Ngăn chặn vi phạm IUU: 180 ngày hành động quyết liệt
Ðể ngăn chặn và tiến tới chấm dứt tình trạng khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), UBND tỉnh ban hành kế hoạch triển khai “180 ngày hành động quyết liệt ngăn chặn vi phạm IUU” với những giải pháp cụ thể như xử lý tàu cá vi phạm, thực hiện cấp phép đúng quy định, tạm dừng cấp phép đối với tàu cá không đủ điều kiện…
Từ đầu năm đến nay, Bình Định xác nhận có 10 tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài bị bắt giữ. Tình trạng này ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động xuất khẩu thủy sản và nỗ lực gỡ “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC).
Vi phạm IUU xuất phát từ sự chủ quan
Tại cuộc họp Ban chỉ đạo IUU tỉnh Bình Định ngày 23.12 vừa qua, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nguyễn Tuấn Thanh nhận định, dù tỉnh đã tổ chức nhiều cuộc họp đánh giá rất sâu, mổ xẻ rất nhiều về nguyên nhân, giải pháp nhưng tàu cá vi phạm vẫn còn nhiều. Có nhiều nguyên nhân như nhận thức người dân, lợi ích kinh tế, tàu cá neo đậu ngoài tỉnh, ranh giới trên biển chưa rõ nên ngư dân chưa nắm được… Nhưng phải thẳng thắn rằng, công tác chỉ đạo điều hành chưa thực sự cương quyết, quản lý hộ khẩu còn lỏng lẻo!
“Nói là Bình Định có 6.000 tàu cá với gần 3.200 tàu có chiều dài trên 15 m, nhưng đã kiểm tra cụ thể hay chưa. Chúng ta tổ chức tuyên truyền nhưng thực hiện kiểm tra giám sát việc tuyên truyền thế nào, xử phạt đã nghiêm hay chưa; ngay cả việc tạo sinh kế cho người dân ven biển cũng làm chưa tốt. Phải thẳng thắn nhìn rõ nguyên nhân từ phía công tác quản lý điều hành thì mới có giải pháp căn cơ xử lý triệt để vấn đề vi phạm IUU”, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nguyễn Tuấn Thanh nhấn mạnh.
Tuyên truyền cho ngư dân các địa phương, tổ chức ký cam kết cho chủ tàu, thuyền trưởng trước khi ra khơi. Ảnh: Chi cục Thủy sản
Đây là thời điểm rất quan trọng để triển khai việc ngăn chặn vi phạm IUU. Tới đây, Chính phủ ban hành chương trình hành động của cả nước, trên cơ sở đó và dựa vào thực tế của Bình Định để triển khai chương trình của tỉnh. Ngay sau cuộc họp Ban chỉ đạo IUU tỉnh Bình Định, UBND tỉnh thành lập Đoàn công tác xử lý các vấn đề liên quan đến vi phạm IUU, đồng thời phối hợp với các tỉnh phía Nam nơi có lượng lớn tàu cá Bình Định hoạt động để nắm bắt tình hình, cùng phối hợp xử lý các trường hợp vi phạm.
Ông Trần Văn Phúc, Giám đốc Sở NN&PTNT, Phó trưởng Ban chỉ đạo IUU tỉnh Bình Định, Trưởng đoàn công tác, cho hay, Đoàn công tác phối hợp với các địa phương trong tỉnh thực hiện tuyên truyền, vận động ngư dân không vi phạm khai thác IUU; tổ chức làm việc với các chủ tàu, thuyền trưởng yêu cầu ký cam kết không vi phạm vùng biển nước ngoài. Hiện nay, đoàn gấp rút hoàn thiện quy chế phối hợp trao đổi thông tin giữa tỉnh Bình Định và tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (địa phương có nhiều tàu cá Bình Định neo đậu xuất bến và vi phạm IUU nhiều nhất) để xử lý tàu cá vi phạm.
180 ngày hành động đồng bộ, quyết liệt
Về phía các địa phương ven biển, hiện chính quyền các cấp triển khai rà soát và phân loại đội tàu, khoanh vùng đối tượng dễ vi phạm, nguy cơ cao - tập trung tuyên truyền cho nhóm đối tượng này. Xác định thời điểm cận Tết là lúc nguy cơ vi phạm IUU sẽ tăng cao, các địa phương đẩy mạnh đợt tuyên truyền cao điểm vào dịp này. Ông Nguyễn Chí Công, Phó Chủ tịch UBND TX Hoài Nhơn, cho biết: Năm 2022, Hoài Nhơn có 1 tàu cá/6 thuyền viên ở Tam Quan Bắc bị bắt giữ. Nhưng qua xác định vị trí tọa độ, tàu cá này lại đang ở trong vùng biển chồng lấn. Đây là vấn đề mà chúng ta cần làm rõ, xác định chính xác và cảnh báo để ngư dân không rơi vào tình trạng vô tình vi phạm. Cùng với đó, chúng ta phải phổ biến để các tàu cá giữ kết nối liên lạc liên tục trong những trường hợp này để kịp thời thông tin tình huống khẩn cấp, tạo cơ sở giúp cơ quan chức năng ứng phó phù hợp. Điều quan trọng nhất là chính quyền các cấp TX Hoài Nhơn tập trung đợt cao điểm tuyên truyền, ký cam kết không vi phạm vùng biển nước ngoài dịp Tết này.
Trong khi đó, ông Phạm Dũng Luận, Phó Chủ tịch UBND huyện Phù Cát thông tin, cùng với việc triển khai kế hoạch hành động ngăn chặn vi phạm, huyện thực hiện xử lý những ngư dân sai phạm, trước mắt tổ chức cưỡng chế tài sản một trường hợp ở xã Cát Minh để răn đe. Các địa phương khác chủ động rà soát, quan trọng phải nắm được tình hình đội tàu thực tế, hoạt động, lịch trình của tàu cá và ngư dân để phân loại, thực hiện các giải pháp phù hợp.
“Tập trung công việc cụ thể cho từng địa phương, từng ngành, từng đơn vị liên quan, mục đích để gỡ thẻ vàng IUU trước. Phải làm quyết liệt, quy trách nhiệm cho người đứng đầu để làm sao tới tháng 6.2023 chấm dứt tình trạng tàu cá vi phạm. Về lâu dài, đây là thời điểm chúng ta tính toán tới việc chuyển đổi nghề, đảm bảo sinh kế cho ngư dân địa phương. Các hội, đoàn thể, các đơn vị liên quan phải cùng với chính quyền tổ chức đào tạo nghề, giới thiệu việc làm cho ngư dân trong trường hợp chuyển đổi. Muốn an dân, muốn ngăn chặn vi phạm IUU thì phải tạo được sinh kế bền vững - đây là gốc rễ của mọi vấn đề”, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nguyễn Tuấn Thanh kết luận.
THU DỊU