Từng bước xây dựng, hoàn thiện hệ thống lý luận văn nghệ Việt Nam

Suốt 20 năm qua, Hội đồng Lý luận, Phê bình Văn học, Nghệ thuật Trung ương đã góp phần định hướng và thúc đẩy sự phát triển nền văn học, nghệ thuật Việt Nam.

Chương trình nghệ thuật chào mừng lễ kỷ niệm. (Ảnh: Phương Hoa/TTXVN)

Phát biểu tại lễ kỷ niệm 20 năm ngày thành lập (10.9.2003-10.9.2023) Hội đồng Lý luận, Phê bình Văn học, Nghệ thuật Trung ương tối 5.9, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa nhấn mạnh Hội đồng cần tiếp tục bám sát và thấu hiểu sâu sắc hơn nữa thực tiễn văn học, nghệ thuật đang vận động, phát triển đa dạng, phong phú; từ đó nâng cao khả năng phát hiện, dự báo, tổ chức nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn một cách khoa học và có hệ thống đối với những vấn đề lớn đang đặt ra.

Hội đồng cần tăng cường số lượng, gắn với nâng cao chất lượng báo cáo tư vấn cho Đảng, Nhà nước, nhất là tư vấn chuyên đề, chuyên sâu; kiên định phát huy vai trò nền tảng, chủ đạo của mỹ học Mácxít, tư tưởng Hồ Chí Minh về văn học, nghệ thuật; tổ chức nghiên cứu thấu đáo tư tưởng văn nghệ truyền thống của cha ông; tiếp thu có chọn lọc tinh hoa lý luận văn học, nghệ thuật trên thế giới; từng bước xây dựng và hoàn thiện hệ thống lý luận văn nghệ Việt Nam.

Đây cũng chính là một trong 5 nội dung hoạt động mà Hội đồng Lý luận, Phê bình Văn học, Nghệ thuật Trung ương cần tập trung thực hiện trong thời gian tới.

Theo đó, Hội đồng hợp tác, liên kết chặt chẽ hơn nữa với đội ngũ những người làm công tác lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật, qua đó góp phần định hướng và nâng cao hiệu quả các hoạt động sáng tạo, quảng bá và tiếp nhận văn học, nghệ thuật.

Ông Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương phát biểu tại buổi lễ. (Ảnh: PV/Vietnam+)

Thứ ba, tiếp tục xây dựng cơ chế và kế hoạch hợp tác quốc tế có hiệu quả trên lĩnh vực lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật.

Thứ tư, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị liên quan, chủ động tham gia tổng kết thực tiễn; sơ kết, tổng kết nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Đảng trong lĩnh vực văn học, nghệ thuật. 

Thứ năm, phát huy bài học kinh nghiệm qua 20 năm xây dựng và trưởng thành, tiếp tục xây dựng hội đồng ngày càng chuyên nghiệp, vững mạnh.

Nhân dịp kỷ niệm 20 năm ngày thành lập, ông Nguyễn Trọng Nghĩa cũng ghi nhận và biểu dương nỗ lực, sáng tạo và thành tích mà Hội đồng Lý luận, Phê bình Văn học, Nghệ thuật Trung ương đã đạt được trong thời gian qua.

“Trải qua 20 năm xây dựng và phát triển, với 5 nhiệm kỳ hoạt động, Hội đồng Lý luận, Phê bình Văn học, Nghệ thuật Trung ương đã tập hợp, kết nối trí tuệ, tâm huyết của nhiều chuyên gia, nhà lý luận, phê bình, văn nghệ sỹ cả nước; hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ được giao; góp phần định hướng và thúc đẩy sự phát triển nền văn học, nghệ thuật Việt Nam”, ông Nguyễn Trọng Nghĩa khẳng định.

Một số ấn phẩm của Hội đồng Lý luận, Phê bình Văn học, Nghệ thuật Trung ương.(Ảnh: Minh Thu/Vietnam+)

Cũng tại lễ kỷ niệm, Phó Giáo sư-Tiến sỹ, nhà văn Nguyễn Thế Kỷ, Chủ tịch Hội đồng đã điểm lại lịch sử hình thành và phát triển Hội đồng Lý luận, Phê bình Văn học, Nghệ thuật Trung ương.

Để bảo vệ chủ nghĩa Marx-Lenin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng, xử lý đúng đắn mối quan hệ giữa chính trị và văn nghệ; đấu tranh phản bác các quan điểm, luận điệu sai trái, thù địch, Ban Bí thư Trung ương Đảng Khóa IX đã ban hành Quyết định số 81-QĐ/TW, ngày 10.9.2003 về việc thành lập Hội đồng Lý luận, Phê bình Văn học, Nghệ thuật Trung ương.

Suốt 20 năm qua, hội đồng đã tập trung nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn, tư vấn giúp Đảng, Nhà nước xây dựng và lãnh đạo thực hiện nhiều nghị quyết, chính sách ở tầm chiến lược, vĩ mô về văn hóa, văn nghệ; tư vấn và hỗ trợ nhiều ban, bộ, ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị trong công tác chỉ đạo, quản lý văn hóa, văn nghệ.

Hội đồng đã tiến hành nhiều cuộc khảo sát thực tiễn, nghiên cứu lý luận ở trong và ngoài nước, tư vấn giúp lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các ban, bộ, ngành, địa phương nhiều vấn đề quan trọng, cấp thiết về văn hóa, văn nghệ như “Giải quyết mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và phát triển văn học, nghệ thuật”; “Đánh giá tác động của chủ trương xã hội hóa đến sự phát triển văn học, nghệ thuật”; “Vấn đề tiếp thu lý thuyết văn nghệ nước ngoài vào Việt Nam”; “Xây dựng và phát triển văn học, nghệ thuật Việt Nam sau 15 năm thực hiện Nghị quyết 23-NQ/TW của Bộ Chính trị”; “Văn học, nghệ thuật với việc quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam ra thế giới”...

Hội đồng tổ chức các hội nghị tập huấn nhằm nâng cao nhận thức, trình độ, năng lực và bản lĩnh cho đội ngũ cán bộ lĩnh vực tuyên giáo, văn hóa, văn nghệ, báo chí, xuất bản, truyền thông, nghiên cứu, giảng dạy về văn học, nghệ thuật; bồi dưỡng trình độ, nghiệp vụ cho các cây bút lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật trẻ.

Phó Giáo sư-Tiến sỹ, nhà văn Nguyễn Thế Kỷ, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Hội đồng. (Ảnh: PV/Vietnam+)

Hàng năm, hội đồng tổ chức thẩm định và trao Tặng thưởng các tác giả có tác phẩm lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật xuất sắc và hỗ trợ xuất bản cho các bản thảo sách có chất lượng cao. Tính đến tháng 9.2023, có 248 tác phẩm đã được trao tặng thưởng; có 147 bản thảo được hỗ trợ xuất bản thành sách chuyên khảo.

Tại buổi lễ, Hội đồng Lý luận, Phê bình Văn học, Nghệ thuật Trung ương và Ban Biên tập Tạp chí Lý luận, Phê bình Văn học, Nghệ thuật chính thức khai trương tạp chí điện tử với tên miền https://lyluanphebinh.vn đánh dấu bước phát triển mới của tạp chí, nối dài kênh thông tin, mở rộng diễn đàn nghiên cứu, trao đổi học thuật về văn học, nghệ thuật trên nền tảng số.

Theo Minh Thu (Vietnam+)