Chung tay đẩy lùi “cái chết trắng” - Kỳ cuối: Trách nhiệm không của riêng ai

Với phương châm “phòng ngừa là chính”, thời gian qua, đi đôi với việc bóc gỡ, triệt phá các mắt xích, đường dây, ổ nhóm ma túy, công tác tuyên truyền nâng cao ý thức, nhận thức về tác hại của ma túy được các cấp, các ngành, các đơn vị, địa phương chú trọng. Đồng thời, cùng nâng cao hiệu quả công tác xác lập hồ sơ, đưa các đối tượng bị nghiện đi cai nghiện bắt buộc tại các cơ sở tập trung.

Hiện nay, tổng số người nghiện đang được quản lý trên địa bàn tỉnh là 33 người. Tổng số người nghi sử dụng ma túy là 956 người (tuy nhiên con số thực tế cao hơn nhiều). Tổng số người sử dụng ma túy đã được đưa vào diện quản lý theo Nghị định số 105/2021/NĐ-CP của Chính phủ là 282 người.

Đối tượng sử dụng ma túy không chỉ xuất hiện ở thành phố, thị xã mà còn ở những khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa, với 84/159 xã, phường, thị trấn có người sử dụng ma túy. Đáng chú ý, tỷ lệ thanh thiếu niên chiếm khoảng 70% đối tượng phạm tội ma túy và tiếp tục có xu hướng gia tăng.

Linh động nhiều biện pháp

Chủ đề của Tháng Hành động phòng, chống ma túy năm 2023 là “Phòng, chống ma túy quyết liệt, hiệu quả, nâng cao trách nhiệm, chủ động phối hợp - Vì một cộng đồng sạch ma túy”. Do đó, các buổi truyền thông, diễn đàn tuyên truyền về phòng, chống ma túy dành cho đối tượng học sinh, sinh viên và cộng đồng dân cư được tổ chức tại nhiều nơi với nội dung thông tin có trọng tâm, trọng điểm, phù hợp với từng nhóm đối tượng, thu hút sự quan tâm của mọi người.

Truyền thông về phòng, chống ma túy tại cơ sở góp phần nâng cao nhận thức của người dân về tác hại của ma túy, cùng chung tay tham gia đấu tranh với tội phạm ma túy. Ảnh: K.A

Mới đây, ngày 25.6, Đội CSĐT tội phạm về ma túy (CA TP Quy Nhơn) phối hợp với Đoàn phường Lý Thường Kiệt tổ chức diễn đàn Thanh niên nói không với ma túy. Ban tổ chức phổ biến thông tin về tác hại, hậu quả của việc sử dụng ma túy, công khai hình ảnh các loại ma túy phổ biến hiện nay và những “chiêu” dụ dỗ, lôi kéo sử dụng ma túy trực quan, lôi cuốn.

“Lần đầu tiên tôi được tận mắt xem những hình ảnh thực tế về ma túy, các viên thuốc lắc nhỏ xíu nhưng tác hại thật ghê gớm. Nghe chú CA nói, tôi hiểu hơn về tệ nạn ma túy và tự nhủ sẽ luôn cảnh giác để không bị rủ rê, dẫn dụ vào con đường chết người này”, Ngô Viết Anh, học sinh Trường THCS Lê Hồng Phong, chia sẻ sau khi tham gia buổi tuyên truyền.

Còn tại thôn Quan Quang (xã Nhơn Khánh, TX An Nhơn), mô hình “Không thử, không giữ, không sử dụng ma túy” được thành lập và hoạt động hơn một năm nay đã thu hút sự tham gia của cả cộng đồng dân cư và chính quyền. Mô hình không chỉ tuyên truyền về tác hại của tệ nạn ma túy, cách nhận biết người nghiện, mà còn vận động để nhân dân tự giác khai báo; kết hợp với việc tổ chức các hòm thư tố giác để nhân dân cùng tham gia tố giác tội phạm ma túy. Qua tuyên truyền, vận động, trên địa bàn thôn có 4 gia đình tự nguyện phối hợp với lực lượng CA đưa con em có biểu hiện nghiện ma túy vào diện quản lý tại địa phương. Các trường hợp này được giám sát, theo dõi cai nghiện tại nhà; hiện không phát sinh thêm đối tượng nghiện mới.

Ông Lê Bá Tân - Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn Quan Quang, cho biết: “Từ khi Mô hình đi vào hoạt động, chúng tôi đã chỉ đạo, tổ chức phổ biến, quán triệt tới toàn thể cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên và nhân dân về ý nghĩa của nó. Từ đó, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của mỗi gia đình, cá nhân đối với công tác phòng, chống ma túy; tạo chuyển biến tích cực trong cộng đồng dân cư”.

Các học viên cai nghiện tại Cơ sở cai nghiện ma túy thuộc Sở LĐ-TB&XH tham gia lao động, sản xuất. Ảnh: N.H

Với mục tiêu ngăn chặn mối nguy từ ma túy, thời gian qua, các cơ quan chức năng cũng đã đưa nhiều đối tượng đi cai nghiện bắt buộc. Ông Nguyễn Thanh Hùng, Phó Giám đốc Cơ sở cai nghiện ma túy (Sở LĐ-TB&XH), cho biết: “Từ đầu năm 2023 đến nay, Cơ sở tiếp nhận và quản lý cai nghiện 24 đối tượng (đều là nam), trong đó có 6 đối tượng cai nghiện bắt buộc (thời gian cai nghiện 12 - 24 tháng). Sau khi được cắt cơn, giải độc, ăn uống theo giờ; hằng ngày, người cai nghiện được điều trị vật lý trị liệu, sinh hoạt tập thể, lao động, chơi thể thao để dần xa và quên đi cơn thèm ma túy”.

Tiếp tục cuộc chiến với ma túy

Những tác hại và hậu quả của ma túy để lại vẫn đang từng ngày, từng giờ tác động và gây ảnh hưởng đến nhiều người, nhiều gia đình. Do đó, chung tay giảm thiểu tác hại của ma túy, đẩy lùi ma túy không chỉ là trách nhiệm của lực lượng CA, của chính quyền, hội, đoàn thể mà là trách nhiệm của mỗi người dân. 

Theo Trưởng Phòng LĐ-TB&XH TX An Nhơn Phạm Văn Hiển, việc cai nghiện ma túy tại cộng đồng hiện gặp nhiều khó khăn. Cơ sở vật chất của các trạm y tế chưa đủ điều kiện để thực hiện các biện pháp cai nghiện, chưa có các phòng chức năng nên rất khó để điều trị cắt cơn, theo dõi, phục hồi sức khỏe cho đối tượng nghiện. Do đó, cần có sự phối hợp đồng bộ, quyết liệt, hiệu quả từ phía gia đình, chính quyền, hội, đoàn thể các cấp.

Trong khi đó, Phó Chủ tịch UBND huyện Tuy Phước Nguyễn Hùng Tân cho biết: Để hạn chế sự gia tăng của tội phạm ma túy và tệ nạn ma túy, UBND huyện đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị chức năng phối hợp đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao kiến thức về phòng, chống ma túy. Cùng với đó, tập trung phát hiện, đấu tranh, triệt phá, xử lý nghiêm các đối tượng mua bán, sử dụng trái phép chất ma túy. Theo dõi, lập hồ sơ các đối tượng nghiện để đề nghị đưa đi cai nghiện bắt buộc. Đồng thời, tập trung nâng cao hiệu quả công tác cai nghiện và sau cai nghiện, giúp các đối tượng lầm lỡ có cơ hội hòa nhập cộng đồng, dân cư.

“Để việc phòng, chống ma túy đạt hiệu quả thiết thực, phát huy vai trò của gia đình trong việc vận động, tuyên truyền con em, thành viên là vấn đề hết sức quan trọng”, ông Tân nhấn mạnh.

Tội phạm ma túy là tội phạm ẩn, bởi ma túy là nguyên nhân của nhiều loại tội phạm và tệ nạn xã hội. Do đó, cuộc chiến với tội phạm ma túy mang tính thường xuyên, liên tục. Lực lượng trinh sát ma túy phải luôn bám sát di biến động của tội phạm ma túy để có phương án đấu tranh phù hợp. Như chia sẻ của đại úy Nguyễn Thanh Huấn, Phó Đội trưởng Đội CSĐT tội phạm về ma túy (CA TX Hoài Nhơn) về chuyên án 1222L, do đối tượng Nguyễn Tấn Linh (SN 1996, ở phường Hoài Thanh Tây, TX Hoài Nhơn) cầm đầu.

“Khi nắm vững quy luật, phương thức hoạt động của Linh cùng đồng bọn, phương án bắt giữ được thiết lập. Sau khi tổ công tác phát hiện nhóm 7 đối tượng do Linh cầm đầu tụ tập tại một nhà trọ thuộc khu phố Thạnh Xuân (phường Hoài Hương), lực lượng nhanh chóng cùng tổ công tác lên phương án đột nhập, bắt quả tang Linh cùng đồng bọn đang phân chia ma túy và tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy. Qua kiểm tra, khám xét, chúng tôi thu giữ gần 3 g ma túy đá và nhiều bộ dụng cụ sử dụng chất ma túy”, đại úy Huấn kể lại.

Tuy thời gian “cất vó” rất nhanh, nhưng để có được kịch bản truy bắt thành công như trên, lực lượng đã mất gần một tháng sàng lọc, hóa trang, mật phục. Từ trường hợp điển hình này cho thấy, phòng, chống ma túy là nhiệm vụ thường xuyên, liên tục và lâu dài, đòi hỏi sự kiên trì, bền bỉ, quyết liệt, quyết tâm rất cao và cần có sự phối hợp chặt chẽ, đồng bộ của các cấp, ngành, các tổ chức chính trị - xã hội.

Do đó, cần chú trọng công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức về phòng, chống ma túy; đẩy mạnh các hoạt động cai nghiện ma túy tại gia đình và cộng đồng, giúp đỡ người nghiện tái hòa nhập cộng đồng; quyết liệt đấu tranh, phát hiện và xử lý các tội phạm về ma túy. Đặc biệt là phát huy vai trò của cấp xã với nòng cốt là lực lượng CA tuyến xã trong công tác phòng, chống ma túy ngay từ cơ sở.

KIỀU ANH - NGUYỄN HÂN