Kể chuyện sử bằng thơ
Trường ca hồn sông núi (NXB Hội Nhà văn) là tập thơ của tác giả Trần Minh Nguyệt ra mắt bạn đọc cuối năm 2022.
Tập sách dày dặn với hơn 320 trang, được tác giả viết trong 3 năm, từ 2019 đến 2022. Với tập trường ca này, tác giả đi sâu vào thể tài lịch sử, phác họa lại một chặng đường dài với bao suy thịnh nước Việt, từ nhà nước Âu Lạc trước công nguyên đến vương triều cuối cùng của thể chế phong kiến, thời vua Bảo Đại. Chị phân đoạn những vương triều tiếp nối theo niên đại, kể vắn tắt lịch sử dân tộc bằng thơ với thể song thất lục bát, chính điều này đã mang lại tính hiệu quả trong cách diễn đạt của tác giả trước một đề tài được nhiều người cho là rộng và khó.
Từ Triệu, Đinh, Lý, Trần đến triều đại Tây Sơn, hay nhà Nguyễn trên bước đường suy vi, được tác giả đưa vào trang thơ gọn gàng, súc tích trên nền các dữ kiện lịch sử quan trọng. Xuyên suốt dọc dài dòng chảy lịch sử, ta thấy một nước Việt anh hùng với tinh thần đấu tranh chống ngoại xâm được truyền thừa qua nhiều thế hệ. Ngay cả phụ nữ cũng đã vùng lên, sừng sững một hình tượng anh hùng. Như trong trường ca, ta gặp lại hình ảnh những nữ tướng như Trưng Trắc, Trưng Nhị, hai nữ tướng đã làm nên huyền thoại Hai Bà Trưng, giương cao ngọn cờ chính nghĩa, đánh đuổi giặc Đông Hán: Hai Bà đã lập nên kỳ tích/ Đông Hán thua tan tác chạy dài/ Quần thoa nào kém chi ai/ Lên ngôi cửu ngũ, dựng đài nước non.
Không chỉ gợi nhắc lại những cuộc đấu tranh kiên cường của nước Việt trong công cuộc dựng nước và giữ nước, trường ca còn thoảng hoặc trong đó những tình sử mà cho đến ngày nay, mỗi ai đọc lại đều thấy xa xót. Như về mối tình oan nghiệt của Mỵ Châu và Trọng Thủy: Cứ ngỡ rằng lương duyên trọn kiếp/ Nào ngờ đâu chàng tiếp tay cha/ Nỏ kia tráo đổi về nhà/ Hiếu trung chàng trọn, thiếp ra nỗi này.
Với trường ca này, tuy chỉ điểm qua nhưng tác giả đã nhắc đến khá đầy đủ về các triều đại nước Việt với bao mất được, công tội. Nhưng sau hết, là niềm tự hào dân tộc, sự kính ngưỡng với anh linh những người vì nước vì dân đã ngã xuống. Trường ca giúp người đọc hình dung những chặng đường lịch sử, nằm bắt những sự kiện chính của sử Việt, giúp bạn đọc thêm một kênh tiếp cận lịch sử được dễ dàng hơn.
Trần Minh Nguyệt tên thật là Trần Thị Cẩm Tú, sinh năm 1972, hiện đang sống và làm việc tại huyện Tuy Phước. Trường ca Hồn sông núi là tập thơ đầu tay của chị. Trước đó, chị chuyên mảng văn xuôi với 4 tập truyện ngắn đã được xuất bản: Những kẻ tự phong (2011), Người đàn bà và những giấc mơ (2011), Khoảng trời bình yên (2012), Trên đỉnh yêu thương (2013).
NGÔ PHONG