Tăng cường đảm bảo an toàn bức xạ

Thời gian qua, cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ, việc ứng dụng bức xạ diễn ra ngày càng rộng rãi trong các lĩnh vực của đời sống và sản xuất, nâng cao hiệu quả, chất lượng của một số dịch vụ trọng yếu ở địa phương. Tuy nhiên, việc sử dụng loại năng lượng này cũng tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn, gây hại đối với môi trường và sức khỏe con người nếu không tuân thủ đầy đủ các quy định, khuyến cáo.

 Theo Sở KH&CN, đến nay, toàn tỉnh có 67 cơ sởhoạt động bức xạ trong y tế với 162 thiết bị bức xạ; 7 cơ sở sử dụng nguồn phóng xạ trong công nghiệp với 18 nguồn phóng xạ kín và 30 máy phát tia X; trong đó, chủ yếu là các loại máy dùng trong việc chẩn đoán y học, như máy X-quang, MRI, CT...

Ông Huỳnh Xuân Trường, Trưởng Phòng Quản lý công nghệ và Sở hữu trí tuệ (Sở KH&CN), cho biết: “Tuy mang lại nhiều lợi ích nhưng nếu không kiểm soát tốt, các tia bức xạ rất dễ gây nguy hại đến sức khỏe con người, môi trường. Đặc biệt, người lao động làm việc trong môi trường có tia X hoặc tia xạ, có khả năng bị nhiễm xạ, gây một số bệnh lý nguy hiểm về tim, máu, ung thư (da, phổi, xương...), với phụ nữ có thể bị suy giảm chức năng buồng trứng, vô sinh…”.

Đoàn thanh tra chuyên ngành Sở KH&CN kiểm tra thiết bị an toàn bức xạ tại BVĐK Thu Phúc (TP Quy Nhơn). Ảnh: T.LỢI

Để đảm bảo an toàn cho những người làm việc trong môi trường có bức xạ, thời gian qua, Sở KH&CN đã tăng cường công tác quản lý nhà nước về an toàn bức xạ, hạt nhân, xây dựng văn hóa an toàn bức xạ; đồng thời duy trì, đẩy mạnh công tác thanh, kiểm tra việc tổ chức khai báo, thống kê, báo cáo định kỳ các nguồn phóng xạ, thiết bị bức xạ, chất thải phóng xạ và các hoạt động liên quan trên địa bàn tỉnh.

Công tác thanh tra, kiểm tra được triển khai bài bản, đồng bộ, xử lý kịp thời, kiên quyết các vi phạm về an toàn và kiểm soát bức xạ. Năm 2022, Đoàn thanh tra chuyên ngành Sở KH&CN đã thanh kiểm tra 49 cơ sở; trong đó, tập trung vào đánh giá việc thực hiện khai báo thiết bị bức xạ, kiểm xạ khu vực làm việc, kiểm định thiết bị bức xạ, tổ chức tập huấn nghiệp vụ an toàn bức xạ, khám sức khỏe định kỳ với nhân viên bức xạ… Trong quá trình thanh tra, đoàn cũng kết hợp tuyên truyền, nâng cao nhận thức giúp lãnh đạo, nhân viên các cơ sở chấp hành các quy định của pháp luật về sử dụng phương tiện đo và vận hành thiết bị X-quang y tế.

Bà Đào Thị Ái Thùy, Phó Chánh Thanh tra Sở KH&CN, cho hay: Kết quả thanh tra cho thấy, đa phần các cơ sở trên địa bàn tỉnh chấp hành nghiêm chỉnh các quy định của pháp luật về an toàn bức xạ, phân công người phụ trách an toàn bức xạ, nhân viên vận hành được đào tạo đúng chuyên môn, tập huấn về an toàn bức xạ, tổ chức khám sức khỏe và đọc liều kế (công cụ theo dõi liều lượng bức xạ cho từng cá nhân) định kỳ hằng năm cho nhân viên bức xạ... Các phòng đặt thiết bị X-quang cơ bản đảm bảo tiêu chuẩn, trang bị áo chì, liều kế cá nhân, tại phòng đặt thiết bị có biển báo, đèn cảnh báo và nội quy an toàn bức xạ, hướng dẫn đọc liều kế, bảng thông số chụp, kế hoạch ứng phó sự cố bức xạ... Tuy vậy, vẫn có 2 cơ sở thực hiện chưa tốt, nên đoàn thanh tra nhắc nhở, yêu cầu khắc phục những thiếu sót trên, lập biên bản và quyết định xử phạt vi phạm hành chính.

BVĐK Thu Phúc (quy mô 36 giường) đang sử dụng 2 thiết bị bức xạ (máy X-quang và CT). Để đảm bảo an toàn, nhân viên bệnh viện được trang bị liều kế cá nhân và phải luôn đeo liều kế trong quá trình vận hành thiết bị. Các thiết bị cũng được tiến hành kiểm tra định kỳ. Nơi lưu giữ thiết bị cũng được kiểm xạ hằng năm để đảm bảo mức độ an toàn.

Ông Lê Công Nhường, Giám đốc Sở KH&CN, nhấn mạnh: Thời gian tới, đơn vị tiếp tục tổ chức hướng dẫn, kiểm tra, thẩm định hồ sơ xin cấp mới cũng như gia hạn các giấy phép sử dụng thiết bị X-quang cho các cơ sở. Tăng cường phối hợp với các ngành chức năng trong việc thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm các vi phạm để đảm bảo việc người vận hành, sử dụng các thiết bị nguồn phóng xạ đúng quy định. Đẩy mạnh việc đào tạo, bồi dưỡng kiến thức cho cán bộ quản lý nhà nước về an toàn bức xạ đảm bảo phục vụ tốt hoạt động nghiệp vụ. Tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền về lĩnh vực năng lượng nguyên tử nhằm nâng cao kiến thức, trình độ và kỹ năng ứng phó sự cố bức xạ an toàn cho cộng đồng.

TRỌNG LỢI