Dạy 2 buổi/ngày ở tiểu học theo chương trình giáo dục phổ thông mới ở TP Quy Nhơn:

Trường học “gồng mình” theo chương trình

Việc thiếu phòng học, thiếu giáo viên khiến nhiều trường tiểu học, nhất là trường ở nội thành Quy Nhơn phải dồn lớp, dồn học sinh để đáp ứng yêu cầu dạy học 2 buổi/ngày theo chương trình giáo dục phổ thông 2018.

Chương trình đi trước, trường lớp “mướt mồ hôi” theo sau

Tiết học môn Đạo đức của cô trò lớp 2G, Trường Tiểu học Lê Hồng Phong, về chủ đề quý trọng thời gian diễn ra chiều 15.9, theo phương pháp dạy học mới của chương trình giáo dục phổ thông (GDPT) 2018 có nhiều hoạt động cho học sinh (HS). Dù rất cố gắng, cô giáo Nguyễn Thị Kim Hương cũng chỉ có thể tổ chức thành nhóm 2 HS, hoạt động trò chơi cũng chỉ được 3 HS/tổ tham gia. Theo cô Hương, lớp khá đông (42 HS) trong khi phương pháp dạy theo chương trình mới phù hợp với quy mô 30 - 35 em/lớp. HS đông, lớp học chỉ chừng đó diện tích, bố trí 4 dãy bàn học san sát nhau nên khó tổ chức hoạt động cho HS; việc xếp bàn để học nhóm cũng rất khó khăn.

Trường Tiểu học Lê Hồng Phong hiện có 45 lớp (bình quân 43,5 HS/lớp). Dù trường mới được đưa vào hoạt động cuối tháng 8.2023, nhưng xây trên quỹ đất có hạn nên chỉ có 35 phòng học. Không chỉ thiếu phòng học, Hiệu trưởng Võ Văn Ẩn cho hay, trường còn có nỗi khổ thiếu giáo viên (GV) khi đến giờ mới có 58 GV, thiếu tới 9 GV. Trong điều kiện đó, trường ưu tiên cho HS khối 1 học 9 buổi/tuần; còn khối 2 và khối 3 học 7 buổi/tuần, khối 4 học 8 buổi/tuần, khối 5 học 6 buổi/tuần, linh hoạt dạy đúng, đủ nội dung, thời lượng các môn học bắt buộc.

Việc tổ chức hoạt động trong tiết học của cô trò lớp 2G, Trường Tiểu học Lê Hồng Phong, gặp khó khăn. Ảnh: M.H

Nhưng trường học trong tình trạng phải “gồng” lên để có thể đảm bảo việc dạy 2 buổi/ngày theo chương trình GDPT mới không phải cá biệt. Từ thời điểm bắt đầu triển khai lộ trình dạy học 2 buổi/ngày theo chương trình GDPT 2018 cho khối 1, đến nay đã là khối 4, quy mô và sĩ số HS của Trường Tiểu học Nguyễn Văn Cừ chưa bao giờ về được con số 35 HS/lớp. Năm học này, trường có 2.293 HS/52 lớp, bình quân 44 HS/lớp. Trường tận dụng hết mức cũng chỉ có 39 phòng học, ưu tiên nhất cũng chỉ bố trí được cho 9/11 lớp 1 và 8/10 lớp 2 học bán trú đủ 2 buổi/ngày; 4 lớp 1 và 2 còn lại không bán trú, chỉ học 6 buổi/tuần. Khối 3 học 6 buổi/tuần, khối 4 học 7 buổi/tuần để hoàn thành chương trình bắt buộc; còn khối 5 học 1 buổi/ngày.

Bà Nguyễn Thị Hồng Phúc, Phó Hiệu trưởng nhà trường, thẳng thắn thừa nhận, việc xếp lớp, phòng học và GV rất căng, ngay cả khi đã dồn lớp, dồn HS. Số lượng HS của trường quá đông nên không đáp ứng kịp dạy học 2 buổi/ngày cho tất cả khối lớp đang thực hiện chương trình GDPT 2018. Bình quân mỗi lớp có tới 44 HS nên cũng ảnh hưởng đến việc triển khai phương pháp dạy học mới.

Xoay xở trong khi chờ

Xoay sở bố trí dạy 2 buổi/ngày và dồn lớp vẫn đảm bảo tối đa quy mô 35 HS/lớp, song Trường Tiểu học Hoàng Quốc Việt đã “co” lại 1 lớp để đảm bảo cho 23 lớp/22 phòng học. Hiệu trưởng Nguyễn Việt Cường nhấn mạnh đây tiếp tục là vấn đề của năm học tới đây khi chương trình mới triển khai cho lớp 5 học 2 buổi/ngày. Chương trình GDPT 2018 có nhiều hoạt động giáo dục và hoạt động trải nghiệm, nhưng hiện trường không có sân chơi, bãi tập để tổ chức. Còn GV thì thiếu, một số môn chuyên như Tin học, Giáo dục thể chất, trường chỉ có… 1 GV. Đầu năm học, điều đầu tiên hiệu trưởng làm là động viên GV cố gắng giữ gìn sức khỏe!

Một số môn chuyên của Trường Tiểu học Hoàng Quốc Việt chỉ có… 1 giáo viên. Ảnh: M.H

Từ năm 2020, thành phố đã có đề án đầu tư cơ sở vật chất để tổ chức dạy học 2 buổi/ngày ở tiểu học nhằm đáp ứng chương trình GDPT 2018, dành ưu tiên phần lớn nguồn lực cho đầu tư xây dựng phòng học, đảm bảo mỗi lớp/phòng để dạy 2 buổi/ngày. Tuy nhiên, do nhu cầu đầu tư bổ sung phòng học, phòng chức năng phục vụ hoạt động dạy học khá lớn nên phải đầu tư dần hằng năm. Ông Lý Chiêu Hòa, Phó trưởng Phòng GD&ĐT TP Quy Nhơn cho hay, sĩ số HS tại một số phường nội thành tăng dần hằng năm trong khi công tác đầu tư xây dựng cơ bản chưa kịp thời. Đặc biệt, một số địa bàn không còn đất để xây dựng theo quy định, sĩ số HS và số lớp vượt quy mô tối đa theo quy định của Bộ GD&ĐT (30 lớp).

Ngành giáo dục đã hướng dẫn các trường tập trung ưu tiên sắp xếp đảm bảo dạy học 2 buổi/ngày cho các khối lớp thực hiện chương trình GDPT 2018 với kế hoạch 9 buổi, 32 tiết/tuần. Các trường chưa đủ điều kiện tổ chức dạy học 9 buổi/tuần thì phải đảm bảo thực hiện dạy học đúng, đủ nội dung, thời lượng các môn học bắt buộc.

Ngoài khó khăn về biên chế GV chưa được bố trí đảm bảo định mức, số tiết dạy của GV trong chương trình GDPT 2018 (theo kế hoạch dạy học 2 buổi/ngày) tăng nhiều hơn so với số tiết trong chương trình GDPT 2006 dẫn đến tình trạng các trường phải tập trung hầu hết kinh phí để thanh toán số tiết dạy tăng cho GV, từ đó không còn tiền để bố trí cho một số hoạt động khác.

Ông Nguyễn Phương Nam, Phó Chủ tịch UBND TP Quy Nhơn, cho hay giải bài toán này còn rất nhiều vấn đề. Về nguyên tắc, tất cả HS đều phải được tạo điều kiện, và phải theo lộ trình 1 lớp/phòng học ở cấp tiểu học. Trong tháng 10 - 11.2023, thành phố sẽ họp với ngành giáo dục và các xã, phường xây dựng kế hoạch phương án tuyển sinh đặc thù cho khu vực nội thành trong năm học tới để thăm dò ý kiến người dân, xin ý kiến của ngành giáo dục tỉnh; tính đến phương án mượn trường, hoặc gửi HS sang cơ sở ở một trường khác… Riêng biên chế GV, dù có văn bản mở ra cho các trường hợp đồng thêm GV với số lượng không vượt quá 70%, nhưng rõ ràng các trường cũng không thể có kinh phí để hợp đồng GV. Thành phố tiếp tục kiến nghị tỉnh để cân đối dần biên chế GV.   

MAI HOÀNG