND tỉnh tổ chức họp 7 - 10 ngày/lần kiểm tra tiến độ dự án. Phó Chủ tịch UBND tỉnh liên tục yêu cầu chủ đầu tư cụ thể là Ban Quản lý dự án (QLDA) 85 bố trí kinh phí cho các địa phương chi trả kịp thời cho người dân để đảm bảo tiến độ thực hiện GPMB.

Ông Đỗ Quang Minh, Phó Giám đốc Ban QLDA 85, đã nhận trách nhiệm để chậm trễ tiến độ chi trả bồi thường GPMB ở tỉnh Bình Định vì không phân bổ kịp kinh phí cho các địa phương thực hiện chi trả. Ngay trong cuộc họp cuối tháng 11.2022, ông Đỗ Quang Minh thông báo nhận được 1.300 tỷ đồng bổ sung từ Bộ GTVT thực hiện dự án và chuyển tiền ngay cho các địa phương. Nhưng việc chậm trễ giải ngân để tỉnh Bình Định thực hiện nhiệm vụ vẫn kéo dài.

Ông Nguyễn Ngọc Xuân, Phó Chủ tịch UBND huyện Tuy Phước, nêu thực tế tại địa phương: “UBND huyện chi trả cho 358 trường hợp với số tiền 29,7 tỷ đồng, tỷ lệ giải ngân theo vốn cấp đạt 100%. Tiếp đó, UBND huyện đã phê duyệt 4 phương án bồi thường tổng giá trị 62,3 tỷ đồng cho 512 trường hợp. Tuy nhiên từ ngày 16.11 đến nay, huyện chưa nhận được đồng nào từ Ban QLDA 85. Điều này khiến người dân chưa được chi trả tiền bồi thường cứ liên tục hỏi, gây khó khăn cho địa phương trong việc tuyên truyền, vận động”. Tương tự Tuy Phước, UBND TP Quy Nhơn cũng “mắc kẹt” với dân do Ban QLDA 85 chậm giải ngân.

Tại cuộc họp kiểm tra tiến độ dự án cao tốc Bắc - Nam ngày 12.12, Ban QLDA 85 lại tiếp tục nhận lỗi với UBND tỉnh Bình Định và cho biết nguyên nhân là do “hệ thống chuyển tiền” trục trặc kéo dài tới 2 ngày (?!).

Chủ đầu tư chậm trễ, tỉnh Bình Định bị phê bình

Tại cuộc họp kiểm tra tiến độ dự án ngày 12.12, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Tự Công Hoàng đã đề nghị Ban QLDA 85 chốt lại chính xác trách nhiệm và thời gian bố trí kinh phí, giải ngân để các địa phương có tiền chi trả cho dân. Nếu Ban QLDA 85 tiếp tục chậm trễ như thời gian qua, UBND tỉnh kiến nghị với Bộ GTVT.

Liên quan đến dự án cao tốc Bắc - Nam, UBND tỉnh liên tục yêu cầu Ban QLDA 85 tháo gỡ một số vướng mắc, khó khăn như: Chưa đáp ứng chính xác thời gian thực hiện thỏa thuận phương án bồi thường, hồ sơ thiết kế di dời hạ tầng kỹ thuật để có thể di dời trong đầu tháng 12.2022; chưa bàn giao cọc mốc GPMB đoạn tuyến nhánh số 2 thuộc nút giao liên thông trên địa bàn xã Ân Mỹ để huyện Hoài Ân triển khai công tác bồi thường GPMB; chưa bàn giao đầy đủ hồ sơ rà phá bom mìn tại khu vực xã Tây Vinh, huyện Tây Sơn… Ngoài ra, Ban QLDA 2 và Ban QLDA 85 cũng chưa bàn giao hồ sơ, cọc mốc mỏ vật liệu, bãi thải, đường công vụ phục vụ thi công, trạm dừng nghỉ để các địa phương triển khai các thủ tục, có cơ sở triển khai thực hiện.

Ông Bùi Quốc Nghị, Phó Chủ tịch UBND huyện Phù Cát, cho biết: UBND huyện Phù Cát đã họp dân, công khai công tác xây dựng 5 khu tái định cư ở các xã Cát Hanh, Cát Hiệp tổng diện tích 7,51 ha. Tuy nhiên, suốt 5 tuần qua UBND huyện không thể hoàn thành hồ sơ thiết kế theo ý kiến thỏa thuận của Ban QLDA 85. UBND huyện Phù Cát phê duyệt quy hoạch chi tiết các khu tái định cư nhưng không phù hợp quy chuẩn, tiêu chuẩn của Ban QLDA 85 như lộ giới đường phải 3 m, không lát vỉa hè từ hộ dân ra mép đường… “Tôi khẳng định không địa phương nào lợi dụng dự án quốc gia để làm khu tái định cư hiện đại hơn các khu tái định cư ở địa phương. Nếu Ban QLDA 85 tiếp tục yêu cầu phải thống nhất thỏa thuận đến từng chi tiết nhỏ nhặt như vậy, tôi e rằng sẽ không kịp tiến độ triển khai GPMB theo yêu cầu”, ông Nghị nói.

Liên quan đến vấn đề này, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Tự Công Hoàng thẳng thắn: Tôi đề nghị Ban QLDA 85 đi khảo sát, kiểm tra quy mô, hạ tầng kỹ thuật của tất cả các khu tái định cư không chỉ ở huyện Phù Cát mà toàn tỉnh. Các địa phương đã nỗ lực làm việc trong khung thời gian rất hẹp, chịu nhiều áp lực căng thẳng, việc Ban QLDA yêu cầu làm đường lộ giới 3 m thì cả tỉnh Bình Định chưa từng làm như thế. Tại toàn bộ các khu tái định cư mà tỉnh Bình Định đã làm, lộ giới đường hẹp nhất cũng đã 3,5 m. Chúng tôi đã cam kết với Chính phủ đảm bảo điều kiện sống cho người dân tại nơi ở mới phải bằng hoặc cao hơn nơi ở cũ. Nay không thể lại hạ thấp, thu hẹp lộ giới như thế. Nếu Ban QLDA 85 không thể thống nhất được, UBND tỉnh Bình Định sẽ có văn bản kiến nghị Bộ GTVT giao Ban QLDA 85 tự làm việc với dân và thực hiện việc này. Chúng tôi không thể làm việc với cung cách này, để rồi khi chậm trễ tiến độ lại đổ cho địa phương. Các địa phương mạnh dạn đề xuất quan điểm giải quyết, UBND tỉnh sẽ có kiến nghị với Bộ GTVT và bản thân tôi chịu trách nhiệm hoàn toàn.

HẢI YẾN