Giải pháp xử lý nước thải cho hộ chăn nuôi heo quy mô nhỏ

Ðề tài “Nghiên cứu, đề xuất giải pháp xử lý nước thải chăn nuôi heo quy mô nhỏ từ 50 - 100 con, chi phí thấp” đã và đang được triển khai thực hiện tại một số địa phương trong tỉnh. Người chăn nuôi heo theo diện nông hộ tham gia đề tài được hướng dẫn, hỗ trợ các biện pháp xử lý nước thải tiên tiến, bước đầu đạt hiệu quả trong giảm mùi hôi, góp phần bảo vệ môi trường.

Từ tháng 12.2022 đến nay, Trường ĐH Văn Lang phối hợp với các sở, ngành liên quan và chính quyền một số địa phương trong tỉnh thực hiện đề tài “Nghiên cứu, đề xuất giải pháp xử lý nước thải chăn nuôi heo quy mô nhỏ từ 50 - 100 con, chi phí thấp”. Nhóm thực hiện đề tài tập trung đánh giá thực trạng chăn nuôi heo trên địa bàn tỉnh thông qua khảo sát, điều tra thông tin về hoạt động chăn nuôi, các phương án xử lý chất thải chăn nuôi…

Hệ thống máy bơm lọc sinh học, bơm hồ thu, máy thổi khí liên tục vận hành để xử lý nước và chất thải chăn nuôi heo; giúp giảm tối đa mùi hôi và nước thải xả ra môi trường đảm bảo tiêu chuẩn cho phép. Ảnh: V.L

Qua đó, nhóm thực hiện đề tài phân tích và đánh giá chất lượng môi trường xung quanh tại các hộ chăn nuôi heo quy mô nhỏ trên địa bàn tỉnh. Đề xuất giải pháp giảm thiểu nồng độ các chất ô nhiễm trong nước thải chăn nuôi heo. Ngoài ra, lựa chọn một số hộ chăn nuôi heo quy mô nhỏ thực hiện thí điểm các mô hình xử lý nước thải, như: Xử lý bằng phương pháp sinh học đơn giản (bằng hầm biogas kết hợp phương pháp lắng); xử lý bằng công nghệ sinh học (kỵ khí, hiếu khí) kết hợp ủ phân hữu cơ (compost); xử lý bằng công nghệ wetland và bằng công nghệ lọc sinh học tuần hoàn.

Theo TS Nguyễn Thúy Lan Chi (Trường ĐH Văn Lang), Chủ nhiệm đề tài, chuồng trại chăn nuôi ở nông hộ với quy mô nhỏ từ 50 - 100 con chủ yếu là loại chuồng đơn giản, chưa được đầu tư đúng mức, gây khó khăn cho công tác vệ sinh, xử lý chất thải. Mặt khác, tỷ lệ cơ sở chăn nuôi có khu xử lý chất thải còn thấp, với phương thức xử lý thô sơ, chủ yếu là ủ phân tươi và phân lỏng xử lý bằng hầm biogas. Những thông số ô nhiễm sau các công đoạn xử lý có giảm, nhưng vẫn cao hơn so với tiêu chuẩn xả thải; ảnh hưởng không nhỏ đến môi trường xung quanh.

Trước thực trạng này, đề tài “Nghiên cứu, đề xuất giải pháp xử lý nước thải chăn nuôi heo quy mô nhỏ từ 50 - 100 con, chi phí thấp” được xây dựng nhằm giúp các hộ chăn nuôi heo nắm được biện pháp kiểm soát ô nhiễm trong quá trình chăn nuôi; đảm bảo chất thải được kiểm soát và giảm thiểu tại nguồn, mang lại lợi ích kinh tế cho gia đình.

Gia đình ông Nguyễn Văn Bình, ở đội 9, thôn Phú Thuận, xã Ân Đức (huyện Hoài Ân), thường xuyên nuôi từ 100 - 150 con heo gồm heo nái và heo thịt, được chọn thí điểm xây dựng mô hình xử lý nước thải chăn nuôi bằng phương pháp sinh học đơn giản. Phương pháp này thực hiện việc tách cặn chất thải thông qua hệ thống bể lắng kết với hầm biogas. Ngoài ra, nước và chất thải còn được xử lý qua hệ thống máy bơm lọc sinh học, bơm hồ thu, máy thổi khí. Chất thải sau khi tách nước được ủ làm phân vi sinh để bón cho cây trồng rất hiệu quả. Ông Bình cho biết: “Áp dụng mô hình này, mùi hôi phát sinh từ quá trình chăn nuôi heo gần như không còn; nước thải sau khi xử lý cũng không còn ô nhiễm như trước kia. Gần 1 năm nay, hàng xóm ở gần nhà tôi không còn phàn nàn về mùi hôi nữa”.

Còn hộ ông Nguyễn Văn Kỳ (thôn Phú Thuận, xã Ân Đức) được chọn thí điểm xây dựng mô hình xử lý nước thải chăn nuôi heo bằng công nghệ wetland. Mô hình này tương tự như mô hình xử lý bằng phương pháp sinh học đơn giản. Chỉ khác ở việc nước thải sau khi qua các công đoạn xử lý được cho vào hệ thống bạt ny lông để trồng cây thủy canh như môn, bèo, rau muống… làm thức ăn bổ sung cho heo.

Từ đầu năm 2023 đến nay, sau khi áp dụng mô hình xử lý nước thải mới này, dù trong chuồng của gia đình ông Kỳ lúc nào cũng hơn 100 con heo, nhưng không hề phát sinh mùi hôi. Nếu không vào bên trong vườn nhà ông Kỳ và nhìn thấy chuồng thì rất khó biết gia đình ông có chăn nuôi heo.

TS Nguyễn Việt Cường, Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường (Sở TN&MT), nhìn nhận: Các biện pháp có tính khả thi cao, được ưu tiên áp dụng tại các hộ chăn nuôi heo quy mô nhỏ từ 50 - 100 con là tách phân khô; thay thế máng ăn; vòi uống; dùng vòi phun nước áp lực cao để rửa chuồng; tách riêng nước tắm giải nhiệt, nước rửa khu vực khử trùng không lẫn chất thải. Các giải pháp này thật sự cần thiết và mang lại lợi ích lớn không chỉ cho hộ dân, môi trường xung quanh mà còn vì sức khỏe cộng đồng. Bởi mùi hôi giảm gần như tối đa và lượng nước thải sau khi xử lý xả ra môi trường đảm bảo tiêu chuẩn cho phép, không gây ô nhiễm môi trường.

VĂN LỰC