13 trường mầm non công lập tự chủ tài chính: Có hỗ trợ vẫn còn khó và vướng !
10 năm thực hiện vẫn chưa thể về đích nên đến cuối năm 2021, HÐND tỉnh tiếp tục ban hành Nghị quyết số 33/2021/NQ-HÐND về cơ chế hỗ trợ kinh phí đối với các trường mầm non chuyển đổi sang loại hình trường công lập tự chủ hoàn toàn về tài chính cho 13 trường mầm non, mẫu giáo bán công, dân lập. Tuy vậy, sau hơn 1 năm hỗ trợ vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc đáng phải thảo luận, mổ xẻ thêm.
Sau 10 năm, 13 trường mầm non (MN) trong diện thực hiện chuyển đổi tự chủ hoàn toàn về tài chính thuộc 7 huyện, thị xã, thành phố gồm Quy Nhơn, An Nhơn, Hoài Nhơn, Tuy Phước, Phù Cát, Phù Mỹ, Tây Sơn, gặp nhiều khó khăn trong huy động trẻ vì mức thu học phí tăng vượt quá khả năng của số đông phụ huynh. Đặc biệt, từ năm học 2019 - 2020 đến đầu năm học 2021 - 2022, dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp ảnh hưởng tình hình KT-XH, thu nhập người dân nên việc tăng mức học phí theo lộ trình lại càng thêm khó, một số trường MN không có tiền để trả lương giáo viên như MN Bồng Sơn, MN huyện Tuy Phước, MN thị trấn Phù Mỹ…
Hỗ trợ kinh phí, đầu tư cơ sở
Trước tình hình đó, Nghị quyết 33/2021/NQ-HĐND ra đời. Từ tháng 1.2022, 13 trường MN diện chuyển đổi được thụ hưởng cơ chế hỗ trợ kinh phí chi thường xuyên trong 3 năm; được thu học phí như các trường MN công lập tự chủ một phần về tài chính (270 nghìn đồng/tháng/trẻ). Các địa phương xây dựng kế hoạch đầu tư, nâng cấp cơ sở vật chất và nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên; xây dựng đề án tiếp tục chuyển đổi sang loại hình trường công lập tự chủ, tự đảm bảo chi thường xuyên theo Nghị định 60/2021/NĐ-CP của Chính phủ.
Việc huy động trẻ tại Trường mầm non Tam Quan từng bước ổn định hơn. Ảnh: M.H
Việc hỗ trợ giúp 13 trường có thời gian chuẩn bị điều kiện để trở thành đơn vị sự nghiệp công tự đảm bảo chi thường xuyên; phát triển quy mô; nâng cao chất lượng nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ; xây dựng trường chuẩn quốc gia, góp phần củng cố công tác phổ cập giáo dục MN trẻ 5 tuổi, tiến đến phổ cập trẻ 3, 4 tuổi vào năm 2027.
Thời điểm thực hiện hỗ trợ, bà Võ Thị Minh Loan, Hiệu trưởng Trường MN Tam Quan (TX Hoài Nhơn) cho rằng Nghị quyết 33/2021/NQ-HĐND kịp thời giải quyết khó khăn của trường, cũng đồng thời đáp ứng nguyện vọng, mong đợi của đông đảo phụ huynh. Công tác huy động trẻ tại trường từng bước ổn định hơn. Việc chi trả lương cán bộ, giáo viên, nhân viên kịp thời hơn.
Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Phan Thanh Liêm đánh giá quy mô trường lớp tạm ổn định và phát triển; cơ sở vật chất một số trường được cải thiện. Đến tháng 4.2023, 13 trường có 102 nhóm/lớp (tăng 3 nhóm so với cùng kỳ năm trước), với 3.267 trẻ (tăng 790 trẻ). Đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên tăng 11 người so với năm học trước.
Năm 2022, các địa phương bố trí gần 15 tỷ đồng từng bước đầu tư xây mới, cải tạo một số công trình cho 13 trường MN. Trong đó, 2/13 trường xây mới (MN Hoa Sen - Quy Nhơn và MN Tam Quan - Hoài Nhơn); 8/13 trường sửa chữa một số hạng mục; 11/13 trường mua sắm thiết bị…
1 trường mầm non công lập/địa bàn
Tuy vậy, theo Sở GD&ĐT, sau hơn 1 năm triển khai thực hiện cơ chế hỗ trợ cho 13 trường MN chuyển đổi vẫn còn khá nhiều bất cập, hạn chế. Một số địa phương chưa quan tâm đầu tư cơ sở vật chất cho trường MN thuộc đối tượng hỗ trợ.
Đáng chú ý, mặc dù học phí của các trường này thu bằng với trường MN công lập tự chủ một phần trên địa bàn, nhưng số trẻ ra lớp vẫn thấp. Các địa phương lúng túng trong việc xây dựng đề án khi có đến 9/13 trường quy mô không đảm bảo (dưới mức quy định của Bộ GD&ĐT); không đủ điều kiện để thực hiện chuyển sang tự chủ chi thường xuyên khi hết thời gian hỗ trợ (mức độ tự chủ chi thường xuyên hiện từ 6,5% - 20%).
Ông Lâm Lăng Long, Trưởng Phòng GD&ĐT TX An Nhơn, cho hay số lượng trẻ hai trường MN thuộc diện chuyển đổi trên địa bàn thị xã vẫn ít. Trường MN phường Đập Đá khá hơn khi có 115 trẻ. Còn vướng là tại phường Bình Định hiện có trường MN của thị xã và trường MN của phường nên Trường MN TX An Nhơn (trong diện chuyển đổi) chỉ có 3 lớp với 91 trẻ.
Tương tự, quy mô lớp/nhóm không đảm bảo quy định cũng diễn ra ở các trường: MN thị trấn Phù Mỹ (Phù Mỹ) có 4 lớp; MN Hoa Sen (Quy Nhơn), MN huyện Tây Sơn (Tây Sơn) cùng có 5 lớp; MN Phong Lan (Quy Nhơn) có 6 lớp; MN Hương Sen (Quy Nhơn), MN huyện Tuy Phước (Tuy Phước) có 7 lớp; MN 2/9 (Quy Nhơn) có 8 lớp.
Trường mầm non Hoa Sen (TP Quy Nhơn) được đầu tư xây mới phòng học trong năm 2022. Ảnh: M.H
Bên cạnh đó, đến thời điểm này việc xây dựng đề án chuyển đổi cho trường MN theo ông Nguyễn Tấn Hưng, Trưởng Phòng GD&ĐT huyện Phù Cát, vẫn còn lúng túng. Lý do là chưa xác định được tiền lương của cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên được tính theo mức lương cơ sở hay tính theo vị trí việc làm; chưa xác định được mức thu để tự đảm bảo chi thường xuyên vì HĐND tỉnh chưa có nghị quyết quy định mức thu học phí cụ thể cho giai đoạn 2025 - 2030.
Trong tháng 5.2023, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Hải Giang chủ trì cuộc họp với các sở, ngành và lãnh đạo UBND các huyện, thị xã, thành phố liên quan đến những tồn tại, vướng mắc trên. Ông Lâm Hải Giang yêu cầu các sở, ngành, địa phương khẩn trương khảo sát, rà soát, đánh giá hoạt động của các cơ sở giáo dục MN trên địa bàn; có kế hoạch sắp xếp, tổ chức lại các cơ sở không đảm bảo quy mô tối thiểu theo quy định của Bộ GD&ĐT, hoạt động không hiệu quả, theo hướng trên cùng một địa bàn chỉ có 1 trường MN công lập.
Các sở, ngành và địa phương lưu ý đầu tư cơ sở vật chất, sắp xếp kiện toàn tổ chức bộ máy, xây dựng đề án tiếp tục chuyển đổi sang loại hình trường công lập tự chủ tự đảm bảo chi thường xuyên theo Nghị định số 60/2021/NĐ-CP.
MAI HOÀNG