Râm ran làn điệu bài chòi
Nhằm bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại - nghệ thuật bài chòi trên địa bàn huyện Phù Mỹ, thời gian qua vào các dịp lễ, tết, CLB bài chòi Trung tâm VH-TT-TT huyện Phù Mỹ thường xuyên biểu diễn tại các khu văn hóa cộng đồng và tìm cách nâng dần tần suất lên. Nhờ vậy phong trào bài chòi dân gian ở Phù Mỹ đang dần lan tỏa khá nhanh.
Sống trong sự hòa điệu của bà con
Làm khán giả tại đêm diễn của CLB bài chòi Trung tâm VH-TT-TT huyện Phù Mỹ tại quảng trường xã Mỹ Chánh vào các đêm 2 và 3.7 mới đây, tôi bất ngờ trước sự có mặt đông đảo của bà con nhân dân. Bà Ngô Thị Hương, 82 tuổi, ở thôn Chánh Thiện, xã Mỹ Chánh cho biết: Tôi thường xuyên nghe bài chòi nhưng chủ yếu là qua đài, lâu lắm mới được xem trực tiếp như vầy. Thật là sướng cái lỗ tai quá! Đúng giọng điệu quê hương nên những câu bài chòi giàu cảm xúc, tươi tắn mà vẫn hóm hỉnh, gần gũi. Sau nhiều năm không được xem bài chòi, mãi mấy năm gần đây ở tỉnh mình rộ lại, là người say mê bài chòi, tôi thấy rất ưng cái bụng!
Vừa “thượng chòi” để trải nghiệm, ông Nguyễn Hồng Hoàng, một người dân địa phương xin được giao lưu một đoạn bài chòi để góp vui và được đông đảo khán giả tán thưởng. Ông Hoàng chia sẻ: Bài chòi đã ăn vào máu thịt của dân mình rồi. Không biết thì thôi, biết rồi rất dễ say đắm. Cũng nhiều năm rồi, làng quê này mới vang lên trở lại những làn điệu bài chòi. Tôi thấy làng xóm, đất đai, ruộng vườn…như râm ran theo câu hát, hòa điệu với sự hâm mộ của bà con.
Hai đêm liền khi CLB biểu diễn tại xã Mỹ Chánh, khán giả Nguyễn Hồng Hoàng đều thượng chòi và xin trình diễn bài chòi để giao lưu. Ảnh: GIA BẢO
Không riêng gì ông Hoàng, hai đêm bài chòi ở Mỹ Chánh còn có khá nhiều khán giả khác xin được góp vui, hát giao lưu và đêm diễn bất ngờ trở thành ngày hội của bài chòi.
Cùng nhau khôi phục, phát triển
So với nhiều địa phương khác như Hoài Nhơn, Tuy Phước, Quy Nhơn…, Phù Mỹ chưa phải là nơi hồi phục và phát triển mạnh bài chòi dân gian. Nhưng cũng có lẽ vì thế mà những đêm diễn của CLB bài chòi thuộc Trung tâm VH-TT-TT huyện luôn thu hút rất đông người hâm mộ.
Ông Nguyễn Vinh, 62 tuổi, ở xã Mỹ Hòa, Phó chủ nhiệm CLB, cho biết: Tôi từng theo các đoàn bài chòi khoảng 30 năm, năm 2018, khi CLB bài chòi huyện Phù Mỹ ra đời, tôi tham gia sinh hoạt ngay. Được sự động viên của lãnh đạo huyện, chúng tôi chuyên cần tập luyện và nỗ lực trình diễn phục vụ bà con trong huyện đến hết khả năng. Cùng với đó, tôi còn trao đổi kinh nghiệm, chỉ bày cho các thành viên kế cận. Điều vui mừng nhất là các bạn ấy cũng say mê và người dân thì dành cho bài chòi dân gian sự hâm mộ đặc biệt.
Hiệu “nhí” 9 tuổi Nguyễn Kiều My tham gia hô bài chòi tại xã Mỹ Chánh tối ngày 2.7. Ảnh GIA BẢO
Anh Nguyễn Ngọc Hoàng, ở xã Mỹ Trinh, một thành viên CLB cho hay: Tôi tham gia sinh hoạt bài chòi chỉ mới vài năm nay thôi. Sau những lần đưa vợ con cùng đi chơi cho vui, rất mừng là cả hai mẹ con đều yêu bài chòi đến mức trở thành hiệu, riêng cháu Nguyễn Kiều My, 9 tuổi được các cô chú đánh giá cao, cho tham gia và động viên biểu diễn phục vụ bà con.
Mới học lớp 4 nhưng bé My dạn dĩ, lanh lợi, cô bé bộc bạch: Con thấy mấy cô chú hát nên con cũng bắt chước hát; một số đoạn con về nhà nhờ ba chỉ thêm. Trong hàng trăm câu thai nói về 27 con bài, con đã học thuộc 27 câu cho 27 con bài con chính để có thể hô hát, góp thêm sự phong phú cho buổi trình diễn của CLB. Con rất thích bài chòi!
Các hội, buổi biểu diễn bài chòi trước đây ở Phù Mỹ đều do ngân sách đài thọ. Riêng hai đêm diễn vừa qua ở Mỹ Chánh có một chút khác. Ông Lại Quốc Nam - Chủ nhiệm CLB, cán bộ phụ trách văn hóa văn nghệ của Trung tâm VH-TT-TT huyện chia sẻ: Đáp ứng nguyện vọng của bà con, thành viên CLB chủ động kết nối với một số DN, nhà hảo tâm… có khả năng hỗ trợ chi phí để tổ chức. Việc vận dụng nguồn xã hội thành công tốt đẹp, tạo được ấn tượng, tác động lớn trong công chúng. Với đà này, CLB sẽ lên kế hoạch thực hiện thêm nhiều đêm diễn nữa.
“Thời gian qua, Trung tâm VH-TT-TT huyện đã tổ chức nhiều hoạt động nhằm bảo tồn, phát triển bài chòi dân gian, điển hình là mời nhiều NSND, NSƯT và nghệ nhân bài chòi nói chuyện chuyên đề về dân ca, bài chòi tại các trường học trong huyện; tổ chức một số lớp giới thiệu và truyền dạy bài chòi dân gian. Từ năm 2023, nội dung dân ca, bài chòi chính thức được đưa vào cuộc thi giọng hát hay hằng năm của huyện nhằm khơi dậy và phổ biến những làn điệu bài chòi dân gian. Mới đây chúng tôi cũng đã đầu tư làm một bộ 9 chòi thật bài bản để có thể khai hội bất cứ lúc nào”, ông Lê Quang Vinh - Giám đốc Trung tâm VH-TT-TT huyện Phù Mỹ vui vẻ cho biết.
GIA BẢO