Phòng và điều trị viêm thanh quản
Mới đây, bệnh nhân Đỗ Văn An (50 tuổi, ở Hoài Nhơn) nhập viện trong tình trạng khàn tiếng kéo dài. Trước đó khoảng hơn 1 tháng, ông An đã điều trị ở nhà nhưng bệnh không khỏi mà ngày càng nặng hơn. Các bác sĩ đã phẫu thuật cắt polyp thanh quản, bệnh nhân xuất viện. Một tháng sau tái khám, bệnh nhân hết khàn tiếng.
Viêm thanh quản là bệnh lý tổn thương dây thanh làm cho bệnh nhân nói khàn, khản tiếng từ mức độ nhẹ khi gắng sức và khàn thường xuyên, nặng hơn là mất tiếng. Bệnh xảy ra ở mọi lứa tuổi, thường nặng hơn ở những người có thói quen nói nhiều. Trung bình một ngày có khoảng 10-20 bệnh nhân đến khám tại phòng khám Tai - Mũi - Họng, BVĐK tỉnh.
Khởi đầu của viêm thanh quản cấp thường là viêm mũi xoang, hoặc viêm mũi - họng. Người bệnh bị sốt nhẹ, chảy nước mũi, ngạt mũi, người mệt mỏi và họng rất khô rát. Sau những triệu chứng này, người bệnh bị khàn tiếng, thậm chí mất tiếng; hay có thể do sang chấn dây thanh la hét và nói quá lớn cũng dẫn đến mắc bệnh. Bệnh ít nguy hiểm nhưng ảnh hưởng lớn đến giao tiếp và dễ tái phát. Bệnh thường nặng ở các cháu nhỏ có thể gây khó thở dẫn đến tử vong trong trường hợp viêm thanh quản do sởi, bạch hầu. Bệnh viêm thanh quản mãn tính dễ nhầm với bệnh lý ác tính. Chẩn đoán xác định nhờ nội soi thanh quản và sinh thiết tế bào thanh quản.
Dấu hiệu thường gặp là khàn tiếng kéo dài và ngày một tăng, mất tiếng, khô họng, ho khan. Bệnh nhân thường nhập viện do khàn tiếng gây khó thở hoặc khàn tiếng kéo dài điều trị không đáp ứng nhưng bệnh chữa khỏi không để lại di chứng.
Bệnh viêm thanh quản phần lớn điều trị nội khoa. Trường hợp viêm thanh quản mãn tính có polyp, u nang… cần phẫu thuật và sau đó bệnh nhân tái khám định kỳ 1 tháng, 2 tháng, 3 tháng.
Để phòng bệnh không được hút thuốc lá và tránh hít phải khói thuốc lá; khói thuốc làm khô họng và gây kích ứng dây thanh âm. Uống nhiều nước, nước giúp giữ cho niêm mạc thanh quản được trơn nhẵn và sạch. Hạn chế rượu và caffein để đề phòng khô họng. Tránh khạc, động tác này khiến dây thanh âm rung bất thường và có thể làm tăng phù nề; khạc nhổ còn làm cho họng tiết nhiều chất nhày hơn và bị kích ứng hơn, càng làm cho người bệnh muốn khạc nhiều hơn. Cần lưu ý không để bị lạnh, ẩm kéo dài; nhất là khi đi trời mưa về, cần lau khô người, thay quần áo. Khi đi đường, làm việc trong môi trường bụi nên đeo khẩu trang vừa có tác dụng tránh bụi, lại tránh được cả lạnh. Khi có những triệu chứng sớm của viêm mũi, viêm họng cấp cần được điều trị ngay.
BS NGUYỄN THÀNH LONG