Cơ hội tích lũy kiến thức để tổ chức các hoạt động cộng đồng về thiên văn học trong tương lai
Trở về sau chuyến đi cùng đoàn công tác đến Timor Leste để tường thuật và ghi hình diễn biến của nhật thực lai hiếm gặp diễn ra vào trưa 20.4, ThS Nguyễn Văn Tuệ, chủ nhiệm CLB Thiên văn Bình Định - chuyên viên Trung tâm Khám phá Khoa học và Đổi mới Sáng tạo (Sở KH&CN), đã trao đổi với phóng viên Báo Bình Định xoay chuyến đi thú vị, ý nghĩa này.
* Vì sao nhóm nghiên cứu Vật lý thiên văn (SAGI) và Đài Thiên văn Quy Nhơn thuộc Trung tâm Khám phá Khoa học và Đổi mới Sáng tạo quyết định tổ chức đoàn công tác đến Timor Leste để tường thuật và ghi hình diễn biến của nhật thực?
- Nhận thức đây là sự kiện tuyệt vời để thúc đẩy sự quan tâm của công chúng đối với khoa học nói chung và thiên văn học nói riêng; qua hoạt động này, ngoài trao đổi học thuật và kinh nghiệm trong quan sát thiên văn với các nhà khoa học, chuyên gia từ khắp nơi trên thế giới, đoàn công tác còn hy vọng góp phần khích lệ học sinh và sinh viên Việt Nam trong việc tìm hiểu, nghiên cứu khoa học, trong đó có lĩnh vực thiên văn học.
ThS Nguyễn Văn Tuệ (người đứng thứ hai, bên phải) tham gia tường thuật trực tiếp diễn biến sự kiện nhật thực từ Timor Leste. Ảnh: PGS.TS Nguyễn Lương Quang
Tôi cũng muốn nói rằng, nhật thực diễn ra vào ngày 20.4 vừa qua là một nhật thực lai (hybrid solar eclipse). Đó là sự kết hợp của hai loại: Nhật thực toàn phần và nhật thực hình khuyên. Nhật thực lai cực kỳ hiếm với chỉ 3,1% số lần nhật thực trong thế kỷ XXI. Pha toàn phần của nhật thực lần này được nhìn thấy ở bán đảo North West Cape Cape và Đảo Barrow ở Tây Australia, khu vực phía Đông của Timor Leste, Đảo Damar và một phần của tỉnh Papua ở Indonesia.
Pha nhật thực một phần. Ảnh: PGS.TS Nguyễn Lương Quang
* Cảm xúc của anh khi được tham gia chuyến đi cùng PGS.TS Nguyễn Lương Quang (American University of Paris), TS Phan Thanh Hiền, khoa Vũ trụ và Ứng dụng (trường ĐH Khoa học và Công nghệ Hà Nội)?
- Lần đầu tiên có chuyến đi ra bên ngoài lãnh thổ Việt Nam, là những trải nghiệm rất quý giá cho tôi. Tôi rất vui khi được học hỏi nhiều điều từ các nhà khoa học, cũng như những bạn trẻ đam mê thiên văn đã có mặt để tường thuật và ghi hình diễn biến của nhật thực đặc biệt ở đất nước bạn. Đặc biệt, việc được tận mắt chiêm ngưỡng vẻ đẹp của hiện tượng nhật thực toàn phần giúp tôi có thêm nhiều kiến thức và kinh nghiệm cho những lần tổ chức quan sát tiếp theo. Ngoài ra, tôi thật sự hạnh phúc khi được lan toả tình yêu thiên văn học và truyền tải hình ảnh trực tiếp của hiện tượng nhật thực lần này đến mọi người.
Pha nhật thực toàn phần. Ảnh: PGS.TS Nguyễn Lương Quang
* Sau chuyến đi, anh và đoàn công tác thu được những kết quả gì?
- Đây là chuyến đi phối hợp giữa nhóm SAGI và Đài thiên văn Quy Nhơn. Chuyến đi này, chúng tôi mong muốn đưa những hình ảnh trực tiếp về hiện tượng nhật thực hiếm gặp lần này đến mọi người quan tâm tại Việt Nam. Từ đó, lan tỏa tình yêu thiên văn học đến mọi người, đặc biệt là giới trẻ. Thật may mắn, thời tiết tại nơi đó rất tốt, bầu trời trong xanh và ít mây, cùng với những trang thiết bị chuyên dụng đã được chuẩn bị là điều kiện thuận lợi để chúng tôi thực hiện thành công chương trình lần này.
Thành viên nhóm SAGI và Đài Thiên văn Quy Nhơn đến Timor Leste để tường thuật và ghi hình diễn biến của nhật thực. Ảnh: PGS.TS Nguyễn Lương Quang
* Chắc hẳn những kiến thức, tư liệu thu thập sau chuyến đi vừa qua sẽ giúp ích rất nhiều để Đài thiên văn Quy Nhơn có những hoạt động ý nghĩa về sau…
- Đúng vậy! Chúng tôi đã tích lũy được một số kinh nghiệm quý báu để tổ chức các buổi quan sát và các hoạt động cộng đồng về thiên văn học trong tương lai. Hiện nay, Đài thiên văn Quy Nhơn đang phát triển và dần hoàn thiện các nội dung để có thể mở cửa cho công chúng quan tâm vào học tập và trải nghiệm. Bên cạnh đó, chúng tôi đang phối hợp với các nhóm nghiên cứu về vật lý thiên văn trong nước và quốc tế thực hiện một số đề tài nghiên cứu cơ bản về thiên văn học, tham gia mạng lưới các đài thiên văn trong nước và quốc tế để phát triển ngành khoa học này. Ngoài ra, Đài thiên văn Quy Nhơn cũng là cơ sở phối hợp với các trường đại học trong nước có thể đưa sinh viên đến thực tập và thực hiện các luận văn tốt nghiệp.
* Cảm ơn anh về cuộc trò chuyện thú vị!
- AN NHIÊN (thực hiện)