Quy định Tiêu chuẩn công nhận các danh hiệu văn hóa:
Sửa đổi để phù hợp với thực tế
Ngày 13.8 vừa qua, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 23 về việc sửa đổi, bổ sung một số nội dung của Quy định Tiêu chuẩn công nhận danh hiệu làng văn hóa, thôn văn hóa, khu phố văn hóa; tiêu chuẩn công nhận xã đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới; tiêu chuẩn công nhận phường, thị trấn đạt chuẩn văn minh đô thị trên địa bàn tỉnh.
Từ những bất cập
Từ tháng 6.2012, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 16 về Quy định Tiêu chuẩn công nhận làng văn hóa, thôn văn hóa, khu phố văn hóa. Tuy nhiên, khi áp dụng vào thực tế để xét công nhận các danh hiệu văn hóa, thì nảy sinh một số bất cập. Chẳng hạn, theo điểm C, khoản 1, điều 2 của Quyết định số 16 thì sẽ không công nhận làng văn hóa, thôn văn hóa, khu phố văn hóa nếu vi phạm các nội dung “điểm liệt”. Trong đó, có nội dung “Tỉ lệ sinh con thứ ba trở lên trong năm tăng so với năm trước”. Điểm thiếu sót của nội dung này là không quy định cụ thể về việc “tăng hơn năm trước” như thế nào?!
Ông Nguyễn Kim Huân, cán bộ văn hóa - xã hội của UBND phường Ngô Mây, nhận xét: “Căn cứ vào quy định tỉ lệ sinh con thứ ba trở lên tăng hơn năm trước để không xét công nhận là chưa hợp lý. Có trường hợp khu phố năm trước không có người sinh con thứ ba, năm nay lại “lỡ dính” một trường hợp, thế là vi phạm “tăng hơn năm trước” và không được xét công nhận danh hiệu văn hóa. Ngược lại, khu phố năm trước có nhiều trường hợp sinh con thứ ba, năm nay chỉ cần ít hơn một trường hợp vẫn được xét công nhận danh hiệu văn hóa”.
Trong điểm C nêu trên, còn có quy định sẽ không công nhận làng văn hóa, khu phố văn hóa “Tỉ lệ đạt gia đình văn hóa thấp hơn 50% so với tổng số hộ gia đình đăng ký”. Như vậy, các làng văn hóa, thôn văn hóa, khu phố văn hóa chỉ cần có khoảng 50% số hộ gia đình văn hóa là còn khá ít. Cũng theo quy định trong điểm C, nếu “Có trọng án hình sự” thì cũng không được công nhận. Sự quy định trọng án hình sự một cách chung chung như vậy chưa nhận được sự đồng thuận của các địa phương.
Quy định tiêu chuẩn công nhận xã đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới ban hành kèm theo Quyết định số 17 ngày 15.6.2012 của UBND tỉnh còn có nội dung rất khó thực hiện. Tại khoản 2, điều 2 của Quyết định số 17 có quy định nếu “50% làng, thôn chưa được công nhận và giữ vững danh hiệu làng văn hóa, thôn văn hóa liên tục từ 5 năm trở lên” thì sẽ không được công nhận xã đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới. Trong khi thực tế tại các xã đăng ký xây dựng xã đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới, số làng văn hóa, thôn văn hóa giữ vững được danh hiệu nhiều năm liên tục còn chiếm tỉ lệ thấp.
Gần với thực tế hơn
Quyết định số 23 của UBND tỉnh (ban hành ngày 13.8 vừa qua) đã điều chỉnh, bổ sung một số nội dung trong điểm C, khoản 1 điều 2 của Quyết định số 16: Từ “Tỉ lệ đạt gia đình văn hóa thấp hơn 50 % so với tổng số hộ gia đình đăng ký” thành “Tỉ lệ đạt gia đình văn hóa thấp hơn 70 % so với tổng số hộ gia đình đăng ký. Từ “Tỉ lệ sinh con thứ ba trở lên trong năm tăng so với năm trước” thành “Tỉ lệ sinh con thứ ba trở lên trong năm tăng so với Nghị quyết của HĐND ở địa phương đề ra”. Từ ““Có trọng án hình sự” thành “Có vụ án nghiêm trọng liên quan trực tiếp đến hộ gia đình và khu dân cư trên địa bàn”.
Quyết định số 23 cũng đã điều chỉnh khoản 2, điều 2 của Quyết định số 17 từ “50% làng, thôn chưa được công nhận và giữ vững danh hiệu làng văn hóa, thôn văn hóa liên tục từ 5 năm trở lên”, được hạ thấp xuống thành “30% làng, thôn trở lên chưa được công nhận danh hiệu làng văn hóa, thôn văn hóa”. Ngoài ra, theo Quyết định số 21 ngày 26.7.2013 về Quy định tiêu chuẩn công nhận “Phường, thị trấn đạt chuẩn văn minh đô thị”, thì sẽ không được công nhận nếu “Đảng bộ phường, thị trấn không đạt Trong sạch vững mạnh, có tổ chức chính trị - xã hội không đạt vững mạnh” và “Có trọng án hình sự”. Quyết định số 23 đã có sự điều chỉnh, bổ sung các nội dung này thành “Đảng bộ phường, thị trấn không đạt Trong sạch vững mạnh” và “Có vụ án nghiêm trọng liên quan trực tiếp đến hộ gia đình và khu dân cư trên địa bàn”.
Sở VH-TT-DL, cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo Phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa (TDĐKXDĐSVH) tỉnh cũng đã nhanh chóng Hướng dẫn về việc thực hiện sửa đổi, bổ sung một số nội dung của Quyết định số 23 cho các địa phương trong tỉnh. Ông Võ Tuấn Khanh, Trưởng Phòng VH-TT huyện Tuy Phước, nhìn nhận: “Những điều chỉnh, bổ sung của Quyết định số 23 là phù hợp với thực tế. Khi quyết định này có hiệu lực từ ngày 23.8 tới, sẽ giải quyết những bất cập tồn tại mấy năm qua khi xét công nhận các danh hiệu văn hóa. Qua đó, góp phần xây dựng phong trào TDĐKXDĐSVH ở các địa phương phát triển hơn”.
Hoài Thu