Dự án Lọc-hóa dầu trị giá 27 tỉ USD tại Khu kinh tế Nhơn Hội:
Bình Định và PTT quyết tâm triển khai
Thời gian gần đây, dư luận rất quan tâm về tính khả thi của Dự án Lọc-hóa dầu Nhơn Hội mà Tập đoàn Dầu khí Thái Lan (PTT) dự kiến sẽ đầu tư tại Khu kinh tế Nhơn Hội (KKTNH). PV Báo Bình Định đã phỏng vấn Chủ tịch UBND tỉnh Lê Hữu Lộc một số vấn đề liên quan đến dự án này.
Chủ tịch UBND tỉnh Lê Hữu Lộc
* Thưa ông, hiện đang có những băn khoăn về tính khả thi của Dự án Lọc-hóa dầu 27 tỉ USD của PTT dự kiến sẽ đầu tư tại KKTNH, xin ông cho biết dự án này hiện đang được xúc tiến như thế nào ?
- Dự án Lọc-hóa dầu Nhơn Hội được tỉnh và PTT tìm hiểu, đàm phán với nhau đã 3 năm. Cuối năm 2012, UBND tỉnh đã cùng với nhà đầu tư báo cáo tiền khả thi dự án, giải trình một số vấn đề liên quan, xin chủ trương đầu tư với Bộ Công Thương và lấy ý kiến các bộ, ngành Trung ương. Qua đó, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đã giao Bộ Công Thương và các bộ, ngành liên quan xem xét. Trên cơ sở tổng hợp ý kiến của các bộ, ngành liên quan, Bộ Công Thương đã có tờ trình số 3044/TTr-BCT ngày 9.4.2013 về việc bổ sung Dự án Lọc-hóa dầu tại KKTNH vào quy hoạch phát triển ngành dầu khí Việt Nam. Theo đó, đề nghị Thủ tướng chấp thuận bổ sung dự án này vào quy hoạch phát triển ngành dầu khí đến năm 2015, tầm nhìn đến năm 2025 (dự kiến đưa vào vận hành năm 2020). Hiện Thủ tướng đang xem xét và sẽ cho ý kiến trong thời gian tới.
Hiện nay, nhiệm vụ của UBND tỉnh là khẩn trương phối hợp với PTT chuẩn bị các nội dung lớn để giải trình với các bộ, ngành liên quan. Qua đó, UBND tỉnh đã đề nghị PTT giải trình rõ một số nội dung để trình Thủ tướng Chính phủ cho chủ trương đầu tư, như: cân đối cung cầu sản phẩm lọc - hóa dầu và phương án tiêu thụ sản phẩm (trong nước/xuất khẩu) của dự án; phương án cung cấp dầu thô dài hạn; các hạng mục công trình biển (đê, kè chắn sóng...); tiến độ dự án hợp lý và thực tế đối với dự án có quy mô lớn; cơ cấu vốn đầu tư (cam kết tham gia của đối tác Việt Nam, của đối tác cung cấp dầu thô); tổng mức đầu tư và hiệu quả kinh tế, khả năng thu xếp vốn.
PTT cũng đã chủ động mời lãnh đạo tỉnh đầu tháng 5 này sang Thái Lan. Tôi sẽ đi để họp, thông báo các băn khoăn của Chính phủ, các bộ, ngành và cùng PTT xem xét thống nhất nội dung giải trình bổ sung. Sau khi hoàn tất các nội dung giải trình, chúng tôi sẽ đăng ký để Chính phủ họp xem xét chủ trương đầu tư dự án (có sự tham gia của PTT). Nếu Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư, PTT sẽ được hướng dẫn thủ tục để cấp giấy chứng nhận đầu tư, đồng thời triển khai ngay việc lập báo cáo khả thi dự án và các thủ tục chuẩn bị đầu tư khác.
Chủ tịch UBND tỉnh Lê Hữu Lộc (bên phải) ký kết bản ghi nhớ triển khai Dự án Lọc - hóa dầu Nhơn Hội với PTT tại Hội nghị Xúc tiến đầu tư vùng duyên hải miền Trung tổ chức tại Đà Nẵng vào tháng 3.2013.
* Tại sao PTT lại quyết tâm chọn KKTNH để triển khai dự án, thưa ông?
- Trong 2 năm 2011 - 2012, PTT qua lại tỉnh ta liên tục, khảo sát từ dưới biển đến đất liền nơi vị trí dự kiến đặt nhà máy. Có thể nói họ đã tìm hiểu rất kỹ về KKTNH, về giao thông đi lại, tính ổn định trong chính sách đầu tư cũng như nhân lực phục vụ cho xây dựng, vận hành sau này. Lý do nhà đầu tư chọn KKTNH để triển khai dự án là do hạ tầng nơi đây khá đồng bộ. Hơn 2.000 ha đất sạch, không phải đền bù, giải phóng mặt bằng đã có sẵn đang chờ nhà đầu tư, giá thuê đất lại rẻ (15 - 16 USD/m² trong 50 năm). Ngoài ra, vị trí xây dựng có thuận lợi là nằm trên một bán đảo, mặt bằng rộng, đất sạch, phía đông có dãy núi chắn ngang, được ngăn cách với khu dân cư của thành phố bằng một vịnh biển. Trong khu vực này có cảng Quy Nhơn hiện hữu, tàu 5 vạn tấn có thể vào.
Bên cạnh đó, PTT cũng đã tính toán đến cảng chuyên dùng tại bán đảo Phương Mai, với địa điểm hút dầu thô có thể xây dựng cách nhà máy 2 km (nhiều nhà máy khác thường trên 20 km); có thể sử dụng nguồn nước ngọt từ sông Côn… Tập đoàn Điện lực Việt Nam cũng đã khởi công xây dựng Trạm biến áp 110 kV và nhánh rẽ tại đây càng tạo điều kiện tốt hơn để triển khai dự án. Nói chung, KKTNH đã cơ bản đáp ứng về cơ sở vật chất, hạ tầng cho nhà đầu tư triển khai dự án.
* Nếu dự án thuận lợi, dự kiến tiến độ triển khai sẽ như thế nào, thưa Chủ tịch?
- Hiện Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) đã có văn bản đề nghị Bộ Công Thương không nên đồng ý triển khai Dự án Lọc-hóa dầu Nhơn Hội. Tuy nhiên, nhiệm vụ của UBND tỉnh bây giờ là giải trình thỏa đáng những băn khoăn về tính khả thi của dự án, sao cho Chính phủ và các bộ, ngành thấy thuyết phục, để dự án được triển khai thuận lợi. Nhà đầu tư PTT cho biết họ đã sẵn sàng làm việc và giải trình các vấn đề liên quan đến dự án. Như vậy cho thấy họ rất quyết tâm đầu tư dự án này. PTT cam kết về khả năng tài chính và tỉnh tin tưởng dự án Lọc-hóa dầu 27 tỉ USD hoàn toàn khả thi, vì đây là Tập đoàn của Chính phủ Thái Lan. Tổng tài sản của Tập đoàn đến hơn 50 tỉ USD, nên dự án đủ cơ sở để triển khai.
Nếu dự án thuận lợi, dự kiến tiến độ được triển khai như sau: Giai đoạn 2012-2015 triển khai công tác khảo sát, lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi và khả thi, đồng thời hoàn tất công tác chuẩn bị đầu tư; đến năm 2016 sẽ tiến hành triển khai khởi công xây dựng và đến năm 2019 đưa nhà máy đi vào hoạt động.
Tỉnh ủy, UBND tỉnh đang tập trung mọi nỗ lực cùng với nhà đầu tư tiếp tục hoàn thiện các báo cáo tiền khả thi và khả thi, chuẩn bị mọi điều kiện để dự án được các bộ, ngành và Chính phủ chấp thuận, bổ sung vào quy hoạch lọc - hóa dầu và triển khai thực hiện ở tỉnh ta. Nếu dự án được triển khai thực hiện, sẽ là cú hích rất lớn, là động lực phát triển mạnh không chỉ cho Bình Định mà cho cả nước.
* Xin cảm ơn Chủ tịch!
NGỌC THÁI (Thực hiện)
Tiến sĩ Nguyễn Minh Phong - Phó Vụ trưởng, Phó Ban Tuyên truyền lý luận - Báo Nhân Dân
“Tôi nghĩ chúng ta nên ủng hộ Bình Định, ủng hộ Bộ Công Thương và phê duyệt dự án xây dựng Nhà máy lọc-hóa dầu Nhơn Hội, vì kéo theo đó là rất nhiều cái lợi. Nếu phê duyệt dự án Nhà máy lọc-hóa dầu Nhơn Hội chính là tăng tổng cung mặt hàng xăng dầu. Dù cho Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) nói là thừa, nhưng thừa thì chúng ta xuất khẩu. Điều này sẽ biến nước ta không chỉ là nước nhập khẩu, mà còn xuất khẩu sản phẩm hóa dầu. Hơn nữa, nó góp phần phát triển ngành công nghiệp hóa dầu, thúc đẩy gia tăng các ngành chế biến nguyên vật liệu từ dầu khác. Cái lợi tiếp từ “siêu dự án” chính là việc ổn định, chủ động đảm bảo nguồn cung, tránh trường hợp giá dầu thế giới chao đảo quá mức ảnh hưởng giá dầu trong nước. Bởi nếu ta ổn định tổng cung có dự trữ sẽ giúp chủ động được số lượng mức cung và giá cả, bên cạnh đó dự án này cũng sẽ giải quyết vấn đề việc làm không nhỏ cho một bộ phận lao động địa phương. Hơn nữa, ở dự án này chúng ta không bị thâm vào đầu tư công do đầu tư chủ yếu là của Thái Lan”.
Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan
“PVN đề nghị Bộ Công Thương không nên ủng hộ việc xây dựng Nhà máy lọc - hóa dầu Nhơn Hội cho thấy họ có thể lo cho cái chung là mất cân đối cung cầu xăng dầu trong nước, hiệu quả đồng vốn Nhà nước bỏ ra ở Dung Quất, Nghi Sơn sẽ giảm, nhưng có thể thực tế là họ lo bảo vệ lợi ích của mình, không chấp nhận cạnh tranh. Dù có thể được mời tham gia vốn ở nhà máy lọc-hóa dầu 27 tỉ USD, nhưng PVN cũng sẽ gặp khó ở các nhà máy lớn đã, đang đầu tư. Việc nhà đầu tư PTT có năng lực hay không, có đảm bảo hiệu quả cho đất nước hay không, cần phải tính đến, nhưng là một bài toán khác, giữa nước chủ nhà và PTT. Còn bài toán cạnh tranh thì doanh nghiệp cần chấp nhận.
Việc PTT đề nghị đầu tư Nhà máy lọc-hóa dầu Nhơn Hội, đi vay 50% vốn, mà vẫn đảm bảo hiệu quả cao thì phía Việt Nam cũng nên đặt câu hỏi tại sao họ bỏ vốn gấp mấy lần nhà máy lọc dầu trong nước mà vẫn hiệu quả cao. Quan trọng nhất là xem tính thực chất của dự án, tránh quy hoạch “treo”, còn lại cần dựa trên lợi ích quốc gia để quyết định, tránh thiên vị cho một doanh nghiệp nào”.
N.T (Tổng hợp)