Quy định về xin lỗi và phục hồi quyền lợi của tổ chức đảng và đảng viên bị kỷ luật oan: Trách nhiệm và nhân văn
Bộ Chính trị đã ban hành Quy định 117-QÐ/TW ngày 18.8.2023 về xin lỗi và phục hồi quyền lợi của tổ chức đảng và đảng viên bị kỷ luật oan. Ðây là bước hoàn thiện thể chế về công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật của Ðảng; giúp cho Ðảng ta ngày càng thêm vững mạnh.
Kỷ luật oan, sai phải công khai xin lỗi, bồi thường
Với 4 chương, 15 điều, Quy định 117 đề cập cụ thể từ phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng, nguyên tắc, căn cứ, trình tự thủ tục, thời hạn giải quyết việc xin lỗi, phục hồi quyền lợi của tổ chức đảng và đảng viên bị kỷ luật oan.
Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng phối hợp với Ban Thường vụ Tỉnh ủy tổ chức Hội nghị Tọa đàm Hoàn thiện các cơ chế thực thi nguyên tắc tập trung dân chủ của Đảng trong giai đoạn mới (tổ chức trong tháng 8.2023). Ảnh: N.H
Đối tượng áp dụng gồm: Tổ chức đảng bị kỷ luật oan (bao gồm cả tổ chức đảng đã giải tán, giải thể, kết thúc hoạt động, thay đổi do chuyển giao, chia tách, sáp nhập về tổ chức); đảng viên bị kỷ luật oan (bao gồm cả đảng viên không còn sinh hoạt đảng, đã qua đời, mất năng lực hành vi dân sự, tòa án tuyên bố mất tích); tổ chức đảng đã quyết định kỷ luật oan (bao gồm cả tổ chức đảng giải quyết khiếu nại kỷ luật); tổ chức đảng giải quyết, xác định kỷ luật oan (cấp ủy, ban thường vụ cấp ủy, ủy ban kiểm tra có thẩm quyền giải quyết đối với quyết định của tổ chức đảng đã quyết định kỷ luật oan); các cấp ủy, tổ chức đảng, đảng viên, tổ chức, cá nhân có liên quan.
Theo Điều 2 của Quy định 117, kỷ luật oan là việc tổ chức đảng, đảng viên không vi phạm chủ trương, quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước nhưng tổ chức đảng có thẩm quyền kết luận có vi phạm và thi hành kỷ luật. Do vậy, xin lỗi tổ chức đảng, đảng viên bị kỷ luật oan là việc tổ chức đảng đã quyết định kỷ luật oan tổ chức xin lỗi và cải chính công khai đối với tổ chức đảng, đảng viên bị kỷ luật oan.
Căn cứ để xác định một đảng viên hoặc tổ chức đảng bị kỷ luật oan gồm: Kết luận hoặc quyết định của tổ chức đảng có thẩm quyền xác định tổ chức đảng, đảng viên bị kỷ luật oan. Kết luận, quyết định, bản án của cơ quan pháp luật xác định đảng viên bị điều tra, truy tố, xét xử oan dẫn đến tổ chức đảng quyết định kỷ luật oan.
Theo Điều 3, việc xin lỗi, phục hồi quyền lợi cho tổ chức đảng, đảng viên bị kỷ luật oan phải thực hiện kịp thời, công khai, khách quan và do chính tổ chức đảng đã ra quyết định gây oan chịu trách nhiệm thực hiện. Tổ chức đảng đã quyết định kỷ luật oan chịu trách nhiệm tổ chức xin lỗi và phục hồi quyền lợi.
Cùng với đó là bãi bỏ, thu hồi quyết định kỷ luật oan; xem xét trách nhiệm của tổ chức, đảng viên tham mưu, quyết định kỷ luật oan. Bồi thường về vật chất và các lợi ích hợp pháp khác cho người bị kỷ luật oan theo quy định của pháp luật…
Thể hiện trách nhiệm và tính nhân văn
Quy định 117 được ban hành đã thu hút sự chú ý, quan tâm, ủng hộ rất lớn của cán bộ, đảng viên và nhân dân cả nước. Bởi, đây là văn bản có tính pháp quy đầu tiên của Đảng cụ thể hóa quan điểm “đảng viên, tổ chức đảng bị kỷ luật oan thì được phục hồi quyền lợi bằng văn bản” một cách chặt chẽ, hoàn chỉnh.
Theo ông Võ Mộng Hùng, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Thị ủy An Nhơn, việc Bộ Chính trị ban hành Quy định 117 chính là bước hoàn thiện thể chế về công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng. Quy định về xin lỗi, phục hồi quyền lợi của tổ chức đảng, đảng viên bị kỷ luật oan cho thấy, việc tổ chức kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật đảng phải được thực hiện nghiêm minh, bài bản, chặt chẽ, tránh để xảy ra oan, sai.
“Nếu để xảy ra sai phạm, kỷ luật oan cho tổ chức đảng và đảng viên thì phải công khai xin lỗi và bồi thường cả về tinh thần lẫn vật chất. Đây là quy định vừa thể hiện trách nhiệm và tính nhân văn của Đảng ta”, ông Hùng khẳng định.
Cùng quan điểm, đảng viên Trần Văn Nghĩa (ở phường Nguyễn Văn Cừ, TP Quy Nhơn) cho rằng, việc ban hành Quy định 117 cho thấy Đảng rất công tâm trước mọi vấn đề đúng, sai của một tổ chức hay đảng viên. Khi Đảng làm sai, gây oan ức cho tổ chức hay đảng viên nào đó, Đảng thành thật sửa chữa, khắc phục xin lỗi, đó là điều rất tốt.
Để Quy định 117 sớm đi vào thực tiễn cuộc sống, Trung ương cần sớm ban hành hướng dẫn thực hiện, góp phần tạo niềm tin vững chắc của nhân dân vào Đảng và chế độ. Đồng thời, quá trình tổ chức thực hiện cần phải có sự kiểm tra, giám sát chặt chẽ, đảm bảo tính công bằng, khách quan, chặt chẽ...
NGUYỄN HÂN