Vụ sản xuất Hè Thu năm 2013:
Đẩy mạnh xây dựng cánh đồng mẫu lớn
Vụ Hè Thu (HT) năm nay, chủ trương của tỉnh là tiếp tục đẩy mạnh công tác quy hoạch và vận động nông dân tham gia xây dựng các cánh đồng mẫu lớn (CÐML), nhằm tăng hiệu quả sản xuất. PV Báo Bình Ðịnh đã phỏng vấn ông Hồ Ngọc Hùng, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT, về kế hoạch và giải pháp thực hiện CÐML trong vụ HT năm nay.
Ông Hồ Ngọc Hùng.
* Xin ông cho biết kết quả xây dựng CĐML tại tỉnh ta trong vụ Đông Xuân (ĐX) vừa qua?
- Từ một số mô hình sản xuất thí điểm các năm trước đạt hiệu quả kinh tế cao, thu hút sự quan tâm của đông đảo nông dân, Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã chỉ đạo ngành Nông nghiệp và chính quyền các địa phương nhân các mô hình ra diện rộng trong vụ ĐX 2012-2013. Trong vụ sản xuất này, có 11/11 huyện, thị xã, thành phố đã xây dựng được 53 CĐML sản xuất lúa, diện tích 2.174ha; 2 CĐML sản xuất đậu phụng, diện tích 100ha và 4 CĐML sản xuất mía, diện tích 167ha với hàng chục ngàn nông hộ tham gia.
Có hơn 10 doanh nghiệp (DN) tham gia xây dựng CĐML tại các địa phương, hỗ trợ nông dân đầu tư sản xuất. Hầu hết CĐML tại các địa phương đều hội đủ các tiêu chí của Bộ NN-PTNT đề ra, như: Có quy hoạch vùng sản xuất phù hợp với quy hoạch chung; có quy mô từ 30-50ha trở lên, nông dân tự nguyện tham gia sản xuất; có DN tham gia hỗ trợ vật tư, thuốc BVTV; chính quyền địa phương và HTXNN thực hiện một số dịch vụ, cam kết hỗ trợ về kỹ thuật, tổ chức sản xuất; hiệu quả kinh tế mô hình cao hơn bình thường, đảm bảo nông dân có lãi từ 40% trở lên.
Điều đáng mừng là qua quá trình tập huấn, nông dân đã áp dụng tốt các tiến bộ kỹ thuật vào thực tế sản xuất, nên đã giảm được chi phí đầu vào, nâng cao năng suất, tăng lợi nhuận trên một đơn vị diện tích. Năng suất lúa bình quân các CĐML đạt 72,3 tạ/ha, cao hơn ruộng ngoài mô hình 7 tạ/ha; lợi nhuận 18,587 triệu đồng/ha, tăng trên 7 triệu đồng/ha so với ruộng ngoài mô hình. Thông qua việc xây dựng CĐML, Nhà nước và nhà khoa học đều đã rút ra được những bài học kinh nghiệm trong việc điều hành, chỉ đạo, quy hoạch sản xuất và chuyển giao tiến bộ kỹ thuật, phòng trừ sâu bệnh… cho nông dân. Bà con nông dân có điều kiện tiếp cận và áp dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất, tạo ra sản phẩm có chất lượng tốt, nâng cao hiệu quả đầu tư. DN có điều kiện tiêu thụ được sản phẩm, chủ động hoạt động sản xuất kinh doanh. Như vậy, thực hiện CĐML mang lại rất nhiều lợi ích, góp phần thúc đẩy kinh tế nông nghiệp phát triển bền vững.
* Kế hoạch của tỉnh về việc xây dựng CĐML trong vụ HT như thế nào, thưa ông?
- Xây dựng CĐML, tạo vùng sản xuất hàng hóa tập trung khép kín có sự tham gia của 4 nhà (Nhà nước, nhà khoa học, nhà nông và DN) gắn với hoạt động tiêu thụ và chế biến sản phẩm nông nghiệp nhằm tăng hiệu quả sản xuất, là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước. Bởi vậy, Vụ HT năm nay, hầu hết các huyện, thị xã, thành phố đều duy trì thực hiện Chương trình CĐML tại các địa điểm đã được thực hiện trong vụ ĐX. Tuy nhiên, do thiếu nguồn nước tưới nên huyện Phù Cát và Phù Mỹ tạm dừng không thực hiện 3 CĐML ở một số điểm, trong đó Phù Cát giảm 1 cánh đồng, Phù Mỹ giảm 2 cánh đồng.
Các địa phương đã đăng ký xây dựng 57 CĐML sản xuất lúa, bắp, đậu phụng và mía. Trong đó có 50 CĐML sản xuất lúa, tổng diện tích trên 2.000ha; 2 CĐML sản xuất đậu phụng, diện tích 100ha; 1 CĐML sản xuất bắp làm thức ăn gia súc, diện tích 50ha; 4 CĐML trồng mía, diện tích 167ha. Huyện Tuy Phước đăng ký xây dựng nhiều CĐML nhất với 13 cánh đồng, tiếp đến là huyện Hoài Ân - 9, thị xã An Nhơn - 8. Có khoảng 10 DN tham gia xây dựng CĐML cho nông dân mượn hoặc hỗ trợ một phần chi phí mua vật tư, thuốc BVTV, bao tiêu sản phẩm, phối hợp hướng dẫn nông dân áp dụng quy trình đầu tư chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh…
* Theo ông, cần phải làm gì để duy trì và phát triển các CĐML đạt hiệu quả cao?
- Để xây dựng CĐML đạt hiệu quả, cần tăng cường hơn nữa công tác lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương, sự tích cực của các HTXNN cùng các hội-đoàn thể và nông dân tham gia xây dựng CĐML. Bởi thực tế cho thấy, địa phương nào có sự đồng thuận cao của Đảng ủy, chính quyền, các hội- đoàn thể trong quá trình triển khai CĐML đều đem lại kết quả tốt.
Trên cơ sở các tiêu chí chung về CĐML của Bộ NN-PTNT, các địa phương cũng cần căn cứ điều kiện cụ thể để xây dựng quy mô, tiêu chí CĐML phù hợp và xác định cây trồng thế mạnh đưa vào sản xuất nhằm đảm bảo hiệu quả và phát triển bền vững hơn. Bên cạnh đó, chủ động kêu gọi và tạo điều kiện cho các DN, đơn vị nghiên cứu, khuyến nông tham gia thực hiện các dịch vụ cung ứng vật tư nông nghiệp, hỗ trợ vay vốn, tập huấn kỹ thuật, tiêu thụ sản phẩm…, cũng như giới thiệu, thử nghiệm các giống mới, tiến bộ kỹ thuật mới trên những CĐML.
Mặt khác, cần nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ kỹ thuật ở cơ sở, cán bộ phải chịu khó bám sát ruộng đồng, tích cực hỗ trợ nông dân về kỹ thuật nhưng không áp đặt, để nông dân chủ động và tự giác triển khai áp dụng các biện pháp kỹ thuật vào thực tế. Cơ quan quản lý chuyên ngành cần rà soát, lựa chọn những DN có đủ năng lực, uy tín, giới thiệu cho các địa phương để làm đối tác, hỗ trợ việc ký kết hợp đồng, quản lý thực hiện đầu tư và bao tiêu sản phẩm cho nông dân.
Các địa phương cần có sự liên kết với các DN, nhất là đối với các DN có khả năng bao tiêu sản phẩm cho nông dân. Về phía nông dân - người trực tiếp sản xuất, tạo ra sản phẩm nông nghiệp - cần chủ động, sáng tạo trong việc áp dụng tiến bộ kỹ thuật vào thực tế, không nên trông chờ, ỷ lại sự hỗ trợ của Nhà nước, không nên quá bảo thủ với phương pháp canh tác truyền thống, có tinh thần chia sẻ kinh nghiệm và các giải pháp KHKT với cộng đồng. Để duy trì và phát triển các CĐML, tỉnh ta cũng cần có chính sách hỗ trợ các HTXNN, nông dân tham gia mô hình, trong đó chú trọng đến chính sách áp dụng cơ giới hóa, như: máy sạ hàng, máy cày, máy gặt đập. Mặt khác, cần tăng cường kinh phí khuyến nông cấp tỉnh, huyện để thực hiện xây dựng CĐML…
* Xin cảm ơn ông!
PHẠM TIẾN SỸ (Thực hiện)