Nghề câu mực trùm ở Cát Hải
Đi dọc tỉnh lộ 639 vượt qua 3 đèo Vĩnh Hội, Tân Thanh và Chánh Oai của xã Cát Hải (huyện Phù Cát), chúng tôi gặp từng tốp người vác trên vai hai cục xốp được cột chặt vào hai thanh tre có miếng ván nhỏ ở giữa dùng làm chỗ ngồi. Đó là những người chuyên hành nghề câu mực trùm trên biển.
Mực trùm là loài bạch tuộc chỉ xuất hiện những tháng có mùa gió Tây Nam. Ông Đặng Thanh Tư (56 tuổi), ở thôn Tân Thanh, theo nghề câu mực trùm đã hơn 4 năm, cho biết: “Nghề này không biết ai sáng kiến ra nhưng nó tồn tại khá lâu ở địa phương, dụng cụ đi câu đơn giản, ai nhìn thấy đều làm được, chỉ cần 2 cục xốp, 4 thanh tre, 1 miếng ván, cần trúc, lưỡi câu, lưới là một mình ra khơi câu mực trùm. Nghề tuy vất vả lênh đênh sóng nước cả ngày, bù lại thu nhập cũng khá. Xuất phát từ 6 giờ sáng câu đến cuối giờ chiều ít cũng năm bảy ký, nhiều thì vài ba chục ký mực trùm là thường. Thu nhập có khi vài trăm ngàn, nhưng câu trúng được cả triệu đồng”.
Ở xã Cát Hải hiện có gần 200 lao động làm nghề câu mực trùm, chủ yếu là thanh niên, tập trung đông ở các thôn Vĩnh Hội, Tân Thanh, Chánh Oai. Bình quân 1 ngày, họ câu được từ 1,5 đến 2 tấn mực trùm, khi chiều đến thương lái các nơi tập trung về bờ biển Cát Hải mua 40.000 - 45.000 đồng/kg, rồi chở vào TP Hồ Chí Minh bán, những người đi câu thu về từ 67- 90 triệu đồng/ngày.
Trong quá trình hành nghề, để trụ trên biển kéo dài cả ngày, câu mực trùm được nhiều, ít tốn công sức do phải bơi từ bờ ra khơi xa như trước đây, vài năm trở lại đây người câu chuẩn bị cơm nắm, nước uống mang theo ăn trưa và tập hợp lại thành nhóm 13 - 15 người thuê một chiếc ghe máy chở bỏ ngoài khơi cách bờ cả chục cây số.
Một mình ngồi trên miếng ván nhỏ trên 2 thanh tre có gắn xốp, hai chân ngâm dưới nước biển điều khiển thay tay chèo rồi buông cần câu ở độ sâu từ chục đến 15 sải tay và đến hẹn 15 - 17 giờ ghe máy đến chở họ vào bờ, với mức trả thù lao cho chủ ghe 40.000 đồng/ người, ai không có tiền thì trả bằng 1 cân mực trùm. Anh Phan Thanh Ba (28 tuổi) hành nghề câu mực trùm ở thôn Vĩnh Hội, chia sẻ.
Địa bàn hoạt động nghề câu mực trùm trải dài từ cửa biển Đề Gi (huyện Phù Cát) tới vùng biển xã Nhơn Lý, Nhơn Hải (TP Quy Nhơn). Anh Nguyễn Văn Hồng (34 tuổi) câu mực trùm, ở thôn Chánh Oai, bộc bạch: “Bà con nông dân chúng tui sống nghề nông, nhưng lúc nông nhàn mọi người tranh thủ ra biển câu kiếm thêm con mực, con cá cải thiện đời sống. Hiện nay, ngoài câu mực trùm, chúng tui còn đi đêm câu cả mực lá, mực ống bán được giá cao hơn, người làm nghề cũng đông hơn”.
Thời gian ưu ái cho nghề câu mực trùm là lúc trời yên, biển lặng từ tháng 4 đến tháng 8 âm lịch. Nhiều người đã có thâm niên câu mực hàng chục năm quá quen với ngư trường và biết thời điểm nào mực cắn câu, vùng nào mực xuất hiện nhiều nên câu mực trùm lúc nào cũng trúng, cho thu nhập cao.
Tuy nhiên, nghề câu mực trùm cũng lắm hiểm nguy khi một mình lênh đênh cùng 2 miếng xốp giữa biển khơi, không phao cứu sinh, lại cách xa bờ, chỉ cần một chút bất cẩn thì không biết điều gì xảy ra. Bởi vậy, đây là nghề của người nghèo, ai sức khỏe không dẻo dai là không trụ nổi.
XUÂN THỨC