Phù Cát: Nhức nhối nạn khai thác cát tô trái phép
Tình trạng khai thác trái phép khoáng sản, nhất là cát tô trên địa bàn huyện Phù Cát diễn biến phức tạp, gây thất thu ngân sách, ảnh hưởng đến ANTT ở địa phương.
Huyện Phù Cát có trữ lượng cát xây dựng nói chung, cát tô nói riêng tương đối dồi dào. Nhu cầu về cát tô phục vụ xây dựng trên địa bàn rất lớn. Tuy nhiên, hiện nay, trên địa bàn chưa có mỏ cát tô nào được cấp có thẩm quyền cấp phép khai thác.
Phòng Cảnh sát môi trường (CA tỉnh) bắt quả tang một vụ khai thác cát tô trái phép trên địa bàn huyện Phù Cát. Ảnh: T.BINH
Trong những tháng đầu năm 2022, tại địa bàn xã Cát Thành, Cát Hải, Cát Khánh, tình hình khai thác cát tô không phép diễn biến phức tạp, gây mất ANTT, thất thoát nguồn tài nguyên. Với thủ đoạn tinh vi, các đối tượng thường chọn thời điểm đêm khuya và sáng sớm, khai thác ở các nơi nằm sâu bên trong các đồi cát, cử người canh gác xung quanh khu vực khai thác và dọc các tuyến đường vận chuyển.
Để quản lý tốt và khai thác hiệu quả nguồn tài nguyên này, ngày 15.8.2022, Chủ tịch UBND tỉnh đã ban hành Chỉ thị về việc tiếp tục tăng cường quản lý nhà nước đối với hoạt động khoáng sản trên địa bàn tỉnh. Theo đó, chủ tịch UBND cấp huyện chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND tỉnh và trước pháp luật nếu để xảy ra tình trạng khai thác khoáng sản trái phép, nhất là khai thác cát, sỏi lòng sông, vật liệu san lấp kéo dài trên địa bàn quản lý mà không có giải pháp xử lý, ngăn chặn triệt để, dứt điểm.
Trách nhiệm đã phân cấp rõ ràng, thế nhưng tình trạng khai thác cát trái phép trên địa bàn huyện Phù Cát vẫn diễn biến hết sức phức tạp. Chỉ tính từ tháng 7.2022 đến nay, Phòng Cảnh sát môi trường (CA tỉnh) đã bắt quả tang 8 vụ khai thác, vận chuyển cát tô không phép trên địa bàn xã Cát Thành; tham mưu Giám đốc CA tỉnh ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính 1 vụ với số tiền 214,6 triệu đồng. Chuyển cho CA huyện Phù Cát xử lý 1 vụ khai thác cát tô không phép, 4 vụ vận chuyển khoáng sản không có hóa đơn chứng từ. Chuyển 2 vụ/2 đối tượng cho UBND xã Cát Thành xử lý với hành vi vận chuyển cát tô không có nguồn gốc hợp pháp với số tiền phạt là 1,6 triệu đồng.
Điển hình, lúc 3 giờ ngày 8.7, tổ công tác đột kích và bắt quả tang nhóm đối tượng đang khai thác cát trái phép tại thôn Chánh Thiện, xã Cát Thành. Tại thời điểm kiểm tra, lực lượng chức năng thu giữ 3 xe tải và 1 máy đào cùng 270 m3 cát tô. Trương Văn Hóa (ở thôn Phú Trung, xã Cát Thành) là đối tượng chủ mưu, bị lập biên bản vi phạm và ra quyết định xử phạt hành chính.
Mới đây, khoảng 1 giờ ngày 21.11, tại thị trấn Cát Tiến, các lực lượng CA tỉnh phát hiện Lê Công Tín (SN 1991, ở xã Bình Nghi, huyện Tây Sơn), Phạm Tiến Dũng (SN 1990, ở xã Nhơn Hậu, TX An Nhơn), Lê Văn Đính (SN 1991, ở phường Bùi Thị Xuân) và Hồ Trọng Sơn (SN 1983, ở phường Hải Cảng, TP Quy Nhơn) đang điều khiển 4 ô tô vận chuyển 60 m3 cát tô trái phép. Lực lượng chức năng đã lập biên bản tạm giữ 4 ô tô cùng số khoáng sản nói trên giao cho CA huyện Phù Cát xử lý theo quy định của pháp luật.
Điều đáng nói, lực lượng Cảnh sát môi trường (CA tỉnh) tốn nhiều công sức mật phục để bắt quả tang các vụ khai thác cát trái phép, những tưởng tình trạng này sẽ được hạn chế. Thế nhưng, chỉ vài ngày sau, việc khai thác cát trái phép lại tiếp diễn với thủ đoạn tinh vi hơn nhằm đối phó với cơ quan chức năng.
Ngoài việc tăng cường công tác quản lý nhà nước, tuần tra kiểm soát của các lực lượng chức năng, để chấm dứt tình trạng khai thác trái phép cát tô, về lâu dài cần có quy hoạch, cấp phép khai thác các mỏ cát tô. Cần tính toán phù hợp quy luật cung - cầu trên lĩnh vực này. Nhu cầu về cát tô hiện rất lớn, nếu không quy hoạch, cấp phép khai thác kịp thời thì tình trạng khai thác trái phép cát tô chắc chắn sẽ còn diễn biến phức tạp, tài nguyên tiếp tục bị xâm phạm, và ngân sách nhà nước tiếp tục bị thất thu.
THÀNH BINH