Di tích Ðôi bờ Hiền Lương - Bến Hải, Thành cổ Quảng Trị: Biểu tượng khí phách Việt Nam-điểm đến vì hòa bình
Hai Di tích quốc gia đặc biệt Ðôi bờ Hiền Lương - Bến Hải và Thành cổ Quảng Trị luôn được Chính phủ và tỉnh Quảng Trị dành nhiều sự quan tâm đầu tư ngân sách bảo tồn, tôn tạo nhằm phát huy các giá trị như giáo dục truyền thống cách mạng, phục vụ phát triển du lịch. Ðây là các di tích gắn với địa danh có ý nghĩa lịch sử sâu sắc, là biểu tượng của khí phách Việt Nam, điểm đến của du lịch Vì hòa bình.
Điều người gọi Quảng Trị là bảo tàng sinh động của chiến tranh bởi có đến 500 di tích với 561 điểm, gồm 4 di tích quốc gia đặc biệt với 28 điểm di tích thành phần, 20 di tích quốc gia, 476 di tích cấp tỉnh, trong đó hầu hết là di tích lịch sử cách mạng. Ðến với Quảng Trị, du khách luôn trân trọng, khâm phục trước những câu chuyện chiến tranh cách mạng để bảo vệ nền hòa bình, độc lập của dân tộc.
Giá trị lịch sử to lớn
Ðôi bờ Hiền Lương - Bến Hải luôn đau đáu trong lòng mỗi người con đất Việt. Ðầu cầu Hiền Lương ở phía bờ bắc có dòng chữ in rõ trên cổng chào “Nam Bắc là một nhà - Bắc Nam là ruột thịt” khẳng định một chân lý trường tồn, bất diệt của dân tộc Việt Nam.
Cách Ðôi bờ Hiền Lương - Bến Hải về phía nam khoảng gần 40 km có một địa danh nổi tiếng nữa là Thành cổ Quảng Trị. Trở lại những ngày cách mạng miền nam đang bước vào giai đoạn quyết liệt, ngay sau thắng lợi của chiến dịch phản công Ðường 9 - Nam Lào năm 1971, Bộ Chính trị đề ra nhiệm vụ của chiến trường miền Nam là giành thắng lợi quyết định trong năm 1972; kịp thời nắm lấy thời cơ lớn, đẩy mạnh tiến công quân sự, chính trị để giành thắng lợi trên bàn ngoại giao.
Di tích quốc gia đặc biệt Ðôi bờ Hiền Lương - Bến Hải nhìn từ trên cao. Ảnh: THÀNH ĐẠT
Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương quyết định chọn Quảng Trị - Thừa Thiên làm hướng chiến lược chủ yếu. Cuộc tấn công của các đơn vị bộ đội diễn ra trong vòng hơn một tháng (từ ngày 30.3 - 1.5.1972), đập tan tuyến phòng thủ chiến lược mạnh nhất của địch, giáng một đòn mạnh vào chiến lược “Việt Nam hóa chiến tranh” của đế quốc Mỹ; hoàn thành giải phóng tỉnh Quảng Trị, đạt được mục tiêu trên mặt trận ngoại giao.
Tức tối trước thất bại đau đớn này, từ ngày 28.6.1972, đế quốc Mỹ và quân đội Sài Gòn mở cuộc hành quân hòng tái chiếm Quảng Trị; mở đầu cho 81 ngày đêm quân Giải phóng chiến đấu chống phản công để bảo vệ Thành cổ và TX Quảng Trị. Kết thúc chiến dịch, Thành cổ chỉ còn lại dấu tích của một vài đoạn tường loang lổ vết đạn, các công trình đã bị đánh sập, phía nội thành hoàn toàn bị xóa dấu vết.
Năm 2013, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định xếp hạng Ðôi bờ Hiền Lương - Bến Hải và Thành cổ Quảng Trị là hai Di tích quốc gia đặc biệt. Cả hai di tích được Bộ VH-TT&DL cũng như tỉnh Quảng Trị quan tâm, đầu tư bảo tồn, tôn tạo để phát huy giá trị.
Ðiểm nhấn của lễ hội Vì hòa bình
HĐND tỉnh Quảng Trị vừa thông qua Nghị quyết phê duyệt chủ trương đầu tư hai dự án: Công viên Thống nhất tại Di tích quốc gia đặc biệt Ðôi bờ Hiền Lương - Bến Hải; Di tích quốc gia đặc biệt Thành cổ Quảng Trị và những địa điểm lưu niệm sự kiện 81 ngày đêm chiến đấu, bảo vệ Thành cổ Quảng Trị; tổng kinh phí đầu tư 170 tỷ đồng từ nguồn ngân sách trung ương.
Từ năm 2021, Chính phủ đồng ý chủ trương cho phép tỉnh được tổ chức lễ hội với thông điệp Vì hòa bình, định kỳ hai năm một lần và nằm trong danh mục sự kiện văn hóa lớn của quốc gia, là hoạt động văn hóa đương đại nhằm tôn vinh giá trị của hòa bình, kêu gọi mọi người chung tay đấu tranh, gìn giữ, xây dựng cuộc sống hòa bình, thịnh vượng, bền vững cho quê hương, đất nước và nhân loại.
Lễ hội còn nhằm tưởng niệm, tri ân các Anh hùng liệt sĩ đã anh dũng hy sinh vì sự trường tồn của Tổ quốc; tưởng niệm các nạn nhân chiến tranh, những mất mát đau thương do chiến tranh gây ra. Dự kiến lễ hội Vì hòa bình lần thứ nhất được tổ chức vào tháng 7.2024 nên việc xúc tiến đầu tư, tôn tạo hai di tích đặc biệt này đặt ra yêu cầu cấp thiết hơn lúc nào hết.
Lễ hội Vì hòa bình lần thứ nhất có thông điệp “Chung tay kiến tạo thế giới hòa bình”, là một không gian hội tụ và sáng tạo, chuyển tải giá trị hòa bình, là câu chuyện lịch sử văn hóa đặc sắc. Năm 2024 sẽ diễn ra sự kiện kỷ niệm 70 năm cầu Hiền Lương, sông Bến Hải trở thành giới tuyến chia cắt đất nước, cho nên lễ hội sẽ được khai mạc tại Di tích quốc gia đặc biệt Ðôi bờ Hiền Lương - Bến Hải; bế mạc tại Di tích quốc gia đặc biệt Thành cổ Quảng Trị với chương trình thả hoa đăng, thắp nến tri ân tại sông Thạch Hãn.
M.LÂM (Theo nhandan.vn)