Thanh niên làm chủ công nghệ
Thời đại 4.0, thanh niên là lực lượng tiên phong sử dụng công nghệ hiện đại. Họ tìm hiểu và ứng dụng trí tuệ nhân tạo để đơn giản hóa công việc, thanh toán online, trải nghiệm du lịch tốt hơn thông qua việc tìm hiểu lịch trình, đặt khách sạn… Tuy nhiên, cũng cần tránh lạm dụng và phụ thuộc vào công nghệ.
Tận dụng tiện ích
Công nghệ hiện đại hỗ trợ người dùng trên nhiều khía cạnh, tùy thuộc vào đối tượng và mục đích sử dụng. Thường sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để tìm kiếm, kiểm tra nguồn tư liệu, Nguyễn Phú (SN 2003, sinh viên năm nhất Khoa Tài chính - Ngân hàng & Quản trị kinh doanh, Trường ĐH Quy Nhơn) khẳng định, cách làm mới giúp tiết kiệm nhiều thời gian hơn cách truyền thống.
Chẳng hạn, khi Phú làm báo cáo nghiên cứu khoa học, cần trích dẫn nguồn tư liệu cụ thể, chính xác, Phú có thể đặt lệnh cho công cụ ChatGPT hay Google Bard để chúng trả về kết quả chính xác.
Phú cho biết: “Ngày trước, nếu trót quên thông tin ấy đến từ nguồn nào, tôi phải kiểm tra từng bài báo, quyển sách; sau đó viết vào báo cáo. Công đoạn này mất rất nhiều thời gian và công sức. Trong khi đó, nếu sử dụng AI, chỉ tốn chưa đầy một phút là đã hoàn thành”.
Ngoài tra nhanh thông tin, trí tuệ nhân tạo còn giúp đơn giản hóa công việc cho người trẻ. Làm việc cho một công ty truyền thông đa phương tiện, chị Nguyễn Ý Lan (SN 1996, ở phường Đống Đa, TP Quy Nhơn) tìm đến AI để nâng cao hiệu suất làm việc. Chỉ cần gõ một vài từ khóa miêu tả, AI sẽ gợi ý cho chị hàng trăm ý tưởng. Chị Lan có thể sàng lọc, từ đó phát triển và hoàn thiện.
“Bên cạnh tác dụng trên, một số công cụ AI được xây dựng nhằm phục vụ việc thiết kế. Đây là một hướng đi thú vị bởi nó giúp người dùng tạo nên nhiều bản mẫu chỉ bằng các câu lệnh, thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào chuyên môn mỹ thuật. Do vậy, tôi đang tìm hiểu thêm về chúng để làm việc tốt hơn”, chị Lan chia sẻ.
Chị Lan (đứng) hướng dẫn đồng nghiệp các thao tác sử dụng công cụ AI. Ảnh: D.L
Bên cạnh trí tuệ nhân tạo, công nghệ số cũng giúp người dùng thuận tiện trong mua sắm, tiêu dùng. Nhiều bạn trẻ chuyển dần từ thanh toán tiền mặt sang quét mã QR, thanh toán online bởi không cần chờ đợi, đôi khi còn được giảm giá vào những dịp khuyến mại.
Song song với đó, thời đại 4.0 cũng dẫn đến sự ra đời của các ứng dụng đặt thức ăn, đặt tour du lịch hay khách sạn… Chỉ cần một chiếc điện thoại thông minh, người dùng có thể dễ dàng so sánh các mức giá cũng như nhiều gợi ý về lịch trình phù hợp với điều kiện, sở thích.
Có thói quen chuẩn bị kỹ lưỡng trước mỗi chuyến du lịch, anh Lê Duy Khiêm (SN 1998, ở phường Trần Phú, TP Quy Nhơn) thường tìm kiếm lịch trình, phương tiện di chuyển trên các nền tảng mạng xã hội lẫn ứng dụng đặt phòng khách sạn.
“Việc tìm hiểu trước giúp tôi tiết kiệm tối đa chi phí, đem đến trải nghiệm tốt hơn và chủ động lịch trình. Công nghệ số phổ biến thực sự giúp ích cho mọi người”, anh Khiêm khẳng định.
Cần làm chủ công nghệ
Mang đến nhiều lợi ích, công nghệ số trở thành một phần quan trọng trong cuộc sống của con người, nhất là đối với những người trẻ tuổi. Các công cụ trí tuệ nhân tạo như ChatGPT, Midjourney… được thiết kế với mục đích hỗ trợ, đơn giản hóa công việc chứ không thay thế hoàn toàn con người. Do vậy, cần sử dụng hợp lý, tránh phụ thuộc.
Vì nghĩ ChatGPT có chức năng tìm kiếm thông tin và tạo văn bản hoàn chỉnh, một số sinh viên lạm dụng công cụ này để viết khóa luận. Với “ngôn ngữ cỗ máy”, sản phẩm được tạo ra vẫn có điểm khác biệt so với cách hành văn thông thường. Đó là chưa kể, ChatGPT trích dẫn từ nhiều nguồn khác nhau, dễ xảy ra sai sót nếu người dùng không kiểm chứng, rà soát thông tin.
Song song với đó, việc thanh niên dành nhiều thời gian cho mạng xã hội dần phổ biến. Dễ gặp nhất là hình ảnh những nhóm bạn trẻ gặp gỡ, thay vì trò chuyện trực tiếp, họ sẽ cầm điện thoại và tập trung vào thế giới ảo. Điều này dẫn đến thực trạng một bộ phận thanh niên chăm chút cho thế giới ảo hơn là tập trung học tập, làm việc, xây dựng cuộc sống thực.
Bày tỏ suy nghĩ về lứa tuổi “Gen Z” - thế hệ cởi mở, dễ tiếp nhận những tiến bộ khoa học công nghệ và giàu sự sáng tạo, năng động, bạn Nguyễn Phú nói: “Thời buổi hiện nay, tôi cho rằng bên cạnh trau dồi năng lực chuyên môn, thanh niên còn cần nắm bắt và sử dụng thành thạo các công nghệ số để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của xã hội. Tuy nhiên, điều quan trọng nhất vẫn là giữ tư duy, suy nghĩ độc lập để làm chủ những công cụ trên”.
DƯƠNG LINH