Thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới:
Tăng cường hỗ trợ để các xã “về đích”
Sau hơn 3 năm thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới (XDNTM), bộ mặt nông nghiệp, nông thôn trên địa bàn tỉnh ta từng bước khởi sắc. Giai đoạn từ nay đến cuối năm 2015 được Ban Chỉ đạo XDNTM tỉnh xác định rất quan trọng, cần tập trung hỗ trợ các xã tăng tốc về đích.
Cuối năm 2014: 4 xã sẽ “về đích”
Theo Văn phòng Điều phối XDNTM thuộc Sở NN-PTNT, đến nay, trên địa bàn tỉnh đã có 2 xã hoàn thành 19/19 tiêu chí NTM, gồm xã Phước An (huyện Tuy Phước) và xã Tam Quan Bắc (huyện Hoài Nhơn). Theo kế hoạch, từ nay đến cuối năm, sẽ có thêm 4 xã về đích, gồm: Nhơn Lộc (thị xã An Nhơn), Bình Nghi (huyện Tây Sơn), Mỹ Hiệp (huyện Phù Mỹ), Cát Trinh (huyện Phù Cát). Đến năm 2015, dự kiến toàn tỉnh sẽ có 25/122 xã khu vực nông thôn hoàn thành XDNTM.
Để hỗ trợ các địa phương, hơn 3 năm qua, tổng nguồn vốn huy động đầu tư XDNTM trên địa bàn tỉnh là 2.793 tỉ đồng, trong đó, vốn Trung ương và tỉnh hỗ trợ trực tiếp cho chương trình gần 81 tỉ đồng; vốn lồng ghép các dự án 2.359 tỉ đồng; vốn ngân sách địa phương 231 tỉ đồng; vốn đóng góp của nhân dân trên 104 tỉ đồng... Từ các nguồn vốn được hỗ trợ, các xã đã bê tông hóa 680 km đường giao thông nông thôn, nâng tỉ lệ đường giao thông nông thôn toàn tỉnh được bê tông hóa đạt tỉ lệ 74,7% (3.088 km/4.130 km). Đến nay, trên địa bàn toàn tỉnh đã có 26/122 xã đạt tiêu chí giao thông.
Bên cạnh đó, các xã đã tập trung kiên cố được 799 km kênh mương (đạt tỉ lệ 36,4%). Việc thực hiện kiên cố hóa kênh mương đã phát huy hiệu quả tưới tiêu rất rõ rệt, diện tích lúa, hoa màu được tưới chủ động đạt 93.500 ha/năm, trong đó khoảng 35% diện tích tưới tăng thêm là nhờ có hệ thống kênh mương đã kiên cố hóa. Trên địa bàn tỉnh đã có 32/122 xã XDNTM đạt tiêu chí thủy lợi.
Trên lĩnh vực sản xuất nông nghiệp, các xã XDNTM đã xây dựng trên 219 cánh đồng mẫu lớn (CĐML) sản xuất lúa với diện tích hơn 8.899 ha, thu hút 56.000 hộ nông dân tham gia; 2 CĐML sản xuất đậu phụng với diện tích 100 ha; 4 CĐML sản xuất mía với diện tích 167 ha. Vụ Hè Thu năm nay, các xã đã tập trung chuyển đổi mạnh diện tích đất trồng lúa kém hiệu quả sang trồng các loại cây trồng cạn như đậu phụng, đậu nành, bắp, hoa màu các loại. Đến nay, toàn tỉnh đã có 45/122 xã đạt tiêu chí thu nhập (chiếm 36,8%).
Ông Đào Văn Hùng- Phó Giám đốc Sở NN-PTNT, Chánh Văn phòng Điều phối XDNTM tỉnh - cho biết: Thành công lớn nhất trong XDNTM ở tỉnh ta trong thời gian qua là nhận thức về XDNTM được nâng lên rất rõ từ các cấp ủy Đảng, chính quyền cho đến cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, nhất là người nông dân đã phát huy mạnh mẽ vai trò chủ thể trong XDNTM và được cả xã hội đồng tình, hưởng ứng. Từ đó đã mang lại những kết quả khả quan, tạo tiền đề quan trọng để thực hiện thành công Chương trình XDNTM trên địa bàn tỉnh.
Tiếp tục vượt khó để tăng tốc
Bên cạnh những kết quả tích cực, để đạt mục tiêu đến cuối năm nay có thêm 4 xã hoàn thành XDNTM, đến năm 2015 có 25 xã đạt chuẩn NTM thì các địa phương phải dồn sức, tăng tốc hơn nữa mới có thể hoàn thành. Trên thực tế, phần lớn những tiêu chí đạt được của các xã XDNTM hiện chỉ mới tập trung vào lĩnh vực như: hệ thống chính trị, an ninh trật tự xã hội, bưu điện, điện, văn hóa, nhà ở dân cư và hình thức tổ chức sản xuất, còn những tiêu chí mang tính đột phá, làm thay đổi diện mạo nông thôn và đời sống nông dân như: thu nhập, tỉ lệ hộ nghèo, môi trường, cơ sở vật chất văn hóa, giao thông nông thôn, thủy lợi… thì số địa phương đạt được chưa cao.
Theo Văn phòng Điều phối XDNTM tỉnh, trong năm nay, nguồn vốn huy động đầu tư XDNTM trên địa bàn tỉnh trên 1.022 tỉ đồng; trong đó vốn Trung ương hỗ trợ trực tiếp gần 76,5 tỉ đồng; vốn ngân sách tỉnh 17 tỉ đồng; vốn hỗ trợ thực hiện bê tông giao thông nông thôn 103 tỉ đồng; kiên cố hóa kênh mương trên 40,3 tỉ đồng; vốn lồng ghép từ các chương trình, dự án 280 tỉ đồng... Với nguồn vốn trên, tỉnh sẽ ưu tiên hỗ trợ đầu tư hạ tầng tại 4 xã hoàn thành XDNTM trong năm nay và các xã hoàn thành XDNTM đến năm 2015.
Nguyên nhân chủ yếu là do các tiêu chí trên đều cần nguồn vốn đầu tư lớn, trong khi nguồn vốn Nhà nước bố trí còn chưa tương xứng với mục tiêu, nội dung của chương trình; sức đóng góp của nhân dân và doanh nghiệp còn hạn hẹp, nên quá trình thực hiện cũng thiếu đồng bộ. Bên cạnh đó, việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi để phát triển sản xuất nông nghiệp hàng hóa chuyển biến còn chậm; tổ chức, hệ thống kinh tế hợp tác mà nòng cốt là HTXNN được duy trì nhưng hiệu quả hoạt động còn thấp; công tác đào tạo nghề cho nông dân, lao động nông thôn chất lượng chưa cao; một bộ phận người dân vẫn còn có tư tưởng trông chờ, ỷ lại các dự án đầu tư từ Nhà nước, chưa phát huy được sức mạnh của nhân dân cùng chung tay, góp sức XDNTM.
Theo ông Đào Văn Hùng, Ban chỉ đạo XDNTM của tỉnh đã yêu cầu từng xã phải xác định rõ các thế mạnh phát triển kinh tế-xã hội của mình gắn với tổng thể phát triển chung của huyện và tỉnh. Quy hoạch các vùng sản xuất trồng trọt, chăn nuôi, làng nghề cụ thể để có phương án đầu tư triển khai thực hiện hiệu quả; tập trung ưu tiên các dự án về cải tạo, nâng cấp hệ thống giao thông, thủy lợi, lưới điện, vệ sinh môi trường, đào tạo nghề cho nông dân. Các địa phương thành lập Ban vận động tài trợ, kêu gọi các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân hỗ trợ kinh phí giúp địa phương XDNTM. Tỉnh sẽ có cơ chế khen thưởng kịp thời những xã hoàn thành XDNTM “về đích” sớm.
NGUYỄN HÂN