Bước tiến mới về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng
Thường trực Ban Bí thư Trương Thị Mai vừa ký ban hành Quy định số 132-QÐ/TW ngày 27.10.2023 về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án. Ðây được xem là bước tiến mới nhằm tiếp tục hoàn thiện cơ chế kiểm soát quyền lực của Ðảng và Nhà nước ta theo tinh thần Ðại hội XIII của Ðảng.
28 hành vi tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động tư pháp
Quy định 132 gồm 4 chương, 14 điều, trong đó nêu rõ, chi tiết, đầy đủ các quy định về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án. Đáng chú ý, tại Điều 6, Chương II đã chỉ rõ 28 hành vi cụ thể.
Các đại biểu tham dự Hội nghị trực tuyến toàn quốc sơ kết 1 năm hoạt động của Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng, tiêu cực cấp tỉnh (tổ chức tháng 6.2023). Ảnh: N.H
Trong đó có hành vi lãnh đạo, chỉ đạo, tham mưu, ban hành các văn bản trái chủ trương, quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước trong hoạt động tố tụng, thi hành án và các hoạt động khác có liên quan; không thực hiện hoặc thực hiện không đúng, không đầy đủ chủ trương, quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, quy chế làm việc, quy định, quy trình nghiệp vụ, chuẩn mực đạo đức, quy tắc ứng xử, nhiệm vụ, công vụ trong hoạt động tố tụng, thi hành án.
Cùng với đó là việc bao che, dung túng, tiếp tay, xử lý không đúng quy định đối với hành vi vi phạm, lợi dụng, lạm dụng chức vụ, quyền hạn, lạm quyền, tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động tố tụng, thi hành án và các hoạt động khác có liên quan. Chỉ đạo, ép buộc cấp dưới che giấu, không báo cáo, báo cáo sai sự thật, không thực hiện hoặc thực hiện không đúng quy định, quy trình nghiệp vụ dẫn đến sai lệch kết quả thụ lý, giải quyết nguồn tin về tội phạm, khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án…
Quy định 132 cũng chỉ rõ việc xử lý hành vi lợi dụng, lạm dụng chức vụ, quyền hạn, lạm quyền, tham nhũng, tiêu cực. Cụ thể, tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm, lợi dụng, lạm dụng chức vụ, quyền hạn, lạm quyền, tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động tố tụng, thi hành án và các hoạt động khác có liên quan phải bị xử lý nghiêm minh theo quy định của Đảng, pháp luật Nhà nước và quy định của cơ quan, tổ chức, đơn vị.
Những hành vi vi phạm, lợi dụng, lạm dụng chức vụ, quyền hạn, lạm quyền, tham nhũng, tiêu cực chưa có quy định xử lý thì căn cứ vào điều lệ và các quy định của Đảng, pháp luật Nhà nước, điều lệ và quy định của các tổ chức đoàn thể để xử lý cho phù hợp. Với trường hợp đã xử lý kỷ luật, nhưng xét thấy cần thiết, cấp có thẩm quyền phải kiên quyết điều chuyển người vi phạm khỏi vị trí công tác đang đảm nhiệm, thay thế, cho thôi giữ chức, miễn nhiệm, từ chức, không bố trí công tác liên quan đến hoạt động tố tụng, thi hành án và các hoạt động khác có liên quan; thu hồi, không bổ nhiệm lại các chức danh tư pháp, bổ trợ tư pháp và các chức danh, chức vụ trong các cơ quan, tổ chức có hoạt động khác có liên quan đến hoạt động tố tụng, thi hành án…
Tiếp tục hoàn thiện cơ chế kiểm soát quyền lực
Có thể thấy rằng, Quy định 132 được ban hành là bước tiến mới trong kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án. Việc kiểm soát quyền lực trong lĩnh vực này nhằm bảo đảm thực hiện nghiêm túc chủ trương, quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, giúp cải thiện lòng tin của người dân đối với công tác điều tra, xét xử.
Theo Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Hồ Thị Kim Thu, Quy định 132 vừa được Bộ Chính trị ban hành có ý nghĩa rất quan trọng trong hoạt động tư pháp, có ảnh hưởng sâu rộng đến đời sống nhân dân. Đáng chú ý, tại Điều 13, Chương IV nêu trách nhiệm của cơ quan MTTQ trong công tác phối hợp, nâng cao hiệu quả giám sát đối với hoạt động tố tụng, xét xử, thi hành án và các hoạt động khác có liên quan.
“Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh sẽ tăng cường phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan, thường xuyên theo dõi, giám sát, kịp thời nhận diện rõ các dấu hiệu vi phạm, nhũng nhiễu trong hoạt động tư pháp để góp phần thực hiện Quy định 132 mang lại hiệu quả”, bà Thu cho hay.
Trưởng Ban Nội chính Tỉnh ủy Trần Cang nêu quan điểm: Quy định 132 là một bước tiến lớn trong công tác kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án. “Ban Nội chính Tỉnh ủy sẽ kịp thời tham mưu cho Tỉnh ủy, Ban Chỉ đạo Phòng, chống tham nhũng, tiêu cực tỉnh triển khai kịp thời, hiệu quả Quy định 132”, ông Cang cho biết.
NGUYỄN HÂN