Ngành Nông nghiệp tỉnh:
Chủ động các biện pháp ứng phó thiên tai
Mùa mưa bão đang đến gần, các ngành chức năng và các địa phương trong tỉnh đang tập trung triển khai các biện pháp phòng chống lụt bão và tìm kiếm cứu nạn (PCLB-TKCN) năm 2014. PV Báo Bình Định đã phỏng vấn ông Phan Xuân Hải, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi, Đê điều và PCLB (thuộc Sở NN-PTNT) quanh công tác PCLB của ngành Nông nghiệp tỉnh.
* Thưa ông, trước mùa mưa bão năm nay, tính an toàn của hệ thống các công trình thủy lợi, đê điều trên địa bàn tỉnh ta đang ở mức độ nào?
- Tỉnh ta hiện có 161 hồ chứa nước lớn nhỏ với tổng dung tích 566,4 triệu m3, trong đó, Công ty TNHH Khai thác công trình thủy lợi Bình Định quản lý 15 hồ chứa nước lớn, các hồ chứa còn lại do các địa phương quản lý. Ngoài ra, tỉnh ta còn có trên 400 km đê sông, đê biển và hàng ngàn cây số kênh mương thủy lợi. Thời gian qua, bằng nhiều nguồn vốn khác nhau, tỉnh ta đã đầu tư xây dựng, nâng cấp nhiều công trình thủy lợi (CTTL) quan trọng, phục vụ tốt hơn cho sản xuất nông nghiệp trên địa bàn.
“Phải thừa nhận rằng trước mùa mưa lũ năm nay có nhiều đoạn đê không đảm bảo an toàn”
Tuy vậy, khách quan nhìn nhận, chất lượng cơ sở hạ tầng thủy lợi của tỉnh ta còn yếu kém. Riêng đối với các hồ chứa nước, do được xây dựng lâu năm bằng biện pháp thủ công, qua thời gian sử dụng bị tác động bởi thiên tai, bão lũ nên đã có nhiều hồ chứa bị hư hỏng, xuống cấp. Qua kiểm tra, toàn tỉnh hiện có 40 hồ chứa nước (chủ yếu do các địa phương quản lý) không bảo đảm an toàn, trong đó có 14 hồ bị hư hỏng nặng, có nguy cơ xảy ra sự cố khi có mưa lũ lớn.
Theo phân cấp của Bộ NN-PTNT, hệ thống đê sông, đê biển trên địa bàn tỉnh thuộc cấp V, độ bền vững thấp, mức độ hỗ trợ đầu tư hàng năm của Trung ương cũng rất thấp. Đến nay, trong số hơn 400 km đê sông, đê biển mới chỉ có khoảng 30% được kiên cố hóa. Đặc biệt, sau mùa mưa lũ năm 2013, có nhiều đoạn đê kè bị sạt lở nặng, nhưng do khó khăn về kinh phí nên chính quyền các địa phương và người dân chỉ khắc phục tạm thời để phục vụ sản xuất. Bởi vậy, phải thừa nhận rằng trước mùa mưa lũ năm nay có nhiều đoạn đê không đảm bảo an toàn.
* Được biết, tỉnh ta rất quan tâm đến việc nâng cấp, sửa chữa các CTTL phục vụ sản xuất nông nghiệp. Ông có thể cho biết việc thực hiện công tác này trong năm 2014?
- Năm 2014, tỉnh ta đầu tư rất nhiều kinh phí để chống hạn, nên việc đầu tư sửa chữa, nâng cấp các CTTL cũng có phần hạn chế. Theo đó, tỉnh ta sử dụng kinh phí từ chương trình an toàn hồ chứa để nâng cấp 3 hồ chứa nước: Đá Bàn (Hoài Ân); Hóc Xeo, Chánh Hùng (Phù Cát); sử dụng nguồn vốn hỗ trợ của Ngân hàng Thế giới để nâng cấp trên 5,6 km đê sông Côn thuộc địa bàn xã Phước Lộc (Tuy Phước); Nhơn An, Nhơn Phúc, Nhơn Hậu, Nhơn Mỹ (thị xã An Nhơn). Ngoài ra, trong khuôn khổ của Dự án nâng cấp hệ thống đê và trồng rừng ngập mặn để ứng phó với biến đổi khí hậu vùng đầm Thị Nại, năm 2014, tỉnh ta đã nâng cấp được 14 km đê Đông thuộc địa bàn phường Nhơn Bình (TP Quy Nhơn) và xã Phước Thuận (Tuy Phước).
* Còn việc đảm bảo an toàn cho các công trình hồ chứa và hệ thống đê sông, đê biển trong mùa mưa bão năm nay thì thế nào, thưa ông?
- Thời tiết ngày càng diễn biến phức tạp, thiên tai, bão lũ luôn đe dọa sự an toàn các CTTL, nhất là đối với các hồ chứa nước bị xuống cấp nghiêm trọng và các đoạn đê sông, đê biển bị sạt lở mới chỉ được gia cố tạm. Bởi vậy, cần thiết phải có những giải pháp cụ thể cho mỗi công trình, đồng thời giải quyết nhanh các vấn đề nảy sinh trong quá trình thi công và đảm bảo an toàn cho các hồ chứa đã bị xuống cấp. Để làm được điều đó, ngành Nông nghiệp tỉnh đã rà soát, lập khối lượng tương ứng với nguồn vốn đã bố trí, yêu cầu các nhà thầu phải lập tiến độ thi công chi tiết và tập trung lực lượng, phương tiện, vật liệu đẩy nhanh tiến độ các công trình đang thi công nhằm hoàn thành kế hoạch vượt lũ vào cuối tháng 8.2014.
Chúng tôi cũng tăng cường kiểm tra, giám sát về tiến độ, chất lượng công trình, kịp thời giải quyết những khó khăn, vướng mắc nảy sinh trong quá trình thi công. Với những công trình đã hoàn thành, sẽ tổ chức kiểm tra, nghiệm thu, bàn giao đưa vào phục vụ sản xuất ngay. Với những công trình còn dở dang, chúng tôi yêu cầu nhà thầu đẩy nhanh tiến độ thi công, và thực hiện phương án phòng tránh tác động về thiên tai, nhằm hạn chế đến mức thấp nhất rủi ro có thể xảy ra.
Sở NN-PTNT đã chỉ đạo Công ty TNHH Khai thác CTTL và BQL Dự án thủy lợi kiểm tra toàn bộ các CTTL trong tỉnh, xây dựng phương án PCLB cho từng công trình và phương án đảm bảo an toàn cho người dân vùng hạ lưu. Trên cơ sở đó, tiến hành sửa chữa, nâng cấp các công trình hư hỏng nặng, ưu tiên sửa chữa các hồ chứa nước xung yếu; chuẩn bị lực lượng, phương tiện, vật tư, lương thực tại chỗ, sẵn sàng ứng phó trong mọi tình huống. Mặt khác, rà soát, bổ sung, cập nhật các quy trình vận hành đã có và xây dựng quy trình vận hành hệ thống sông Côn - Hà Thanh nhằm điều tiết lũ và giảm ngập lụt vùng đồng bằng hạ lưu.
Bên cạnh sự nỗ lực của ngành Nông nghiệp, đề nghị chính quyền các địa phương, hội- đoàn thể cần tăng cường công tác thông tin tuyên truyền, hướng dẫn người dân các biện pháp PCLB để chủ động ứng phó. Xây dựng và thực hiện phương án, kế hoạch PCLB-TKCN theo phương châm 4 tại chỗ. Các địa phương cũng cần thường xuyên kiểm tra và gia cố, sửa chữa các hồ chứa nước, các đoạn đê sông bị sạt lở nặng; chủ động phương án PCLB, bảo vệ người dân ở vùng có nguy cơ xảy ra thiên tai cao.
PHẠM TIẾN SỸ (Thực hiện)