Đồng đội ơi; anh ở đâu?

Khoảng giữa tháng 11.1972, nhóm liên lạc chúng tôi gồm có anh Nguyễn Văn Có, cùng một tiểu đội lực lượng vũ trang K.8 nhận nhiệm vụ lên đường khai thông tuyến hành lang nội bộ từ nơi các cơ quan K.8 đứng chân dưới chân núi Hãnh Hót, dãy núi cao nhất vùng Nam thị trấn An Khê lên đội công tác hướng Tây (vùng Đồng Chè-Tây Nam thị xã An Khê ngày nay).

Những ngày này mưa triền miên đã làm nước sông Ba dâng cao.

Dù mưa gió hàng tuần không dứt, nhưng bọn biệt kích, lính địa phương quân trong vùng vẫn “tích cực” lùng sục, phục kích, đánh phá các nẻo đường mà chúng nghi có lực lượng cách mạng qua lại. Để tránh bị rơi vào những ổ phục kích và mìn, lựu đạn chúng gài lại, nhóm công tác chúng tôi đã chọn yếu tố bất ngờ để vượt lũ sông Ba- đó là đoạn sông rộng, nước không chảy xiết, lại gần thị trấn An Khê (giờ là thị xã An Khê), chỉ cách cầu sông Ba nối hai bờ trong lòng thị trấn An Khê chừng hơn chục cây số về hạ lưu để thực hiện nhiệm vụ.

Một góc sông Ba. Ảnh nguồn internet

Khoảng gần quá giờ Ngọ, chúng tôi đã có mặt bên bờ sông Ba, mưa vẫn không dứt, tuy nhiên nước sông Ba chưa cao đến mức kỷ lục. Sau một hồi bàn bạc, tìm cách đưa người qua sông, anh Tổng (tôi không còn nhớ chính xác họ và tên đệm của anh) xung phong làm người “mở đường” bơi qua sông đầu tiên. Nhiệm vụ của anh là khi vượt được sông sẽ phối hợp với các anh chị em đội công tác cánh Tây và du kích địa phương chặt tre làm bè để quay lại đưa các anh em còn lại sang sông. Trong khi mọi người còn phân vân, lo lắng, thì anh Tổng khẳng định anh là người sinh ra và lớn lên từ vùng sông nước Sông Kôn (Bình Khê, Bình Định) cho nên “mọi người an tâm”- anh nói vậy. Chọn một cây mục khá to làm “phao”, anh để lại tư trang, chỉ mang theo khẩu AK-47, ngoài ra, trên mình chỉ có chiếc quần đùi màu đỏ. Khi anh đã bơi ra chừng 1/3 dòng nước, bỗng dưng nước từ nguồn đổ về ngầu đục dâng cao, cuồn cuộn chảy, cuốn phăng theo nhiều cây cối trốc cả gốc rễ. Và thế là, trên bờ chúng tôi chỉ còn thấy anh Tổng ngoi ngóp giữa dòng sông một lúc thì chìm hẳn trong dòng nước lũ dữ dội ấy. Trong nước mắt và nước mưa nhòa lẫn vào nhau trên gương mặt, tôi vĩnh biệt người đồng chí của mình bằng ba phát súng bắn chỉ thiên mà tiếng nổ của nó như chìm nghỉm trong tiếng gào thét của dòng sông.

Mấy ngày liền, khi nước rút chúng tôi tìm kiếm anh dọc theo hai bên bờ sông mà không thấy xác anh, đành bất lực trở về trong niềm đau tiếc thương. Một thời gian sau, chúng tôi nhận được tin, cách nơi anh Tổng bị nạn chừng 20 cây số, bà con vùng căn cứ K.7 (Kông Chro ngày nay) có tìm thấy và chôn cất một xác người chết đuối, theo mô tả, chúng tôi khẳng định đó là anh Tổng-chiếc quần đùi màu đỏ trên người của anh là vật để chúng tôi tin như vậy.

Anh Tổng là người Bình Khê (giờ là huyện Tây Sơn), sinh năm 1945, từng là chiến sỹ trong lực lượng vũ trang địa phương, bị thương và được ra Bắc chữa trị và học tập. Đầu năm 1972 anh xung phong trở về Nam chiến đấu, và K.8 (An Khê) là nơi anh được bổ sung về. Tôi cũng chỉ được nghe các anh lãnh đạo K.8 nói thế. Điều tôi hết sức trăn trở là, những năm qua hàng chục lần tôi về viếng các hương hồn liệt sỹ trong nghĩa trang liệt sỹ thị xã An Khê, tìm kiếm mộ anh trong hàng ngàn ngôi mộ ở đây nhưng không thấy có tên anh. Dò hỏi các đồng đội còn sống ở An Khê về anh, cũng như tôi, không ai còn nhớ, biết cụ thể về anh. Cho nên cũng không biết là anh đã được công nhận liệt sỹ hay chưa, gia đình, bà con của anh ở quê có tin tức gì về anh, có được hưởng chế độ chính sách gì không?

Sau chiến tranh, vì nhiều lý do mà nhiều đồng đội, đồng chí hy sinh giờ vẫn chưa tìm thấy hài cốt và thân nhân. Tôi viết lên bài báo nhỏ này, như là lời “nhắn tìm đồng đội” với mong ước tìm lại gia đình, người thân cho linh hồn anh Tổng, để anh được yên lòng nơi chín suối, và chúng tôi-những người còn sống qua cuộc chiến khốc liệt này, phần nào bớt nỗi xót xa, day dứt bao năm qua!

ĐOÀN MINH PHỤNG